Co zwycięstwo Trumpa naprawdę oznaczałoby dla Europy?
Zwycięstwo byłego prezydenta z pewnością jeszcze bardziej zmobilizowałoby partie populistyczne w bloku i zachęciłoby je do normalizacji stosunków – podobnie jak stało się to w USA.
Źródło: Brandon Bell/Getty Images
Europa jest nawiedzana — jest nawiedzana przez widmo byłego prezydenta USA, Donalda Trumpa. To wiemy.
Ale tym, co najbardziej uderzyło mnie w ciągu ostatnich trzech tygodni podróży po kontynencie, nie były obawy dotyczące konsekwencji ekonomicznych i bezpieczeństwa ewentualnego zwycięstwa Trumpa, lecz raczej to, co jego powrót będzie oznaczał dla polityki europejskiej.
W porównaniu z początkiem roku większość europejskich urzędników w końcu pogodziła się z tym, co prezydentura Trumpa oznaczałaby dla dobrobytu kontynentu. Większość uważa, że poparcie USA dla Ukrainy zostałoby osłabione, a dalsze wsparcie USA dla NATO byłoby wątpliwe. Istnieje również powszechne przekonanie, że Trump rozpocząłby kampanię nacjonalizmu ekonomicznego opartą na taryfach, protekcjonizmie i wykluczeniu rynku, co niewątpliwie zaszkodziłoby gospodarkom.
Dlatego przez ostatnie kilka miesięcy snuto plany mające na celu „odporność na Trumpa” europejskich instytucji i strategii, podkreślając potrzebę, aby Europa wydawała więcej na obronę, produkcję broni i zdolności militarne. Dużo mówi się również o bardziej geostrategicznym podejściu do polityki gospodarczej — nie tylko w odniesieniu do Chin, ale także w przypadku coraz bardziej jednostronnego i protekcjonistycznego USA
Wszyscy tutaj zdają sobie sprawę, że wpływ prezydentury Trumpa będzie wielki, ale rośnie poczucie, że Europa licząca 450 milionów ludzi poradzi sobie z tymi konsekwencjami. Z wyjątkiem, być może, polityki wewnętrznej.
Prawda jest taka, że drugie zwycięstwo Trumpa miałoby głęboki wpływ na politykę krajową w Europie, potencjalnie wzmacniając skrajnie prawicowe partie populistyczne i ruchy, które opowiadają się za tą samą nieliberalną polityką, którą Trump i jego ruch „Make America Great Again” promują od lat
Europie nie umknęło uwadze to, że gdy wiceprezydent USA Kamala Harris powiedziała, że „światowi liderzy śmieją się z Donalda Trumpa” podczas telewizyjnej debaty prezydenckiej w tym miesiącu, Trump zwrócił uwagę na silne poparcie, jakie otrzymał od premiera Węgier, Viktora Orbána:
„Jeden z najbardziej szanowanych ludzi, nazywają go silnym człowiekiem” — powiedział. Orbán, jak twierdził były prezydent, wzajemnie twierdzi, że „najbardziej szanowaną, najbardziej obawianą osobą jest Donald Trump”.
Węgierski przywódca nie jest w tym odosobniony. Nieliberalni przywódcy i partie w całej Europie widzą Trumpa i jego ruch jako przykłady do naśladowania, a nie strach. Od Björna Höcke z Niemiec i partii Alternatywa dla Niemiec, po Geerta Wildersa z Holandii i jego Partię Wolności, francuską liderkę opozycji Marine Le Pen i jej partię Zjednoczenia Narodowego (RN) oraz włoską premier Giorgię Meloni i jej partię Braci Włoch — dla nich Trump uosabia to, jak wygląda udany przywódca we współczesnym społeczeństwie.
Siły centrowe w Europie już polegają na poparciu skrajnej prawicy, aby zdobyć lub utrzymać władzę w zbyt wielu krajach: partie skrajnie prawicowe weszły do rządów koalicyjnych w siedmiu krajach UE — Chorwacji, Czechach, Finlandii, Węgrzech, Włoszech, Holandii i Słowacji. Ponadto obecny rząd Szwecji jest zależny od pomocy skrajnej prawicy; a nowy centroprawicowy rząd Francji będzie mógł rządzić tylko przy milczącym poparciu RN.
Wszystkie te skrajnie prawicowe partie podzielają kluczowe perspektywy Trumpa i ruchu MAGA: są nacjonalistami i antyimigranckimi; prorosyjskimi w mniejszym lub większym stopniu i — z wyjątkiem Meloni — sprzeciwiającymi się wspieraniu Ukrainy; obwiniają za problemy gospodarcze i społeczne innych, takich jak obcokrajowcy, osoby o innym kolorze skóry, niechrześcijanie lub inne kozły ofiarne; są sceptykami UE, a w niektórych przypadkach są antynatowskimi zwolennikami. Ponadto ich polityka jest wyraźnie nieliberalna, skupiona na tłumieniu niezależnych mediów, dominacji w sądownictwie i kontrolowaniu banku centralnego.
I tak jest teraz, nawet przed możliwym zwycięstwem Trumpa. Jego zwycięstwo z pewnością jeszcze bardziej zmobilizowałoby te partie i zachęciłoby do normalizacji — podobnie jak miało to miejsce w USA.
Czy to naprawdę nieprawdopodobne, że możemy zobaczyć nowy francuski rząd zawierający umowy z RN, aby utrzymać się u władzy, nawet jeśli oznacza to przyjęcie bardziej nieliberalnej polityki? Czy jest tak nie do pomyślenia, że zwycięska Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna w Niemczech nie odmówiłaby poparcia AfD, jeśli oznaczałoby to wykluczenie obecnych partii rządzących z władzy? Albo, że Meloni byłaby bardzo skuszona, aby przypodobać się prezydentowi USA, nawet jeśli oznaczałoby to przyjęcie bardziej sceptycznego stanowiska wobec Ukrainy i UE?
Wielu z nas opłakiwałoby koniec globalnego przywództwa Ameryki, co niewątpliwie oznaczałoby zwycięstwo Trumpa. Ale jest wielu innych, którzy widzieliby w tym zwycięstwie odnowienie amerykańskiego przywództwa — choć zupełnie innego niż to, jakie świat widział od 1945 r.
Wybory prezydenckie w USA mogą być rozstrzygane przez amerykańskich wyborców, ale mają globalne konsekwencje. I z pewnością dotyczy to nadchodzącego listopada, który będzie prawdopodobnie najważniejszym wyścigiem od 1860 r., z daleko idącymi implikacjami dla demokracji jako całości.
Dział: Świat
Autor:
Ivo Daalder | Tłumaczenie JPM
Źródło:
https://www.politico.eu/article/donald-trump-us-election-europe-national-policies-populism/