Kim jest Javier Milei, kandydat skrajnej prawicy, który wygrał wybory w Argentynie?

Ultraliberalny ekonomista, Javier Milei, mówi podczas spotkania. Zdjęcie: Gala Abramovich

Pięćdziesięciotrzyletni Milei był politycznym „outsiderem” do 2021 roku, kiedy został wybrany na senatora. Zaskoczył w sierpniowych prawyborach (nazywanymi w Argentynie PASO), kiedy okazał się najczęściej wybieranym kandydatem (29,86%) jako jedyny reprezentant skrajnej prawicy, przed koalicją Juntos por el Cambio (umiarkowana prawica) i Unión por la Patria (peronizm). Następnie w październiku 2023 roku znalazł się na drugim miejscu w pierwszej turze wyborów prezydenckich, zyskując prawie 30% głosów przy 36,7% procentach dla Massy, ale już w drugiej turze udało mu się przeważyć rywala.

Ekscentryczny i prowokujący

Ekonomista libertariański, zwolennik szkoły austriackiej, który broni wolności w każdym aspekcie życia, nawet w sprawach przeciwnych ideologii skrajnoprawicowej, jak aborcja, małżeństwo dla osób jednej płci, czy uzależnienia narkotykowe, jeśli tylko nie stanowią przeszkody dla państwa.

Zwolennicy lidera La Libertad Avanza (ultraprawica), Javiera Milei. Zdjęcie: Juan Ignacio Roncoroni

Milei ukończył licencjat na Uniwersytecie Belgrano (Buenos Aires), zdobył dwa tytuły podyplomowe i bez politycznego doświadczenia pracował jako doradca ekonomiczny dla różnych instytucji i firm, z których ostatnią była Aeropuertos Argentina 2000.

Jego prowokacyjny urok oraz odważny sposób mówienia o politykach jako „złodziejach", razem z ekscentrycznymi działaniami, takimi jak losowanie swojej pensji czy otwarte mówienie, że jego psy mastify mu doradzają, zadziałały jak magnes na wielu młodych ludzi zniechęconych polityką, głównie mężczyzn. Milei pozyskiwał uwagę argentyńskiej opinii publicznej dzięki stałym udziałom w programach telewizyjnych, gdzie wykazywał się niezahamowaną mową, pełną obelg wobec ustalonej władzy, słynnej „kasty", którą ostatecznie jednak poparł, otrzymując wsparcie byłego prezydenta Mauricio Macriego i byłej kandydatki JxC, Patricii Bullrich, na drugą turę.

Dolaryzacja gospodarki i prywatyzacja jako jedne z propozycji

Jego wizerunek buntownika w garniturze lub noszącego bluzę znanego amerykańskiego producenta pod skórzaną kurtką oraz aura „gwiazdy rockowej" podniosły więcej niż jedną brew wśród polityków tradycyjnych, którzy uważali go za „szaleńca" z kompleksem mesjasza. Jednak jego przybycie do Senatu w 2021 roku zaczęło niepokoić "kastę", szczególnie gdy, jak sam siebie nazywał, "anarchokapitalista" zaproponował złamanie ustalonego porządku monetarnego poprzez dolaryzację gospodarki, prywatyzację większości przedsiębiorstw państwowych, zmniejszenie obciążeń podatkowych oraz swobodę dostępu do broni palnej i sprzedaży organów.

Javier Milei przemawia na spotkaniu podczas swojej kampanii wyborczej. Zdjęcie: Juan Ignacio Roncoroni

Jego symbolem jest piła mechaniczna, którą ostrzegał, że jeśli zostanie prezydentem, drastycznie ograniczy wydatki publiczne, zamykając i unifikując ministerstwa oraz zamykając Bank Centralny - jedno z jego najbardziej kontrowersyjnych działań. Wybuchowy koktajl społeczno-ekonomiczny, który przechodzi Argentyna, stworzył doskonałe warunki do wzrostu ultraliberalnych szeregów, którymi kieruje ten fan Rolling Stones, były bramkarz Chacarita Juniors i kibic Boca Juniors. Nie popiera Agendy 2030, neguje zmiany klimatyczne, a także – co jest nie do pomyślenia w jednym z nielicznych konsensusów w argentyńskiej polityce – zaprzecza, że 30 tys. osób zaginęło w czasie dyktatury wojskowej (1976-1983).

Kluczowa relacja z psami

Jego bliskie otoczenie, oprócz jego psów, których nazywa „dziećmi", składa się z partnerki - aktorki, tancerki i komika Fátimy Flórez, znanej z naśladowania byłej prezydent Argentyny, Cristiny Fernández (2007-2015) oraz jego siostry Kariny, którą nazywa 'Szefem'. 

Siostra jest jego cieniem i, jak tłumaczy, ze względu na doświadczoną przemoc fizyczną i psychiczną ze strony rodziców, jest również jego głównym wsparciem emocjonalnym. Stabilność Javiera Milei była przedmiotem krytyki, a nawet Massa domagał się, aby kandydaci na prezydenta poddali się badaniom psychotechnicznym.