Super Bowl LVIII: przewodnik po futbolu amerykańskim dla początkujących

Zdjęcie: Getty Images

Opisywane przez niektórych jako najwspanialsze wydarzenie sportowe na planecie, oglądane przez miliony ludzi na całym świecie, na które również część ludzi zerknie pewnie tylko po to, by obejrzeć tzw. half-time show.

Jeżeli nie wiesz zbyt dużo o futbolu amerykańskim bądź o Super Bowl, a chciałbyś wiedzieć więcej, to Newsround służy pomocą.

Czytaj dalej, a dowiesz się o przydatnych rzeczach, dzięki którym będziesz mógł zabłysnąć.

58. Super Bowl, finał rozgrywek NFL zostanie rozegrany w niedzielę, 11 lutego na Allegiant Stadium w Las Vegas. W Europie trzeba będzie posiedzieć do późnego wieczoru, gdyż początek meczu zaplanowany jest na godzinę 23.30 (według czasu zachodnioeuropejskiego; w Polsce będzie to godzina 0:30). Zawsze można też nagrać mecz i obejrzeć go w ciągu dnia.

Na placu boju pozostały dwie drużyny – Kansas City Chiefs, zwycięzcy z poprzedniego sezonu, oraz San Francisco 49ers.

Chiefs celują w drugi tytuł z rzędu -  ostatni raz podobna sytuacja wydarzyła się 20 lat temu, gdy New England Patriots zdobywali tytuł dwa razy z rzędu. Jest to ich szósty występ w finale i piąty w ciągu ostatnich sześciu lat. To robi wrażenie. 49ers byli jedną z najlepszych drużyn w obecnym sezonie, przegrali tylko 5 meczów (na 17), więc mają prawo być pewni siebie w kontekście uniesienia słynnego trofeum.

Na kogo warto mieć oko?

W futbolu amerykańskim jedną z najważniejszych pozycji jest quarterback – rozgrywający. Prowadzi on zespół i dąży do tego, by drużyna zdobyła tak dużo punktów, jak to tylko możliwe.

Chiefs prowadzi Patrick Mahomes, jeden z najlepszych rozgrywających ostatnich lat. Zdążył wygrać w Super Bowl dwukrotnie i tyle samo razy został uznany najbardziej wartościowym zawodnikiem ligi.

Brock Purdy, rozgrywający San Francisco 49ers będzie walczyć o swój pierwszy tytuł w karierze. W tym sezonie był jednym z najlepszych zawodników. Jeśli chcesz zaimponować komuś zorientowanemu w temacie, możesz rzucić nazwisko McCafrey – jest to jeden z najlepszych running backów w lidze (running back – biegacz).

Kojarzyć może się również postać Travisa Kelce obecnie spotykającego się z Taylor Swift.

Kto wystąpi w przerwie Super Bowl?

Nie jest to może element sportowy, jednak Super Bowl to show na które składa się wiele rzeczy.

W trakcie słynnego half-time show zdążyło już wystąpić wiele znakomitych postaci, od Beyonce i Prince’a po Lady Gagę i Bruno Marsa.

W zeszłym roku to Rihanna skradła show swoim 12-minutowym występem. Występ obejrzało ponad 100 milionów ludzi w samych Stanach Zjednoczonych i można przypuszczać, że oglądalność poza USA również była liczona w milionach. W tym roku to Usher, zwycięzca nagrody Grammy, został ogłoszony głównym artystą. 

Ofensywa i defensywa

Taktyka wygląda następująco:

Każda drużyna jest podzielona na dwie formacje – ofensywną i defensywną.

Drużyna będąca w posiadaniu piłki posyła na plac gry formację ofensywną.

Zawodnicy formacji ofensywnej będą próbować przemieścić się z piłką w stronę pola punktowego i zdobyć przyłożenie.

Drużyna bez piłki posyła w bój swoją formację defensywną. Rolą defensywy jest powstrzymanie przeciwnej drużyny przed zdobyciem punktów przez powalenie zawodnika z piłką, przechwycenie podania lub doprowadzenie do sytuacji, by gracz z piłką stracił nad nią kontrolę i wypuścił ją z rąk. Dzieje się tak przez większość meczu, oprócz sytuacji, gdy jedna z drużyn postanowi wykopać piłkę. Do akcji wkraczają „special teams” (formacje specjalne).

1., 2., 3. i 4. próba

Próby to kluczowy element gry, wokół nich się wszystko kręci, o nich się ciągle mówi.

W dużym skrócie drużyna ma cztery próby by przetransportować piłkę o 10 jardów do przodu (przez pobiegnięcie z nią albo rzucenie jej). Jeżeli się to powiedzie, drużyna ma kolejne 4 próby.

Jeżeli kiedykolwiek oglądałeś Super Bowl, mogłeś dostrzec „1st&10” w rogu, bądź na dole ekranu. Oznacza to, że jest to pierwsza próba i 10 jardów do zdobycia.

Przyjmijmy, że drużyna zdobywa 3 jardy. Następnie jest druga próba i 7 jardów, trzecia próba i czwarta. Jeżeli w czterech próbach drużynie nie uda się zdobyć 10 jardów, piłka przechodzi w posiadanie drużyny przeciwnej.

Wskazówka: Jeżeli drużynie nie uda się zdobyć 10 jardów w pierwszych trzech próbach, to najprawdopodobniej 4. próba posłuży do wykopania piłki. Będzie to znaczyło, że drużyna przeciwna będzie musiała przebyć większy dystans w celu zdobycia punktów.

Quarterback

Quarterback (rozgrywający) jest liderem drużyny i zawodnikiem który rzuca piłkę.

Możesz spotkać się z określeniem „pocket passer” (pocket – kieszeń). Jest to typ rozgrywającego, który częściej stoi w jednym miejscu, i chroniony przez swój zespół rzuca piłkę do kolegi z drużyny.

Warto spojrzeć na rozgrywającego 49ers, Brocka Purdy’ego, rekordzistę swojego zespołu pod względem jardów podaniowych w sezonie.

Zdobywanie punktów

Podobnie jak w rugby, oba zespoły próbują pobiec z piłką na drugą stronę boiska w celu zdobycia przyłożenia lub by kopnąć piłkę tak, by przeleciała między słupkami.

Touchdown (sześć punktów)

Touchdown (przyłożenie) jest wtedy, gdy zawodnik z piłką przekracza linię pola punktowego lub łapie ją w polu punktowym. 

Field goal (trzy punkty)

Kopnięcie na bramkę następuje z reguły w czwartej próbie, gdy kopacz jest wystarczająco blisko, żeby kopnąć piłkę tak, by przeleciała między słupkami.

Extra point (jeden lub dwa punkty)

Drużyna dopisuje sobie jeden punkt, jeżeli kopaczowi uda się trafić piłką między słupki po zdobyciu przyłożenia – jest to podwyższenie za jeden punkt (podobnie jak w rugby). Dwa punkty przyznawane są wtedy, gdy po przyłożeniu drużyna postanowi wejść jeszcze raz w pole punktowe.

Safety (dwa punkty)

Safety to sytuacja, gdy zawodnik formacji defensywnej powala zawodnika formacji ofensywnej, gdy ten znajduje się w swoim polu punktowym (taka sytuacja może się wydarzyć, gdy drużyna atakująca rozpoczyna swoją serię z okolic własnego pola punktowego). Drużyna broniąca otrzymuje za to dwa punkty.