Kim jest Friedrich Merz, prawdopodobny następny kanclerz Niemiec?

Zdjęcie: Christoph Soeder/dpa/picture alliance
 

69-latek będzie najstarszym kanclerzem od czasów Konrada Adenauera, pierwszego kanclerza Federalnej Republiki Niemiec, który zajął stanowisko w 1949 roku, w wieku 73 lat.

Merz, którego sojusz CDU i CSU wygrał wybory w Lutym z 28,5% głosów, będzie stał na czele rządu koalicyjnego z centrolewicową Partią Socjaldemokratyczną (SPD).

Ma nadzieję, że uda mu się szybko ożywić najsilniejszą gospodarkę w Europie w momencie prawdopodobieństwa wojny handlowej wywołanej przez prezydenta Stanów Zjednoczonych Donalda Trumpa.

Jednak popularność Merza nie jest zbyt wysoka, po jego zmianie stanowiska w sprawie długu publicznego. Po zwycięstwie w wyborach, szybko utorował ustępującemu Bundestagowi drogę do brania bezprecedensowych pożyczek o wartości ok. jednego biliona euro poprzez złagodzenie surowych zasad dłużniczych w Niemczech.

Manewr ten naraził go na wewnętrzną krytykę w partii i oskarżenia ze strony skrajnie prawicowej partii Alternatywa dla Niemiec (AfD), o złamanie przez niego obietnic wyborczych i spełnienia kluczowych żądań SPD.

W dwa miesiące po wyborach, blok CDU i CSU Merza stracił cztery punkty, a AfD zyskało na poparciu w sondażach: obydwa stoją teraz na 24%.

Utrzymanie dystansu od AfD?

W porównaniu do byłej kanclerz Angeli Merkel, która była postrzegana za spokojną i rozmyślającą taktyczkę, Merz jest uważany za polityka zupełnie innego rodzaju, bardziej skłonnego do podejmowania ryzyka politycznego.

Zrobił tak na kilka tygodni przed wyborami, co doprowadziło do burzy politycznej, kiedy próbował doprowadzić do przyjęcia przez parlament surowej ustawy dot. imigracji z pomocą AfD.

Ten ruch doprowadził do fali wstrząsu w całym kraju, z protestami, których uczestnicy uznali tę współpracę za bezprecedensowe naruszenie powojennego tabu o współpracy ze skrajną prawicą.

Jednak Merz uznał swój ruch za szansę przygaszenia sukcesu antyimigranckiej AfD.

Merz i Merkel

Merz często był uważany za przeciwnika Angeli Merkel. Kiedy dochodziła ona do władzy, Merz odsunął się od sfery politycznej i wrócił do pracy prawnika. W 2009 roku nie kandydował do Bundestagu.

Merz pochodzi ze Sauerlandu – regionu niskich gór na zachodzie Niemiec – i jest zarówno Katolikiem, jak i prawnikiem, podobnie jak jego ojciec. Po dziś dzień mieszka niedaleko miejsca, gdzie się urodził. W 1989 roku, w wieku 33 lat, został członkiem Parlamentu Europejskiego dla CDU. Pięć lat później, przeszedł do Bundestagu i szybko zyskał uznanie jako zdecydowany mówca. To, co mówił w parlamencie, miało ogromne znaczenie.

Po odejściu Merza z polityki, zyskał on uznanie w prywatnym sektorze. W latach 2005-2021 był członkiem międzynarodowej firmy prawniczej i zajmował wysokie stanowiska w radach nadzorczych i zarządczych. W latach 2016-2020 był przewodniczącym rady nadzorczej BlackRock, największego menedżera zasobów na świecie, w Niemczech.

Lecz kiedy Merkel ogłosiła swoje odejście z polityki w 2021 roku, Merz wrócił i po raz kolejny powoli wspiął się po drabinie kariery politycznej. CDU wybrało go na przywódcę w 2022 roku, kiedy próbował po raz trzeci. Posiadał reputację reprezentanta liberalizmu ekonomicznego w swoim konserwatywnym skrzydle CDU.

Kontrowersyjne opinie

Merz zagłosował przeciwko legalizacji praw aborcyjnych i przeciwko diagnostyce genetycznej przed implantacyjnej w latach 90-tych. Zagłosował też przeciwko kryminalizacji gwałtu małżeńskiego w 1997 roku.

Zawsze był po stronie energii atomowej i proponował bardziej liberalną politykę ekonomiczną i redukcję biurokracji. Prawie 25 lat temu, ubolewał nad rezultatem Niemieckiej polityki migracyjnej, mówił o „problemach z cudzoziemcami” i sugerował, że w Niemczech powinna istnieć „dominująca kultura przewodnia”.

Merz popiera bardziej konserwatywną ścieżkę dla CDU, chociaż jego własne pozycje się niewiele zmieniły przez ostatnie 20 lat.

Nie dziwi więc, że podczas kampanii wyborczej przywódcy centrolewicowej Partii Socjaldemokratycznej kilkukrotnie zaatakowali Merza.

„Friedrich Merz pogłębia podziały w demokratycznym sercu naszego kraju w ostatnich etapach kampanii wyborczej” napisał w poście na platformie społecznościowej X, poprzednio znanej jako Twitter, przewodniczący SPD Lars Klingbeil.

„Nie tak wyraża się ktoś, kto chce zostać kanclerzem dla każdego” powiedział agencji prasowej dpa sekretarz generalny SPD Matthias Miersch. „Tak mówi mini-Trump”.