Największa na świecie góra lodowa opuszcza wody Antarktydy

Zdjęcie satelitarne największej na świecie góry lodowej o nazwie A23a, widzianej na Antarktydzie 15 listopada 2023 roku. Góra lodowa oderwała się i dryfuje wzdłuż północnego krańca Półwyspu Antarktycznego. Zdjęcie: NASA/ZUMA Press Wire/Shutterstock

Według British Antarctic Survey, po ponad trzech dekadach bycia unieruchomioną, jedna z największych gór lodowych na świecie dryfuje poza wodami Antarktydy

Góra lodowa, znana jako A23a, oddzieliła się od szelfu lodowego Filchner na Antarktydzie w 1986 roku. Ugrzęzła jednak na dnie oceanu i przez wiele lat pozostawała w Morzu Weddella.

Jednakże najnowsze zdjęcia satelitarne pokazują, że góra lodowa, ważąca prawie bilion ton metrycznych, dryfuje teraz szybko wzdłuż północnego krańca Półwyspu Antarktycznego, wspomagana przez silne wiatry i prądy.

Góra lodowa jest około trzy razy większa od Nowego Jorku i ponad dwa razy większa od Wielkiego Londynu. Mierzy ona około 4,000 km kwadratowych.

Jak powiedział Oliver Marsh, glacjolog z British Antarctic Survey, rzadko można zobaczyć górę lodową tej wielkości w ruchu, więc naukowcy będą uważnie obserwować jej trajektorię.

Gdy nabierze rozpędu, kolosalna góra lodowa prawdopodobnie wystrzeli w Prąd Okołobiegunowy Antarktydy. To skieruje ją w stronę Oceanu Południowego na trasę znaną jako "aleja gór lodowych", gdzie można zaobserwować jak inne tego typu góry lodowe kołyszą się w ciemnych wodach. Nie jest jasne, dlaczego zmierza tam właśnie teraz.

"Z biegiem czasu prawdopodobnie nieznacznie się przerzedziła i zyskała trochę dodatkowej wyporności, co pozwoliło jej unieść się z dna oceanu oraz pomogło ją porwać prądom morskim” - powiedział Marsh. A23a jest również jedną z najstarszych gór lodowych na świecie.

Andrew Fleming, ekspert ds. teledetekcji z British Antarctic Survey, powiedział w piątek BBC, że przez ostatni rok góra lodowa dryfowała, teraz zaś wydaje się nabierać prędkości.

"Zapytałem o to kilku kolegów, zastanawiając się, czy nastąpiła może jakaś zmiana temperatury wód szelfowych, która mogła to sprowokować, ale konsensus jest taki, że po prostu nadszedł na nią czas" - powiedział Fleming BBC.

Fleming powiedział, że po raz pierwszy zauważył ruch góry lodowej w 2020 roku. Brytyjska Służba Antarktyczna stwierdziła, że góra lodowa osiadła na mieliźnie i przemieszcza się wzdłuż prądów oceanicznych do subantarktycznej Georgii Południowej.

Możliwe, że A23a ponownie utknie w pobliżu Georgii Południowa. Stanowiłoby to problem dla dzikiej przyrody Antarktydy. Miliony fok, pingwinów i ptaków morskich rozmnażają się na wyspie i żerują w okolicznych wodach. Gigant jakim jest A23a mógłby im to znacząco utrudnić.

W 2020 r. istniały obawy, że inna gigantyczna góra lodowa, A68, zderzy się z Georgią Południową, miażdżąc życie na dnie morza i odcinając dostęp do żywności dla wielu gatunków. Taka katastrofa została ostatecznie zażegnana, gdy góra lodowa rozpadła się na mniejsze kawałki - co jest możliwe również w przypadku A23a.

Ale "góra lodowa tej skali ma potencjał, by przetrwać przez długi czas na Oceanie Południowym, mimo że jest tam znacznie cieplej. Może też przedostać się dalej na północ w kierunku Afryki Południowej i zakłócić tamtejszą żeglugę" - powiedział Marsh.

We współpracy z Reuters i Associated Press