BRICS kontra G20: Kto wygra w globalnej rywalizacji?

Zdjęcie: Shutterstock

BRICS to zgrupowanie krajów rozwijających się, które łączy wspólna ambicja zmiany dotychczasowego porządku światowego, w którym dominują kraje rozwinięte. Choć sama grupa składa się z tylko pięciu państw, jej wpływ na światową gospodarkę nieustannie rośnie. Kraje BRICS reprezentują około 42% ludności świata i 25% globalnego PKB, a ich rola na międzynarodowej scenie jest coraz bardziej dostrzegana. W ostatnich latach BRICS stara się zmniejszyć zależność od tradycyjnych instytucji finansowych, takich jak Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) czy Bank Światowy. W tym celu utworzono Bank Nowego Rozwoju (NDB), który ma na celu finansowanie projektów infrastrukturalnych w krajach rozwijających się. Ponadto, BRICS promuje handel w walutach lokalnych, co jest odpowiedzią na dominację dolara w globalnym handlu. Grupa stara się również zwiększyć swoje wpływy na Bliskim Wschodzie i w Afryce, co stało się możliwe po przyjęciu nowych członków, w tym Arabii Saudyjskiej i Iranu.

G20, powstałe w 1999 roku, to platforma, która łączy 19 największych gospodarek świata oraz Unię Europejską. Jest to forum, które ma na celu koordynację polityki gospodarczej i rozwiązywanie globalnych problemów finansowych. Grupa ta odpowiada za około 80% globalnego PKB i 75% handlu międzynarodowego, co czyni ją dominującym blokiem na świecie. G20, choć obejmuje także kraje rozwijające się, jak Chiny, Indie czy Brazylia, jest wciąż zdominowane przez gospodarki rozwinięte – głównie USA, Japonię i Niemcy. Główną rolą G20 jest zarządzanie kryzysami finansowymi, jak miało to miejsce podczas globalnego kryzysu finansowego w 2008 roku oraz prowadzenie negocjacji w kwestiach globalnych, takich jak zmiany klimatyczne. To dzięki G20 kraje świata podjęły ważne decyzje dotyczące walki z globalnym ociepleniem i przejściem na odnawialne źródła energii.

Choć oba bloki współpracują w wielu kwestiach, ich cele i podejście do globalnego porządku różnią się zasadniczo. Główną różnicą jest to, że BRICS dąży do stworzenia wielobiegunowego świata, w którym kraje rozwijające się mają większy wpływ na decyzje międzynarodowe, podczas gdy G20 stawia na utrzymanie status quo, w którym dominujący wpływ mają kraje rozwinięte. Na poziomie gospodarczym, G20 kontroluje kluczowe instytucje finansowe, takie jak MFW i Bank Światowy, które są niezbędne do zarządzania globalną gospodarką. Z kolei BRICS stara się stworzyć alternatywne rozwiązania, takie jak dedolaryzacja handlu i rozwój własnych instytucji finansowych, co stanowi wyzwanie dla dominujących wciąż zachodnich instytucji. Geopolitycznie BRICS staje się przeciwwagą dla dominacji USA i NATO, szczególnie przez aktywność Rosji i Chin, które w coraz większym stopniu promują inicjatywy mające na celu osłabienie wpływów zachodnich. Z kolei w G20, mimo obecności Chin czy Indii, to kraje zachodnie mają kluczowy wpływ na podejmowane decyzje. Krótko mówiąc, obecnie G20 wciąż pozostaje dominującym blokiem gospodarczym, kontrolującym globalne instytucje finansowe. Jednak BRICS nieustannie zwiększa swoje wpływy na świecie. Zwiększenie liczby członków, takich jak Arabia Saudyjska czy Iran, wzmacnia pozycję tej grupy, a wspólne inicjatywy finansowe, takie jak promowanie handlu w walutach lokalnych, mogą w przyszłości zmienić zasady globalnego handlu. W długim okresie, jeśli BRICS zdoła zrealizować swoje plany dedolaryzacji i zbudować alternatywne mechanizmy finansowe, może stać się poważnym konkurentem dla G20. Choć przed grupą stoją liczne wyzwania – zarówno wewnętrzne, jak i geopolityczne – jej rosnąca siła może sprawić, że w przyszłości globalny porządek będzie bardziej wielobiegunowy, a wpływ krajów rozwijających się będzie coraz bardziej widoczny. 

Odpowiedź na pytanie, kto wygra w tej rywalizacji – BRICS czy G20 – nie jest jednoznaczna. G20 wciąż dominuje w gospodarce i instytucjach finansowych, ale BRICS, dzięki rosnącemu wpływowi i ambitnym celom, może przejąć część inicjatywy. Co będzie dalej? Przyszłość zależy od tego, jak te dwa bloki poradzą sobie z wyzwaniami, jakie niosą zmiany geopolityczne i gospodarcze w nadchodzących latach.