Grupa BRICS – Przeciwwaga do G7

Członkowie grupy BRICS podczas 10 szczytu w Johannesburgu (Brics Leader’s Family Photo on the side line of the 10th BRICS Summit) Źródło: GovernmentZA/CC BY-ND 2.0/flickr 

BRICS jest dość „świeżą” inicjatywą mającą swoje początki w latach 2000. W 2001 brytyjski ekonomista Goldman Sachs Jim O’Neil w swoim raporcie „Building Better Global Economic BRIC’s” po raz pierwszy użył tego terminu na państwa Brazylii, Rosji, Indii oraz Chin. Zostały przez niego określone jako wschodzące potęgi ekonomiczne. Po pięciu latach „Wielka Czwórka” organizowała nieformalne spotkania w swoim gronie, a bardziej formalne dwa lata później. W 2011 została przyjęta w ich szeregi Republika Południowej Afryki dająca początek nazwie BRICS. Szczególnym punktem jest rok 2023, gdzie na szczycie w RPA, chęć do dołączenia wyraziło ponad 40 państw w tym Algieria, Kuba i Kazachstan natomiast zaproszono sześć państw: Argentynę, Etiopię, Egipt, Arabię Saudyjską, Zjednoczone Emiraty Arabskie i Iran. Finalnie 1 Stycznia 2024 do bloku dołączyły tylko cztery państwa – Etiopia, Egipt, Iran i ZEA. Arabia Saudyjska wciąż się waha ze wstąpieniem do inicjatywy, a Argentyna z libertariańskim prezydentem Javierem Milei preferującym sojusz z USA odrzuciła zaproszenie. Teraz Malezja i Tajlandia poinformowały, że dołączą do BRICS, a rozczarowana zachodem Turcja również wyraziła zainteresowanie.  

Na czym polega grupa BRICS 

Jej głównym założeniem jest współpraca gospodarcza. Państwa te, chcą uniezależnienia się od zachodu w kwestiach ekonomicznych, zatrzymania hegemonii dolara na świecie oraz zmniejszenia podatności na wahania jego kursu w handlu i inwestycjach pomiędzy członkami. Można powiedzieć, że jest to rozbicie globalnej gospodarki na kilka mniejszych, w których władza jest równomiernie rozłożona. Teraz 80% handlu między Rosją, Chinami, a Indiami odbywa się za pomocą rubli, juanów lub rupii, a w 2023 roku 20% ropy naftowej zostało zakupione w innej walucie niż dolar. Była prezydent Brazylii Dilma Rousseff oraz szefowa New Development Bank 6 czerwca 2024 podczas spotkania z prezydentem Rosji Władimirem Putinem powiedziała, że „Globalna Północ" nie poradziła sobie z globalnymi problemami ludzkości, zapewniając, że gospodarka wielobiegunowa jest lepiej przygotowana do przetrwania globalnych wstrząsów i kryzysów. „Nie możemy dłużej akceptować scenariusza, w którym zachód chce kontrolować dyskurs, ponieważ faktem jest, że nie są już potęgami kolonialnymi, a niezależne kraje powinny mieć swobodę wyrażania siebie” – powiedział premier Malezji Anwar Ibrahim, gdy informował o decyzji dołączenia do BRICS. Kwestią wyróżniającą BRICS od G7 jest to, że ich członkowie są często rywalami (na przykład Chiny i Indie), nie tak jak w przypadku Grupy Siedmiu sojusznicy. Koncentracją bloku jest również pokojowe rozwiązywanie problemów między rywalami dla obopólnych korzyści, a nie poprzez konflikty dzielące świat. 

Mapa członków BRICS i innych krajów, które przystąpiły, złożyły wniosek o przystąpienie lub wyraziły zainteresowanie przystąpieniem do BRICS. Ciemny niebieski – członkowie BRICS, jasnoniebieski – członkowie od 1 stycznia 2024 r., pomarańczowy – aplikujący, żółty - zainteresowani dołączeniem, zielony – państwa, które odrzuciły zaproszenia od grupy (należy doliczyć do koloru zielonego Argentynę) Źródło: Дмитрий-5-Аверин/CC BY-SA 3.0/Wikimedia Commons 

Sam New Development Bank wspomniany wcześniej jest inicjatywą BRICS do wspierania państw członkowskich w ich projektach infrastrukturalnych oraz ogólnego zrównoważonego rozwoju państw rozwijających. Można go porównać do alternatywy zdominowanych przez zachód instytucji takich jak: Banku Światowego, czy Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Dzięki takiemu rozwiązaniu państwa „Globalnego Południa” mogą w jakimś stopniu odłączyć się od zachodnich systemów i pozostać niezależni. 

BRICS rywalem G7? 

Osłabienie Stanów Zjednoczonych na świecie jest tak naprawdę na rękę Chinom, które aspirują do stania się hegemonem. W 2023 roku na spotkaniu w Johannesburgu Xi Jinping próbował naciskać na BRICS do zostania rywalem G7, argumentując tym, że w organizacji nie ma ani jednego kraju, który byłby członkiem obu grup. Doradca prezydenta Rosji ds. zagranicznych Jurij Uszakow w wywiadzie w maju 2024 roku, że BRICS przewyższył już Grupę Siedmiu pod względem parytetu siły nabywczej, odpowiadając za 35,6% światowego PKB, podczas gdy G7 odpowiada za 30,3%. „Do 2028 r. sytuacja ulegnie dalszej zmianie na korzyść BRICS, osiągając 36,6% wobec 27,8%.  Łączna wartość BRICS w globalnej gospodarce wynosi 58,9 miliardów dolarów. BRICS jest reprezentacją ponad jednej trzeciej powierzchni Ziemi (36%), 45% światowej populacji (3,6 miliarda ludzi), ponad 40% całkowitej produkcji ropy naftowej i około jednej czwartej światowego eksportu towarów”, dodał. Oprócz tego BRICS Jest bardziej międzynarodową organizacją zrzeszającą państwa z Europy/Azji (Rosja), Azji (Indie i Chiny), Bliskiego Wschodu (Iran, Zjednoczone Emiraty Arabskie i możliwe, że Arabia Saudyjska), Afryki (Etiopia, Egipt i RPA) oraz Ameryki Łacińskiej (Brazylia), gdzie G7 składa się z takich jak: Francja, Niemcy, Włochy, Wielka Brytania, Kanada, Japonia i Stany Zjednoczone. Sam fakt, że BRICS jest o wiele bardziej zróżnicowany i skupia głosy z wielu części Ziemi, wzmacnia jego siłę do podważenia globalnej hegemoni Stanów Zjednoczonych i stworzenia nowego wielobiegunowego światowego porządku. 

Dodatkowe źródła: https://eastasiaforum.org/2024/04/12/china-continues-to-dominate-an-expanded-brics/
https://www.aa.com.tr/en/economy/head-of-brics-new-development-bank-urges-to-focus-on-multipolar-economy-to-form-multipolar-world/3242689
https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/russia-says-rising-economic-bloc-brics-surpasses-g7-in-purchasing-power-parity/3155753