Lutz czy flutz? Zdradliwa fizyka łyżwiarstwa figurowego

Jak oni to robią? Archiwum Davida Daviesa/PA

Widzowie często uznają wdzięk i piękno łyżwiarstwa figurowego za coś oczywistego. Ale wielu nie zdaje sobie sprawy z prędkości, mocy i siły niezbędnych do wykonania skoków i obrotów. Ślizganie się po lodzie, a następnie wyskakiwanie w powietrze, aby obrócić się trzy lub cztery razy, a następnie wylądować lekko na pojedynczym małym ostrzu i ponownie szybować, jest nauką ścisłą. Istnieje wiele rodzajów skoków, a każdy z nich może być wykonywany w kombinacji z innym, ale dwa ulubione skoki fanów tego sportu to Axel i Lutz.

Axel
Axel to jedyny skok, w którym łyżwiarz jest skierowany do przodu podczas wybicia się z lodu. Zaczyna od ślizgu do tyłu, a następnie robi krok do przodu i wyskakuje w powietrze, pędząc do przodu i do góry. Jest to potężny skok, w którym zawodnicy osiągają duże wysokości.

Ponieważ łyżwiarze są skierowani do przodu podczas startu, mają dodatkowe pół obrotu do wykonania przed lądowaniem (wszystkie skoki w łyżwiarstwie figurowym lądują do tyłu). Tak więc potrójny Axel to tak naprawdę trzy i pół obrotu w powietrzu. Aby obrócić się tak wiele razy, ważne jest, aby łyżwiarze wyciągnęli ręce i nogi w ciasną pozycję przypominającą ołówek. Krzyżują kostki, ściskają mocno nogi i trzymają łokcie i dłonie blisko klatki piersiowej, minimalizuje to opór powietrza.
Im węższa pozycja łyżwiarza, tym szybciej może się obracać. Jeśli ramię lub stopa wystaje, wtedy masa ramienia lub stopy jest zbyt daleko od osi obrotu i go spowalnia. Zasadniczo jest to łatwe, ale w rzeczywistości łyżwiarze muszą walczyć o utrzymanie rąk i nóg w ciasnej pozycji. Muszą oni używać swoich mięśni, aby wytworzyć siłę dośrodkową, która przyciąga obiekty w kierunku osi obrotu, utrzymując je na okrągłej trajektorii. Jeśli się rozluźnią, ich ręce i nogi będą chciały poruszać się prosto i zostaną wypchnięte na zewnątrz.

Mężczyźni zwykle wykonują potrójne Axele, a kobiety podwójne. Warto jednak zwrócić uwagę na potrójnego Axla w wykonaniu Japonki Mao Asady. Była ona pierwszą kobietą, która wykonała potrójnego Axla w zawodach i planowała powtórzyć ten wyczyn na olimpiadzie w 2014 roku, dążąc do złota w programie dowolnym kobiet, czego nie udało jej się dokonać. 

Lutz

Zobaczysz potrójne i poczwórne Lutzy. Cechą Lutza, która czyni go wyzwaniem z naukowego punktu widzenia, jest wejście. Łyżwiarze muszą wykonać długi ślizg do tyłu na zewnętrznej krawędzi jednej stopy, gdy zbliżają się do skoku, przez co tworzą łuk zgodnie z ruchem wskazówek zegara, jeśli są na lewej stopie i przeciwnie do ruchu wskazówek zegara, jeśli są na prawej. Następnie sięgają drugą stopą do tyłu, stukają czubkiem łyżew w lód i odbijają się od niego, obracając się w kierunku przeciwnym do łuku w powietrzu.

Ten początkowy ,,kontrobrót" pomaga łyżwiarzom uzyskać pęd kątowy do skoku. Jest to moment obrotowy łyżwiarza wokół jego osi obrotu - wyimaginowanej linii biegnącej w górę i w dół środka ciała, wokół której łyżwiarze obracają się w powietrzu. Łyżwiarze uzyskują pęd kątowy dzięki skrętnemu odepchnięciu od lodu, gdy obracają ciało i ramiona podczas skoku.

W tym skoku, przeciwny obrót może zwiększyć zakres ruchu, przez który łyżwiarz się obraca, pomagając stworzyć większy pęd kątowy podczas skoku. Choć brzmi to całkiem korzystnie, dodatkową trudnością jest utrzymanie się na zewnętrznej krawędzi podczas wykonywania obrotu w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Częstym problemem jest ,,flutz". Jeśli łyżwiarz upadnie lub przewróci się na wewnętrzną krawędź, nie jest to prawdziwy Lutz i punkty zostaną odjęte.

Podczas oglądania meczy, słuchaj spikerów i sprawdź, czy potrafisz zidentyfikować oba skoki. Zwróć uwagę na pracę ramion i nóg podczas startu Axela, która pomaga uzyskać moc i wysokość skoku. Zwróć uwagę na długi ślizg do tyłu w przypadku Lutza i łyżwiarza wykorzystującego ramiona i rotację ciała do wytworzenia pędu kątowego i prędkości rotacji, pozostając na zewnętrznej krawędzi, odchylając się od rotacji skoku.