Europa na Rozdrożu: Wizja Federacji jako Odpowiedź na Globalne Wyzwania

Zdjęcie: ewmagazine.nl

Jednym z takich rozwiązań wydaje się być głośno dyskutowana federalizacja Unii Europejskiej. Ta koncepcja, jak argumentuje student historii Bram van Gendt na forum EW Podium, jest w stanie współistnieć z państwami narodowymi, a nawet przynosić im korzyści.

Przez stulecia narody Europy Zachodniej mogły narzucać swoją wolę reszcie świata. Obecnie jednak są oni militarnie zależni od amerykańskiego parasola obronnego. I chociaż nadal są super potęgami gospodarczymi, ich dominacja słabnie. Przykładem mogą być Indie, których produkt krajowy brutto przegonił ich byłego brytyjskiego kolonizatora. Jednocześnie, niemieckie udziały w przemyśle samochodowym wydają się tracić na rynku na rzecz chińskich producentów samochodów elektrycznych, którzy znacznie wcześniej skupili się na rozwoju tego sektora. 

W kontraście do starzejącej się populacji europejskiej, społeczeństwa w krajach rozwijających się składają się w większości z gotowych do pracy, młodych i ambitnych ludzi. Taki stan społeczeństwa sprzyja procesowi industrializacji, podczas gdy Europa ulega deindustrializacji na skutek wysokich cen energii.

Obronna Niezależność Europy: Wyższość Federacyjnego Podejścia

Kolejnym argumentem w obecnej sytuacji geopolitycznej stojącym za federalizacją Unii Europejskiej są rosnące podziały wewnątrz Sojuszu Północnoatlantyckiego. Oddalenie się Stanów Zjednoczonych od Europy, na rzecz krajów azjatyckich, stało się jasne się za prezydentury Baracka Obamy i Donalda Trumpa. Ameryka prędzej czy później znacznie osłabi swoją militarną obecność na terenach krajów Europy, zwłaszcza jeśli do władzy dotrze nowy republikanin. Unia Europejska musi rozwijać własne zdolności obronne, aby nie być uzależnioną od strategicznych priorytetów USA.

Zintegrowana obrona Europy ma kluczowe znaczenie dla zmniejszenia zależności wojskowej od Ameryki. Aby ujednolicić siły obronne, konieczne jest stworzenie zintegrowanego przemysłu obronnego oraz wspólne działania wojsk Unii. Takie rozwiązanie zapobiegłoby dublowaniu sprzętu wojskowego. Konsolidacja sił zbrojnych w UE obniżyłaby wydatki obronne, ponieważ nie byłoby potrzeby, by każde państwo członkowskie niezależnie utrzymywało pełny zakres jednostek militarnych. Ponadto wspólny europejski przemysł obronny może napędzać innowacje i konkurencję, eliminując praktyki zakupowe oparte na lokalnym patriotyzmie, które mogą prowadzić do wyboru sprzętu wojskowego o niższej jakości.

Transparentność Kluczem do Zaufania: Reformy w Polityce Europejskiej

Federalizacja polityki zagranicznej UE może zwiększyć jej efektywność i przejrzystość. W Radzie Europejskiej niektóre kraje, w tym Polska i Węgry, nadużywają prawa weta, co może paraliżować działania całej Unii. Ponadto procesy decyzyjne w Radzie, odbywają się za zamkniętymi drzwiami. Powoduje to że są one krytykowane za brak przejrzystości, pozostawiając przedstawicielom krajowym ograniczoną rolę w kształtowaniu stanowiska ich państw przed spotkaniami.

Zwolennicy głębszej integracji europejskiej, określani jako eurofile, domagają się reformy Rady Europejskiej, w tym zniesienia prawa weta w kwestiach obronności i polityki zagranicznej na rzecz decyzji większością kwalifikowaną. Taka zmiana ograniczyłaby możliwość blokowania działań Unii Europejskiej przez  pojedyncze państwa, takie jak Węgry czy Polska. Przeniesienie uprawnień decyzyjnych do Parlamentu Europejskiego oraz nadanie Komisarzowi UE ds. Spraw Zagranicznych roli ministra umożliwiłoby obywatelom bezpośrednie śledzenie dyskusji i decyzji w sprawach geopolitycznych, ograniczając tak wpływ najbardziej konserwatywnych członków.

Konserwatyści na Rozdrożu

Ci, którzy od dziesięcioleci dominują w debacie na temat przyszłości Unii Europejskiej, opowiadają się obecnie albo za jej rozwiązaniem, albo ograniczeniem się jedynie do wspólnego rynku. Tym samym pomijają oni rosnące geopolityczne wyzwania, nie dostrzegając, że samodzielne państwa europejskie stracą na znaczeniu na globalnej scenie politycznej. Nie uwzględniają również ryzyka, że mocarstwa takie jak Chiny i USA mogą stosować taktykę „dziel i rządź” nad rozdrobnioną Europą. Rozwiązanie Unii wpłynęłoby szczególnie na możliwości działań międzynarodowych małych i średnich krajów Europy. Obecnie mogą one wykorzystać struktury UE do wzmocnienia swojego głosu na globalnej scenie politycznej. Można to zobrazować na przykładzie, Litwy która dzięki reprezentantom w delegacji unijnej może pośrednio wpływać na dyskusje podczas corocznych szczytów G7. Wśród konserwatystów niepokojący jest brak zrozumienia znaczenia integracji europejskiej. Państwa narodowe w Europie, będące wzorem państwa opiekuńczego i demokracji konstytucyjnej, ukształtowały się w wyniku współpracy różnych nurtów politycznych. Choć wzmocnienie współpracy może wydawać się jedynym rozsądnym rozwiązaniem, konserwatyści wydają się być przeciwni dalszej integracji z Unią Europejską. Jest to problematyczne, zwłaszcza że takie stanowisko może tylko zwiększyć dystans między ich elektoratem a Unią Europejską, kształtowaną w dużej mierze przez liberałów i centrowych demokratów.

Zrównoważona Federacja: Współistnienie Unii Europejskiej i Państw Narodowych

Państwo narodowe doskonale komponuje się z koncepcją federacji europejskiej, nie sugerując przy tym utworzenia "europejskiego superpaństwa". Wiele kompetencji może pozostać na poziomie krajowym, szczególnie w ramach pragmatycznej federalizacji UE, gdzie pewne obszary mogłyby być nawet przeniesione z powrotem na poziom narodowy. Na przykład wspólna polityka ochrony przyrody może wymagać dostosowań na poziomie krajowym, aby dostosować się do lokalnych warunków – podobnie jak ma to miejsce w przypadku wilków w gęsto zaludnionej Holandii w porównaniu z Europą Wschodnią, gdzie występują rozległe obszary lasów pierwotnych.

Aby uniknąć postrzegania Unii Europejskiej jako wszechobecnego systemu zarządzania, należy unikać dogmatycznego podejścia do federalizacji Europy. Państwa narodowe, z wyjątkiem przypadków skrajnego nacjonalizmu, takich jak nazistowskie Niemcy i faszystowskie Włochy, w ogromnym stopniu przyczyniły się do dobrobytu Europy. Solidarność wynikająca z tożsamości narodowej stanowi podstawę państw opiekuńczych i zapewnia spójność społeczną. Dlatego niezwykle istotne jest uznanie wartości dziewiętnastowiecznego państwa narodowego przy jednoczesnym rozwijaniu niezbędnej dla Europy w XXI wieku struktury federalnej.

Przełom w Integracji: UE na Rozdrożu Historii

Federalizacja Europy to nie panaceum na spadek wpływów Zachodu. Aby Unia Europejska utrzymała pozycję lidera gospodarczego, musi strategicznie zwiększyć innowacyjność. Bezprecedensowy proces industrializacji w pozostałych częściach świata trwa a Unia Europejska może być tylko jednym z graczy na arenie światowej. Ten nieuchronny rozwój przemysłowy na świecie wymaga, aby Europa, a w szczególności Polska, aktywnie uczestniczyła w globalnej grze. Będzie to osiągalne jedynie poprzez ewolucję Unii Europejskiej w kierunku federacji.