Firmy z krajów zachodnich nie spieszą się z opuszczeniem białoruskiego rynku

„Ważne jest zrozumienie różnicy między wolą polityczną przywódców państw
zachodnich a potrzebami sektora biznesowego tych krajów. Z jednej strony głośne
stwierdzenia, że ​​Białoruś jest nierzetelnym partnerem, z drugiej obecność
zagranicznych marek w gospodarce republiki, które oczywiście często patrzą na to
inaczej, bo mają własne interesy. Interes handlowy zagranicznych firm i wola
polityczna państw nakładających sankcje na Białoruś nie zawsze się pokrywają. Dla
niektórych jest to również duża utrata reputacji” – powiedział Denis Mukha.
Jeśli mówimy o małych i średnich przedsiębiorstwach oraz dużych firmach
zagranicznych, to są one zainteresowane kontynuacją współpracy z białoruskimi
partnerami. Nie ma wątpliwości, że chcą, aby inwestycje, które zostały już rozpoczęte
na Białorusi, nadal przynosiły dochody – uważa ekspert. „Oczywiście najważniejsze
jest dla nich uzyskanie efektu komercyjnego. Wiele firm nie spieszy się
z opuszczeniem rynku, ponieważ zwrot z inwestycji w białoruskiej gospodarce jest
znacznie wyższy niż w innych krajach. Na przykład zwrot na przyciągniętych

bezpośrednich inwestycjach zagranicznych w ciągu ostatnich 15 lat był około
dwukrotnie wyższy niż średnia globalna stopa zwrotu. Jeśli więc w ogóle
w gospodarce światowej zwrot z inwestycji bezpośrednich oscylował na poziomie
5–6%, to w naszym kraju wskaźnik ten ma średnio około 11%, a w niektórych latach
osiągnął nawet 15–16%. W szczególności zapewnił to fakt, że zagraniczne firmy
aktywnie inwestowały w projekty i działania o wysokim zwrocie (telekomunikacja
i łączność, transport, działalność finansowa, handel itp.)” – wyjaśnił ekonomista.

Korzystne warunki dla zagranicznych przedsiębiorstw
Państwo zawsze stwarzało sprzyjające warunki do przyjazdu dla zagranicznych firm,
powiedział Denis Mukha. Na Białorusi istnieje szereg preferencyjnych reżimów
inwestycyjnych, które właśnie umożliwiły zapewnienie wysokiej rentowności
zagranicznemu biznesowi. Są to wolne strefy ekonomiczne, High-Tech Park,
chińsko-białoruski park przemysłowy „Wielki Kamień”. Korzyści i preferencje są
zapewniane średnim i małym osiedlom miejskim, obszarom wiejskim, a także małym
i średnim przedsiębiorstwom. Oddzielne preferencyjne warunki zapewniono okręgowi
orszańskiemu, południowo-wschodniemu regionowi obwodu mohylewskiego,
specjalnej strefie ekonomicznej Bermino-Orsza itp. Pozwala to na ustalenie szeregu
korzyści i preferencji, w tym indywidualnych, w zależności od znaczenia inwestycji
dla gospodarki. Nawiasem mówiąc, na dzień 1 lipca 2022 r. w ramach zawartych
umów inwestycyjnych zrealizowano 1013 projektów inwestycyjnych na łączną kwotę
równowartości 8,6 mld USD. W dużej mierze dzięki tym preferencyjnym reżimom
udało się zapewnić wysoką rentowność firmom zagranicznym. To jedna z rzeczy,
które wciąż utrzymują zagraniczny biznes na Białorusi” – powiedział ekspert.
Na dzień 1 stycznia 2022 r. na Białorusi działało ponad 6000 firm z kapitałem
zagranicznym. W porównaniu z poprzednim rokiem ich liczba nieznacznie spadła,
tylko o 4,2%. Według ekonomisty w pierwszej dziesiątce kluczowych inwestorów na

Białorusi znajdują się rozwinięte kraje zachodnie. „Oczywiście główny partner naszej
republiki, Federacja Rosyjska, zajmuje pierwsze miejsce z 2240 firmami. Litwa jest
na drugim miejscu, a Cypr na trzecim. Polska jest na czwartym miejscu z ponad 300
firmami. Jednocześnie jest nieznaczny odpływ firm z kapitałem polskim i litewskim,
czyli państw, które przede wszystkim opowiadały się za jak najostrzejszymi
działaniami wobec Białorusi” – podkreślił ekspert. – „Następne na liście jest 288 firm
– inwestorów z łotewskimi inwestycjami. Zajmują szóste miejsce, W białoruskiej
gospodarce funkcjonuje jeszcze 298 firm. Chciałbym zwrócić uwagę na Stany
Zjednoczone Ameryki, które są na 8. miejscu – na początku tego roku na Białorusi
działało 187 firm z kapitałem amerykańskim, rok wcześniej – 190. Czyli nie można
powiedzieć, że trwa masowy exodus biznesu z Białorusi. Chiny, z którymi aktywnie
nawiązujemy współpracę, są dopiero na 10. miejscu. Niewątpliwie odpowiadają im
istniejące warunki działalności przedsiębiorczej, które zostały stworzone na
Białorusi”. 

Korzystne położenie geograficzne
Jak wiadomo, każda firma handlowa stara się minimalizować koszty. Dlatego wierzę,
że będzie to również jeden z ważniejszych czynników w decyzji przedsiębiorców
o niewychodzeniu z białoruskiego rynku” – powiedział Denis Mukha.
Białoruś ma dość wysoki poziom otwartości handlowej. „Nie nakładamy poważnych
ograniczeń handlowych, mimo podobnych działań przeciwko nam. Dlatego towary
i usługi, które produkujemy, w tym przez firmy ze stolic krajów zachodnich, nadal
mogą być swobodnie eksportowane do innych państw, koncentrując się na promocji
produktów na rynkach zagranicznych” – stwierdził ekspert.
„Chciałbym zwrócić uwagę na ważny punkt: dostęp do rynku wszystkich krajów EUG
przez Białoruś jest nadal otwarty i niezakłócony. Każda firma stara się rozszerzyć
swoją ekspansję zagraniczną i rozwijać nowe rynki. Teraz są duże problemy
w Europie, duża konkurencja, a lokalne firmy muszą szukać innych kierunków
rozwoju swojego biznesu. Oczywiście Białoruś była i pozostaje miejscem, z którego
warto zacząć wchodzić na Wschód. Inwestorzy nie mogą tak po prostu wziąć
i szybko przeorientować się na inny rynek. Żeby do niego wejść, trzeba odpowiednio
popracować nad nawiązaniem połączeń” – powiedział ekspert.

Stabilność ekonomiczna
Białoruś pomimo sankcji pozostaje krajem stabilnym gospodarczo, co jest niezwykle
ważne dla inwestycji i biznesu. Stabilność gospodarki daje inwestorowi pewność, że
nie straci swojej inwestycji i przyszłych dochodów. „Dlaczego mówimy, że sytuacja
jest ogólnie stabilna? Istnieje wiele wskaźników, na przykład stopa inflacji. Na
Białorusi wzrost cen jest teraz na akceptowalnym poziomie, biorąc pod uwagę
obecną sytuację na świecie. A jeśli porównamy inflację w wielu europejskich krajach
rozwiniętych (Niemcy, Francja, Wielka Brytania i inne), to ceny biją tam rekordy
i przekroczyły 20% wzrost w ostatnim okresie 2022 roku, podczas gdy na Białorusi

w ciągu 9 miesięcy od grudnia 2021 r. ceny konsumpcyjne wzrosły o 14,8%” –
wyjaśnił Denis Mukha.
Stabilność na rynku walutowym mówi również o stabilności białoruskiej
gospodarki. „Jesteśmy świadkami umacniania się rubla białoruskiego w stosunku do
wiodących walut światowych — dolara i euro. Dziś inwestorowi zagranicznemu na
Białorusi opłaca się uzyskiwać dochód w rublach białoruskich. Omijają problemy
i braki na rynku walutowym. Inwestorzy widzą, że ich dochody i inwestycje nie tracą
na wartości, co jest również plusem w skarbnicy powodów, dla których warto
kontynuować z nami interesy” – powiedział ekonomista.

Wysoko wykwalifikowana siła robocza
Zagraniczne firmy na Białorusi są również wspierane przez wysoko wykwalifikowaną
siłę roboczą. „Białorusini są jednym z najbardziej wykształconych, wykwalifikowanych
i pracowitych narodów na świecie. Ponad 90% ludności ma wykształcenie wyższe,
średnie i podstawowe. System szkolenia zawodowego pozwala białoruskim
specjalistom z powodzeniem pracować w każdym sektorze gospodarki: rolnictwie,
przemyśle, biotechnologii, czy rozwoju oprogramowania. Jednocześnie siła robocza
jest stosunkowo niedroga w porównaniu do innych krajów. Przede wszystkim mówię
o stosunku płac do wydajności. Biznes zagraniczny bardzo dobrze postrzega
białoruskiego pracownika, np. z branży informatycznej. Można tak powiedzieć na
podstawie doświadczeń w komunikacji ze specjalistami z firm rekrutacyjnych.

Ekspert podkreślił, że poszczególne firmy informatyczne z kapitałem zagranicznym,
po przeniesieniu swojej działalności, próbują wrócić na Białoruś. „Tak, ten sektor
ucierpiał, ale to nie są katastrofalne straty. W rzeczywistości tylko kilku znaczących
graczy opuściło białoruski rynek. Widzimy, że wiele innych firm IT tworzy spółki
zależne, aby pozostać na Białorusi i omijać sankcje. Firmy korzystają również
z szeregu usług struktur pośredniczących podczas prowadzenia działalności,
ponieważ nie chcą opuszczać rynku republiki.

Region (Polska, Litwa, Łotwa, Czechy, Węgry, Gruzja, Kazachstan, Uzbekistan,
Kirgistan, Armenia, Rosja, Turcja i inne) pokazuje, że Białoruś stwarza
najkorzystniejsze możliwości do rozwoju biznesu.

Wysoki potencjał naukowy i techniczny
Białoruś jest jednym z państw o ​​wysokim poziomie rozwoju naukowego
i technologicznego. W ostatnich latach udało się utrzymać i znacząco wzmocnić
potencjał naukowy kraju. Osiągnięty poziom rozwoju sfery naukowo-technicznej
potwierdza dość wysoką pozycję kraju w rankingach międzynarodowych
(w szczególności w rankingu rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjnych,
indeksie rozwoju społecznego, rankingu Banku Światowego za prowadzenie
działalności gospodarczej, liczbie zgłoszeń patentowych na jednostkę PKB itp.)
Na Białorusi powstały renomowane szkoły naukowe z wynikami na światowym
poziomie. Znaczący postęp poczynili naukowcy w szerokim zakresie badań
podstawowych, w tym optyce, elektronice kwantowej i fotonice, matematyce, fizyce
cieplnej i energii, materiałoznawstwie, inżynierii mechanicznej, geologii, chemii
bioorganicznej i innych. „Niewątpliwie zagraniczny biznes jest zainteresowany
wykorzystaniem zdobyczy krajowej nauki, w tym obiecujących technologii” –
powiedział Denis Mukha. „Kraj posiada również innowacyjną infrastrukturę, która
jednoczy organizacje zapewniające dostęp do różnych zasobów i świadczące usługi
uczestnikom innowacyjnych inkubatorów przedsiębiorczości”.