Sporty zimowe – jak spędzić aktywnie zimę
Ferie zimowe zbliżają się nieuchronnie, już dziś wolnym czasem mogą cieszyć się uczniowie województwa lubuskiego, małopolskiego, świętokrzyskiego, wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego. Pomimo, że zima w tym roku nas nie rozpieszcza, a za oknem nie widzimy białego pejzażu, to mamy do wyboru szereg sportów zimowych, które umilą nam zimowe „wakacje”.
Zdjęcie: https://www.e-horyzont.pl/blog/freeride-wolnosc-w-puchu
Narciarstwo
Mało osób zdaje sobie sprawę, że narciarstwo ma wiele rodzajów. Najpopularniejsze jest oczywiście narciarstwo zjazdowe, które polega na zjeżdżaniu na nartach po specjalnie przygotowanych stokach. Turyści wybierają najczęściej miejsca do jazdy w Zakopanem, Białce Tatrzańskiej i Szklarskiej Porębie. Wiele ośrodków oferuje, popularne ostatnio zjazdy nocne. Wszystko dzięki specjalnemu oświetleniu stoków. Co ciekawe pierwsze narty pojawiły się w Polsce na początku XX wieku, dzięki Tytusowi Chałubińskiemu. Narciarstwo poprawia kondycję fizyczną, równowagę i koordynacje ruchową. Kolejną dyscypliną związaną z nartami jest narciarstwo biegowe.
To sport zimowy, który polega na poruszaniu się na nartach po płaskim terenie. Podczas jazdy wyróżniamy dwie techniki: klasyczną przypominającą naturalny krok chodzenia lub biegania oraz łyżwową opierającą się na ruchu przypominającym jazdę na łyżwach. To styl wykorzystywany na trasach z wyznaczonymi śladami. Trasy biegowe możemy znaleźć w wielu ośrodkach, przy których dostępne są wypożyczalnie sprzętu. Biegi narciarskie wywodzą się ze Skandynawii, gdzie przez ogromne opady śniegu, używano nart do przemieszczania się.
Sport ten angażuje ruchowo większą część ciała, dzięki czemu poprawia koordynacje. Warto zaznaczyć, że do tej dyscypliny należy zaopatrzyć się w odpowiedni sprzęt. Narciarstwo biegowe rozwinęło się w sporty wyczynowe, takie jak biathlon czy narciarstwo wytrzymałościowe, a także w rekreacyjną formę aktywności na świeżym powietrzu. Sport ten jest możliwy do uprawiania w każdym wieku. Bardziej ekstremalną dyscypliną sportów zimowych związanych z narciarstwem jest freeride. To często niebezpieczna alternatywa zjazdu na nartach po dzikich stronach stoków. Posiada naturalnie występujące przeszkody, takie jak drzewa, skały oraz uskoki. Praktyka ta jest niebezpieczna przez nieznajomość tras oraz możliwe występowanie lawin.
Snowboard
Snowboard to sport zimowy polegający na jeździe lub wykonywaniu manewrów na jednej desce snowboardowej po śniegu. Snowboardzista stoi bokiem do kierunku jazdy z przyczepionymi obiema nogami do jednej deski, co czyni tą dyscyplinę trudniejszą od standardowego narciarstwa. Początki snowboardingu sięgają roku 1965, kiedy to Sherman Poppen, inżynier z Michigan, stworzył „snurfera” jako zabawkę dla swoich dzieci, łącząc dwie narty w jedną deskę.
W latach 70. XX wieku Jake Burton Carpenter i Tom Sims wprowadzili ulepszenia, dodając wiązania i modyfikując konstrukcję deski, co przyczyniło się do rozwoju nowoczesnego snowboardu. Pierwsze zawody snowboardowe odbyły się w 1982 roku w Suicide Six, Vermont, USA. Snowboarding zadebiutował na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w 1998 roku w Nagano, Japonia. Snowboard uprawiany jest na całym świecie w regionach górskich z odpowiednimi warunkami śnieżnymi. Popularne miejsca to Alpy w Europie, Góry Skaliste w Ameryce Północnej oraz góry w Japonii i Nowej Zelandii. W Polsce snowboardziści korzystają z ośrodków w Tatrach, Beskidach i Sudetach.
Zdjęcie: https://www.skischule-arlberg.com/en/offer/snowboard-courses/?fbclid=IwY2xjawIByWdleHRuA2FlbQIxMAABHSnaWoiX4UjG7eoq1GXjU_YFC1-J-KBKAHP8XL2RZHVyhcnhVwX0nPBVZA_aem_QRy4tefcahWx_chWLyizVQ (25.01.2025)
Jazda na łyżwach
Łyżwiarstwo to kolejna, najpopularniejsza forma spędzania czasu podczas zimy. Każdego roku, powstaje coraz więcej lodowisk sezonowych, które są chętnie odwiedzane. W XVII wieku łyżwiarstwo było bardzo popularne na dworach królewskich jako forma rozrywki. Ważne jest, że sport ten rozwija równowagę, wzmacnia mięśnie nóg i znacznie poprawia koordynację. Jazda na łyżwach ma różne rodzaje, wyróżniamy: łyżwiarstwo rekreacyjne, uprawiane przez amatorów. Sport ten jest możliwy dla każdego, bez względu na wiek co można zauważyć na lodowiskach. Bardziej profesjonalną formą łyżwiarstwa jest łyżwiarstwo figurowe.
To majestatyczna dyscyplina sportowa wykorzystująca skomplikowane figury takie jak, piruety, skoki i elementy taneczne. Najczęściej układy wykonuje się do muzyki jako soliści, w parach tanecznych oraz jeździe synchronicznej. Jest to bardzo trudna dyscyplina, której uczy się latami. Zawodową dyscypliną związaną z łyżwiarstwem jest również łyżwiarstwo szybkie, które jest dyscypliną występującą na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich.
Łyżwiarstwo szybkie to dynamiczna dyscyplina, pełna emocji i adrenaliny, gdzie zawodnicy rywalizują na torze lodowym, starając się jak najszybciej pokonać określony dystans. Długości dystansów są zróżnicowane, od krótkich sprintów po długie wyścigi. Prędkości osiągane przez zawodników mogą przekraczać 60 km/h, co czyni ten sport niezwykle widowiskowym. Panczeniści, jak nazywa się łyżwiarzy szybkich, muszą wykazać się nie tylko siłą i wytrzymałością, ale także precyzją techniki, by utrzymać równowagę i efektywnie pokonywać zakręty przy wysokiej prędkości.
Zdjęcie: https://pomorska.pl/mistrzostwa-swiata-w-lyzwiarstwie-figurowym-2019-program-terminarz-ms-2019-w-lyzwiarstwie-gdzie-ogladac-transmisje-w-telewizji/ar/13978299 (22.01.2025)
Jazda na sankach
Inaczej niż inne wyżej wymienione sporty zimowe, saneczkarstwo nie jest, aż tak aktywną formą spędzania czasu. Jednak daje ono dużo zabawy i zmusza do spędzania na świeżym powietrzu. Aby jeżdżąc na sankach potrzebna jest nam tylko odpowiednia góra, jednak w Polsce powstaje coraz więcej specjalnych torów, możemy je znaleźć między innymi w Zakopanem. Pierwsze sanki były używane jako środek transportu, podczas srogich zim. Niektóre kraje organizują wyścigi saneczkowe dla amatorów. Dla osób poszukujących podobnego sportu, ale bardziej emocjonującego polecić można bobsleje.
Bobsleje to zimowy sport, w którym zespoły zjeżdżają w specjalnych saniach po lodowym torze, osiągając wysokie prędkości. Sport ten wymaga dużej siły fizycznej, zwinności oraz precyzyjnej współpracy w drużynie. Drużyna bobslejowa zazwyczaj składa się z dwóch lub czterech osób: pilota, który steruje, oraz pozostałych członków odpowiedzialnych za szybki start i balansowanie sań podczas jazdy. Historia bobslejów sięga końca XIX wieku, a pierwsze oficjalne zawody odbyły się w Szwajcarii.
W 1924 roku bobsleje zadebiutowały na pierwszych Zimowych Igrzyskach Olimpijskich. Tory bobslejowe mają charakterystyczne, strome zakręty, co wymaga od zawodników dużego doświadczenia i umiejętności. Sanie bobslejowe są aerodynamicznie zaprojektowane, wykonane z lekkich materiałów jak włókno szklane i wyposażone w płozy zapewniające odpowiednią przyczepność na lodzie. Prędkości, jakie osiągają bobsleje, mogą wynosić nawet do 150 km/h, co sprawia, że sport ten jest zarówno emocjonujący, jak i niebezpieczny.
Zdjęcie :https://educacionfisicaculturafisica.blogspot.com/2012/11/bobsleigh-velocidades-de-vertigo-en-el.htmln (22.01.2025)
Ice climbing
Jedną z najbardziej ekstremalnych dyscyplin zimowych uznaje się ice climbing. Ice climbing to sport polegający na wspinaczce po lodzie, często na zamarzniętych wodospadach, ścianach lodowcowych lub formacjach skalnych pokrytych lodem. Wspinacze używają specjalnych narzędzi, takich jak czekany i raki, aby wbijać się w lód i wspinać do góry. Sport ten wywodzi się z alpinistycznych wypraw górskich, gdzie wspinacze musieli pokonywać lodowe bariery. Historia ice climbing rozwijała się intensywnie od XIX wieku, a na początku XX wieku zaczęły powstawać techniki i sprzęty dedykowane tej dyscyplinie. Wspinaczka lodowa wymaga ogromnej siły fizycznej, precyzji i odpowiedniego wyposażenia. Wysokie ryzyko upadku i trudne warunki pogodowe sprawiają, że jest to sport dla doświadczonych wspinaczy. Popularne miejsca do ice climbing to m.in. Alpy, Góry Skaliste oraz rejony Skandynawii.
Zdjęcie: https://www.instagram.com/p/DEk8V9LNyTz/ (25.01.2025)
Kulig
W zestawianiu zimowych atrakcji nie mogło zabraknąć tradycyjnego kuligi, który polega na przejażdżce saniami, ciągniętego przez konie. Kulig jest popularny szczególnie w Polsce, w krajach Europy Środkowo-Wschodniej oraz w niektórych regionach Rosji. Zabawa jest nie tylko atrakcją turystyczną, ale także częścią folkloru ludowego. Po raz kolejny nie jest to najbardziej aktywna forma spędzania czasu, jednak znów możemy spędzić czas na świeżym powietrzu w gronie najbliższych. Zimowym przejażdżkom często towarzyszą śpiewy, muzyka oraz wspólne zabawy, a całość kończy się przy ognisku, gdzie uczestnicy mogą się rozgrzać i podzielić gorącym posiłkiem, takim jak kiełbasa, gorąca czekolada oraz grzane wino. Kulig ma długą tradycję w polskim folklorze i kulturze.
Wywodzi się z czasów, gdy w zimie transportowano towary oraz podróżowano saniami w miejscach o dużej ilości śniegu. W przeszłości kuligi były także formą zabawy podczas spotkań towarzyskich i świątecznych. Były popularne szczególnie w XIX wieku, kiedy to szlachta organizowała kuligi jako część zimowych przyjęć. Często były one połączone z tańcami, śpiewami oraz wspólnymi biesiadami. Współcześnie kuligi stały się popularną atrakcją turystyczną, szczególnie w górskich regionach, takich jak Zakopane czy Bieszczady. Są one organizowane w sezonie zimowym, a wielu turystów chętnie korzysta z tej formy spędzania czasu na świeżym powietrzu. Często kuligi odbywają się w malowniczych okolicach, z pięknymi widokami na zaśnieżone góry i lasy. Choć nie jest to już codzienna forma transportu, kulig pozostaje ważnym elementem tradycji i kultury regionów górskich.
Zdjęcie: https://www.muzeum-radom.pl/wydarzenia/z-kopyta-kulig-rwie/2528?fbclid=IwY2xjawIBx81leHRuA2FlbQIxMAABHaaqWwFi7vR0B5S0aahbCOwEH1PiEwbty7UKjTzQfqkewBYDQhCtjqFn6w_aem_MoC-4y7XEUhwGEYgIupTbg (25.01.2025)
Curling
Curling to dyscyplina sportowa rozgrywana na lodzie, najczęściej w halach, w której dwie drużyny rywalizują, przesuwając specjalne kamienie granitowe ważące 20 kilogramów w kierunku celu zwanego domem. Celem gry jest umieszczenie kamieni jak najbliżej środka domu i zdobycie większej liczby punktów niż przeciwnik. Gra jest znana ze swojej taktyki i precyzji, dlatego często nazywana jest „szachami na lodzie”. Curling pochodzi ze Szkocji, gdzie pierwsze wzmianki o grze pochodzą z XVI wieku. Gra była uprawiana na zamarzniętych jeziorach i rzekach, a kamienie do curlingu wykonywano z lokalnego granitu.
Pierwszy udokumentowany mecz odbył się w 1565 roku. W 1838 roku powstał Royal Caledonian Curling Club (RCCC), który stworzył pierwsze oficjalne zasady gry. Curling rozprzestrzenił się później do Kanady, która dziś jest jednym z wiodących krajów w tej dyscyplinie. Dyscyplina zadebiutowała jako sport olimpijski na zimowych igrzyskach w 1924 roku, a od 1998 roku jest regularnym punktem programu olimpijskiego. Sport łączy elementy techniki, strategii i pracy zespołowej, co sprawia, że jest wyjątkowy i ceniony przez miłośników zarówno sportów zimowych, jak i gier taktycznych
Zimowe spacery i wędrówki górskie
Spacery po górskich szlakach to świetna opcja dla tych, którzy lubią spędzanie czasu na świeżym powietrzu. Dzięki temu możemy się zrelaksować i podziwiać zimowe krajobrazy. Dodatkowy wysiłek fizyczny jest dużym plusem, pomaga zredukować stres i poprawić naszą kondycję. Musimy jednak pamiętać, że w okresie zimowym powinniśmy wybierać odpowiednie szlaki, które nie narażą naszego zdrowia, a czasem nawet życia. Decydując się na takie spędzenie czasu wolnego warto sprawdzić komunikaty lawinowe. W Polskich górach takim monitorowaniem zajmuje się GOPR, czyli Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe oraz TOPR, czyli Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe.
Zabawy dla najmłodszych
Nie można zapominać o najmłodszych miłośnikach tej pory roku. Uprawiać oni mogą prawie każdy sport wymieniony wyżej, ale zdecydowanie najbardziej powszechne wśród nich są zabawy na śniegu. Popularne są między innymi lepienie bałwana, które sprawia frajdę dzieciom jak i dorosłym, robienie aniołków w śniegu oraz bitwy na śnieżki uwielbiane przez dzieci i młodzież. Inną popularną zabawą jest budowa igloo. Igloo służyło kiedyś jako miejsce zamieszkania mieszkańców Arktyki. Obecnie przez rozwój cywilizacji nie znajdziemy go w kontekście domu. Metod budowy tego schronienia jest bardzo dużo, natomiast najpopularniejszy sposób to wycinanie bloków lodowych i układanie ich w formie ślimaka idącego ku górze.
Inne źródła:
- https://easyskate.pl/ciekawostki-lyzwiarskie/
- https://uroda.abczdrowie.pl/lyzwiarstwo-szybkie#:~:text=Jak%20zacz%C4%85%C4%87%20i%20gdzie%20trenowa%C4%87%3F%201%201.%20Czym,wydarzenia%20i%20zawody%20w%20%C5%82y%C5%BCwiarstwie%20szybkim%20na%20%C5%9Bwiecie%3F
- https://mccmedale.pl/na-czym-polegaja-bobsleje-wszystko-co-warto-wiedziec/#Czy_saneczkarstwo_i_bobsleje_to_to_samo
- https://www.travelin.pl/top/11-najpopularniejszych-sportow-zimowych/ice-climbing
- https://www.national-geographic.pl/historia/co-to-jest-igloo-i-do-czego-sluzy-230519123426/#historia-igloo
- http://curling.torun.pl/
- https://www.redbull.com/es-es/historia-del-snowboard
Dział: Aktywnie
Autor:
Emilia Opryszko - praktykantka fundacji: https://fundacjaglosmlodych.org/praktyki
Źródło:
https://www.e-horyzont.pl/blog/freeride-wolnosc-w-puchu