Globalne temperatury mogą pobić rekord ciepła w ciągu najbliższych pięciu lat

Zdjęcie: Rosnące temperatury zwiększą ryzyko wystąpienia ekstremalnych susz, takich jak ta, która obecnie dotyka Jemen. / Yahya Arhab/EPA

Istnieje 80% szans, że globalne temperatury pobiją co najmniej jeden roczny rekord ciepła w ciągu najbliższych pięciu lat, zwiększając ryzyko ekstremalnych susz, powodzi i pożarów lasów — jak wykazał nowy raport Światowej Organizacji Meteorologicznej (WMO).

Po raz pierwszy dane wskazały również na niewielkie prawdopodobieństwo, że przed 2030 r. świat może doświadczyć roku o 2 stopnie Celcjusza cieplejszego niż era przedindustrialna, co naukowcy określili jako „szokujące”.

Po dziesięciu najgorętszych latach w historii pomiarów, najnowsza średniookresowa globalna aktualizacja klimatu podkreśla rosnące zagrożenie dla zdrowia ludzkiego, gospodarek krajowych i naturalnych krajobrazów, chyba że ludzie zaprzestaną spalania ropy, gazu, węgla i drewna.

W aktualizacji, która syntetyzuje krótkoterminowe obserwacje pogody i długoterminowe prognozy klimatyczne, stwierdzono, że istnieje 70% szans na to, że średnia temperatura w pięcioletnim okresie w latach 2025-2029 wyniesie ponad 1,5°C powyżej poziomów sprzed epoki przemysłowej.

To uczyniłoby świat niebezpiecznie bliskim złamania najbardziej ambitnego celu Porozumienia Paryskiego, międzynarodowego traktatu klimatycznego, choć cel ten opiera się na średniej w ciągu 20 lat.

W raporcie odnotowano również 86% prawdopodobieństwo, że 1,5°C zostanie przekroczone w co najmniej jednym z najbliższych pięciu lat, w porównaniu z 40% w raporcie z 2020 roku.

W 2024 r. próg 1,5°C został po raz pierwszy przekroczony w ujęciu rocznym - wynik, który został uznany za nieprawdopodobny w żadnej z pięcioletnich prognoz przed 2014 r. Ubiegły rok był najgorętszym w 175-letniej historii obserwacji.

Podkreślając, jak szybko świat się ociepla, nawet 2°C pojawia się teraz jako statystyczna możliwość w najnowsza aktualizacja analizy, która oparta na 220 członkach zespołu korzystających z modeli dostarczonych przez 15 instytutów, w tym brytyjski Met Office, Barcelona Supercomputing Centre, Canadian Centre for Climate Modelling and Analysis i Deutscher Wetterdienst.

Prawdopodobieństwo osiągnięcia 2°C przed 2030 rokiem jest niewielkie - około 1% - i wymagałoby zbieżności wielu czynników ocieplenia, takich jak silne El Niño i dodatnia faza Arktycznej Oscylacji (AO), ale wcześniej uważano, że jest to niemożliwe w perspektywie pięciu lat.

„To szokujące, że 2°C jest prawdopodobne” powiedział Adam Scaife z Met Office, który odegrał wiodącą rolę w kompilacji danych. „Obecnie prawdopodobieństwo wynosi zaledwie 1% w ciągu najbliższych pięciu lat, ale wzrośnie ono wraz z ociepleniem klimatu”.

Skutki nie będą rozkładać się równomiernie między regionami świata. Według prognoz, arktyczne zimy będą ocieplać się 3,5 razy szybciej niż średnia globalna, częściowo z powodu topnienia lodu morskiego, co oznacza, że opady śniegu trafiają bezpośrednio do oceanu, nie tworząc warstwy śnieżnej odbijającej promienie słoneczne z powrotem w przestrzeń kosmiczną. Przewiduje się, że lasy deszczowe Amazonii będą cierpieć z powodu większej liczby susz, podczas gdy południowa Azja, Sahel i północna Europa, w tym Wielka Brytania, odnotują więcej opadów.