Kolegium wyborcze: Jak zmieniło się w tym roku

Izba Reprezentantów zbiera się przed wspólną sesją Izby Reprezentantów i Senatu, aby policzyć głosy Kolegium Elektorów w dniu 6 stycznia 2021 r. Graeme Jennings/Getty Zdjęcia/Pliki

Ten archaiczny proces, znany jako Kolegium Elektorów, przetrwał wiele prób uchylenia i jedną bardzo poważną próbę podważenia go w 2020 roku.

Mimo wszystko Kolegium Wyborcze przetrwało.

Kiedy Kongres zbierze się 6 stycznia 2025 roku, aby policzyć i poświadczyć głosy wyborcze, prawdopodobnie będzie to znacznie mniej dramatyczna sprawa w niż w 2021 roku. Wynika to z tego, że prezydent elekt Donald Trump wygrał wybory i nie kwestionuje wyników. Jego demokratyczna przeciwniczka, wiceprezydent Kamala Harris, również szanuje w tym roku wolę wyborców.

Jak działa Kolegium Wyborcze po dniu wyborów?

(Pełny obraz poniższy w oryginalnym artykule) 

Źródła: Podręcznik wyborcy CNN, kalendarz wyborczy CNN, Archiwa Narodowe, Senat USA. Zdjęcie: Annette Choi, CNN

Innym czynnikiem, który przyczynił się do mniej dramatycznych spotkań Kolegium Elektorów w tym roku, jest fakt, że Kongres zebrał się w 2022 r., aby uchwalić dwupartyjną ustawę o reformie liczenia głosów, wyjaśniającą, jak dokładnie powinien działać ten proces i utrudniającą kwestionowanie wyników.

Oto, co warto wiedzieć:

Jak wybierany jest prezydent USA?

Kiedy wyborcy oddają karty do głosowania w dniu wyborów, w rzeczywistości wybierają listę elektorów powiązanych z danym kandydatem. Zwycięska lista elektorów w każdym stanie głosuje na prezydenta w grudniu.

Dlaczego jest 538 elektorów?

Liczba 538 elektorów jest równa liczbie amerykańskich senatorów (100), członków Izby Reprezentantów (435) i trzech dodatkowych elektorów dla wyborców w Waszyngtonie. Liczba głosów elektorskich przyznawanych każdemu stanowi może ulec zmianie po spisie powszechnym przeprowadzanym co 10 lat. Jest ona powiązana z liczbą członków Izby Reprezentantów i dwóch senatorów zasiadających w Kongresie.

Zazwyczaj zwycięzca głosowania powszechnego pokrywa się ze zwycięzcą Kolegium Elektorów, ale nie zawsze. Dwa razy w tym stuleciu, w 2000 i 2016 roku, osoba wybrana na prezydenta uzyskała poparcie mniejszej liczby amerykańskich wyborców niż osoba, która przegrała w Kolegium Elektorów.

Zobacz każdego zwycięzcę głosowania powszechnego i zwycięzcę Kolegium Elektorów od 1964 r.

Poza dwoma niedawnymi wyjątkami, w ciągu ostatnich 50 lat zwycięska partia wygrywała zarówno w głosowaniu powszechnym, jak i w Kolegium Elektorskim. W 2000 r. Al Gore wygrał głosowanie powszechne, a George W. Bush wygrał Kolegium Elektorów. W 2016 roku Hillary Clinton wygrała w głosowaniu powszechnym z Donaldem Trumpem, który otrzymał więcej głosów Kolegium Elektorów.

(Pełny obraz poniższy w oryginalnym artykule)  

Uwaga: Głosy elektorskie na tej grafice odzwierciedlają ostateczną liczbę głosów, które kandydat otrzymał w Kolegium Elektorskim. W kilku przypadkach elektor głosował na kandydata innego niż osoba, która wygrała w jego stanie lub okręgu. Źródło: CNN. Zdjęcie: Way Mullery, CNN

Jaka jest oś czasu Kolegium Elektorów?

Ostrzeżenie: Poniższy tekst będzie nieco skomplikowany. Ale oto jak wszystko powinno działać:

► Dzień wyborów. Zgodnie z prawem wybory prezydenckie odbywają się we wtorek po pierwszym poniedziałku listopada, czyli 5 listopada w 2024 roku.

► Gubernatorzy wydają siedem zaświadczeń o stwierdzeniu wyników. Jest to siedem dokumentów potwierdzających wyniki wyborów w ich stanach i oficjalnie określających listę elektorów. W 2024 r. termin upłynął 11 grudnia, czyli sześć dni przed posiedzeniem Kolegium Elektorów. Zaświadczenia te zawierają nazwiska elektorów i kandydata na prezydenta, którego zobowiązali się poprzeć.

Certyfikat każdego stanu wygląda nieco inaczej. Nevada ma nawet cyfrową pieczęć opartą na łańcuchu bloków. Jedna kopia jest natychmiast wysyłana do Archiwum Narodowego, które publikuje ją online. Pozostałe sześć jest przechowywanych na spotkanie Kolegium Elektorów.

► Elektorzy spotykają się i głosują. Spotkanie Kolegium Elektorów odbywa się we wtorek po drugiej środzie grudnia, czyli 17 grudnia 2024 roku. Elektorzy z każdego stanu spotykają się w swoim stanie i oddają głosy. Wszyscy podpisują sześć kopii zaświadczenia o głosowaniu, które jest dołączane do sześciu kopii zaświadczeń o stwierdzeniu, które są następnie wysyłane do archiwum.

Oprócz ustalenia tych grudniowych dat w kamieniu, nowe prawo wymaga, aby listy elektorów zostały wybrane w dniu wyborów, a procedury wyboru elektorów, które różnią się w zależności od stanu, muszą zostać wdrożone przed dniem wyborów.

Wszystko to ma zapobiec powtórce z 2020 roku, kiedy Trump i jego sojusznicy próbowali wyznaczyć alternatywne listy elektorów. Wymóg wyboru elektorów w dniu wyborów, chyba że wystąpi nagła sytuacja pokroju poważnej klęski żywiołowej, chroni przed pomysłem, że stanowe organy ustawodawcze mogłyby wybrać własnych elektorów po dniu wyborów.

Ponadto, podczas gdy niektóre stany mają przepisy, które wymagają od elektorów poparcia zwycięzcy głosowania powszechnego w ich stanie, nie wszystkie to robią. Zdarza się, że elektorzy zbuntują się i poprą kogoś innego niż ich kandydat. Są oni znani jako „niewierni elektorzy”. Podczas gdy w 2016 r. było siedmiu niewiernych elektorów, w 2020 r. nie było żadnego.

Archiwa Narodowe zawierają więcej szczegółów na temat tego procesu. Centrum Prawne Kampanii wyborczej (Campaign Legal Center) przedstawia zestawienie zmian wprowadzonych przez ustawę o reformie systemu wyborczego. Ale to jeszcze nie koniec.

Co dzieje się po oddaniu 538 głosów w stolicach stanów?

Teraz sprawy przenoszą się do stolicy kraju. Sześć kopii Zaświadczeń o Stwierdzeniu Prawidłowości i Zaświadczeń o Oddaniu Głosu jest wysyłanych w różne miejsca. Wiceprezydent otrzymuje jeden, główny urzędnik wyborczy w każdym stanie otrzymuje dwa, archiwista USA otrzymuje dwa, a federalny sędzia okręgowy, w którym elektorzy spotykają się w swoich stanach, otrzymuje jeden.

Kongres liczy głosy. Senatorowie i członkowie Izby spotykają się 6 stycznia w Izbie Reprezentantów. Dwóch członków Izby i dwóch senatorów zostaje wyznaczonych jako „skrutatorzy”, którzy odczytują na głos wyniki głosowania, stan po stanie.

Ustawodawcy mogą zgłosić sprzeciw. Ustawodawcy nadal mają możliwość sprzeciwienia się głosowaniu z dowolnego stanu, ale nowe prawo wymaga, aby przynajmniej jedna piąta ustawodawców w każdej izbie (87 członków Izby Reprezentantów i 20 senatorów) podpisała sprzeciw, w przeciwieństwie do ostatniego okresu, cztery lata temu, kiedy to wystarczyła tylko jedna osoba z każdej izby.

Jeśli wystarczająca liczba ustawodawców wyrazi zgodę, obie izby dzielą się, aby omówić sprzeciw. Aby odrzucić głosy elektorskie, wymagana jest większość głosów zarówno w Izbie, jak i Senacie.

Jaką rolę odgrywa wiceprezydent?

Wiceprezydent, jako przewodniczący Senatu USA, nadzoruje liczenie głosów.

Rola ta została jednak wyjaśniona cztery lata temu, kiedy pierwszy wiceprezydent Trumpa, Mike Pence, postąpił zgodnie z konstytucją i odrzucił prośbę Trumpa o odrzucenie głosów w kluczowych stanach, które przegrał.

W 2021 r. stanowisko Pence'a popierało założenie, że wiceprezydent nie może jednostronnie odrzucać głosów wyborczych. Teraz nowe prawo wyraźnie określa, że rola wiceprezydenta jest „ministerialna”.

W tym roku Harris będzie musiała nadzorować liczenie głosów, które potwierdzą jej porażkę. To rzadkie upokorzenie. Podczas gdy Pence nadzorował liczenie głosów, które potwierdziły, że nie zostanie ponownie wybrany na wiceprezydenta, Al Gore był ostatnią osobą, która nadzorowała własną porażkę prezydencką w styczniu 2001 roku.

Kiedy Trump zostanie prezydentem?

Nowy prezydent obejmie urząd 20 stycznia 2025 roku.