Najstarszy zidentyfikowany ssak

Najstarszy ssak na świecie został zidentyfikowany na podstawie skamieniałych zapisów dentystycznych – poprzedzających wcześniej potwierdzonego najwcześniejszego ssaka o około 20 milionów lat – w ramach nowego odkrycia, które naukowcy okrzyknęli znaczącym. Brasilodon quadrangularis był małym, podobnym do ryjówki stworzeniem o długości około 20 centymetrów, które stąpało po ziemi 225 milionów lat temu w tym samym czasie co niektóre z najstarszych dinozaurów i rzuca światło na ewolucję współczesnych ssaków. Odkrycia dokonali naukowcy z Muzeum Historii Naturalnej w Londynie, King's College London oraz Federal University of Rio Grande do Sul w Porto Alegre.

Naukowcy polegali na wskazówkach dostarczonych przez skamieniałości twardych tkanek, takich jak kości i zęby. Dzieje się tak dlatego, że gruczoły ssaków, które produkują mleko, nie zachowały się w żadnej znalezionej do tej pory skamieniałości. Do tej pory Morganucodon był uważany za pierwszego ssaka, z pojedynczymi zębami wskazującymi, że datowany był na około 205 milionów lat. Morganucodon miał małe ciało podobne do myszoskoczka i długą twarz podobną do ryjówki lub cywety. Zapisy dentystyczne w badaniu opublikowanym we wtorek w Journal of Anatomy datują Brasilodon quadrangularis na 225 milionów lat temu – 25 milionów lat po masowym wymieraniu permu i triasu – trzecim i największym masowym wymieraniu, kiedy ponad 90% gatunków z oceanu zniknęło i wymarło 70% zwierząt lądowych.

Błędna tożsamość

Martha Richter, współpracowniczka naukowa w muzeum i główny autor artykułu, powiedziała CNN, że Brasilodon quadrangularis był wcześniej uważany za „zaawansowanego gada”, ale badanie jego zębów wykazało „ostatecznie”, że był to ssak.

„Jeśli myślisz o gadach, mają one wiele różnych zębów zastępczych przez całe życie, ale my, ssaki, mamy tylko dwa. Najpierw zęby mleczne, a następnie drugie uzębienie, które zastępuje pierwotny zestaw. To właśnie definiuje ssaki” – powiedział Richter.

Brasilodon jest najstarszym wymarłym kręgowcem z dwoma kolejnymi zestawami zębów – zębami mlecznymi i jednym stałym – znanym również jako difiodontia, podano w komunikacie prasowym. Pierwszy zestaw zaczyna się rozwijać w fazie embrionalnej, a drugi zestaw rozwija się po urodzeniu. Richter i jej współpracownicy zbadali trzy dolne szczęki gatunku, który żył w regionie pokrywanym obecnie przez najbardziej wysuniętą na południe część Brazylii. Pod mikroskopem odkryli „rodzaj zastępczych zębów, które występują tylko u ssaków” – powiedziała.

Richter dodała: „To był bardzo mały ssak, który prawdopodobnie był ryjącym zwierzęciem żyjącym w cieniu najstarszych dinozaurów, które znamy z tego okresu”. W komunikacie prasowym Richter powiedziała, że odkrycia przyczyniły się „do naszego zrozumienia ekologicznego krajobrazu tego okresu i ewolucji współczesnych ssaków”.