NATO bez jasnej strategii wobec Rosji

Zdjęcie: PAP/EPA/CHRIS KLEPONIS 

Moglibyśmy marzyć o lepszych okolicznościach tej 75 rocznicy. Stworzona w 1949, jako oś obrony Europy przed trudami spowodowanymi drugą wojną światową, Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego świętowała w tym tygodniu lipca, w Waszyngtonie, swoje trzecie ćwierćwiecze. W ciężkiej atmosferze zagrożenia na tle agresji rosyjskiej, przeprowadzono szczyt naznaczony pytaniami wielu przywódców o solidarność.  Koniec dwudniowego szczytu, w czwartek 11 lipca, był zdominowany przez wyzwanie rzucone samemu sobie przez prezydenta największej potęgi NATO, 81 letniego Joe Bidena, żeby rozwiać wszelkie wątpliwości dotyczące jego zdolności fizycznych i intelektualnych do ubiegania się o drugą kadencję. Jednak niezupełnie się to udało. Jednocześnie, prezydent Emmanuel Macron skupił się na unikaniu pytań dotyczących niepewności jego wewnętrznej sytuacji politycznej, podczas gdy jego niemiecki współtowarzysz, kanclerz Olaf Scholz, radził sobie z niewygodną reputacją z powodu ciągłego osłabienia ze względu na paraliż jego koalicji. Cień Donalda Trumpa, którego aktualne sondaż sugerują, że wygra wybory prezydenckie 5 listopada, z pewnością padł na to spotkanie. Wraz ze wszystkimi zagrożeniami, jego powrót do Białego Domu wpłynie na spójność NATO i wiarygodność jego zobowiązań. Z pewnością najbardziej poważny i naglący problem wojny wypowiedzianej Ukrainie przez Rosję, był najbardziej oczekiwanym. Przywódcy 32 państw członkowskich ogłosili serię działam, które mają pomóc siłom ukraińskim w lepszej obronie przeciwko siłom rosyjskim, otrzymującym ogromne wsparcie wojskowe. Pierwsze obiecane myśliwce F-16 zaczną działania na ukraińskim niebie tego lata; budżet o wysokości 40 miliardów dolarów zostanie  przydzielony, żeby sfinansować pomoc militarną w 2024; zostanie dostarczonych pięć nowych systemów obrony anty powietrznej, z których cztery są typu Patriot. Ponadto NATO zajmie się koordynacją pomocy militarnej na Ukraine, czyli tym, czego Stany Zjednoczone odmawiały aż do teraz. Wolały format współpracy sojuszników Ukrainy ad hoc, nazywany formatem „Ramstein”, który ma na celu uniknięcia insynuowania konfliktu NATO-Rosja. 

Abstrakcyjna formuła  

Nawet jeśli wszystkie te środki zostaną dobrze przyjęte i użyte, w dalszym ciągu będą niewystarczające. Usprawiedliwiają one wyrzuty, często słyszane w Kijowie na temat zachodniego wsparcia, od początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę, 24 lutego 2022: „Pomagają nam przetrwać, ale nie wygrać wojnę”. Ta odmowa zaakceptowania tych przeszkód jest szczególnie znacząca w kwestii procesu przyjęcia Ukrainy do NATO, ciągle przekładanego. Kolejny raz, sojusznicy znaleźli abstrakcyjną formułę - „droga bez odwrotu” w stronę członkostwa - która do niczego nie zobowiązuje.  Z drugiej strony NATO kieruje ostrzeżenie wobec Chin, po raz pierwszy oskarżając je o odgrywanie „determinującej roli” wsparciu w wojnie rosyjskiej, ale chęć Waszyngtonu by rozszerzyć wpływy NATO na Azję w dalszym ciągu nie zbliża Europy do jednomyślności. Dla kanclerza Scholza, podjęte decyzje oferują Ukrainie „klarowność, której potrzebuje”. Jest to bardzo optymistyczna wizja. Obawia się, że jedynym, który widzi jasno limity tej pomocy Ukrainie, dostarczanych pod presją, bez wspólnej, naprawdę przejrzystej strategii, jest prezydent Rosji, Władimir Putin.