Prezydent Chin walczy z powolnym rozwojem w związku z „zahamowaniem” gospodarki

Prezydent Xi Jinping przewodniczy zgromadzeniu około 370 najwyższych członków Komunistycznej Partii Chin. Fot. Getty Images

W okresie od kwietnia do czerwca gospodarka wzrosła o 4,7%, nie spełniając  oczekiwań po silniejszym starcie w pierwszych trzech miesiącach 2024 roku. Roczny cel wzrostu wyznaczony przez rząd wynosi około 5%.

„Gospodarka Chin zahamowała w drugim kwartale” – stwierdził Heron Lim z Moody's Analytics, dodając, że analitycy liczą na rozwiązania z trwającego w Pekinie spotkania, zwanego również „Trzecim Plenum”. 

Druga co do wielkości gospodarka świata zmaga się z przedłużającym się kryzysem na rynku nieruchomości, wysokim zadłużeniem samorządów lokalnych, słabym popytem i wysokim bezrobociem.

Wcześniejsze wyniki Plenum zmieniały bieg historii w Chinach – w 1978 roku ówczesny przywódca Deng Xiaoping rozpoczął otwieranie chińskich rynków na świat, a w 2013 roku prezydent Xi Jinping zasugerował złagodzenie kontrowersyjnej polityki jednego dziecka. 

Dlatego też istnieją oczekiwania wobec tegorocznego Plenum, podczas którego Xi przewodniczy zamkniętemu spotkaniu ponad 370 wysokich rangą członków Komunistycznej Partii Chin.

Retoryka w kontrolowanych przez państwo mediach z pewnością jest zachęcająca. 

Artykuł redakcyjny w „The Global Times” stwierdził, że „szeroki zakres polityki skoncentrowany na reformach” jest „priorytetem” i zapoczątkuje „nowy rozdział”. Xinhua (oficjalna agencja prasowa Chińskiej Republiki Ludowej) wspomniała o „kompleksowych” i „bezprecedensowych” reformach. Artykuł redakcyjny w „People's Daily” zatytułowany był „Nowa era reform i otwarcia”, przywołując to samo wyrażenie, które Deng ukuł w 1978 roku.

Obserwatorzy nie są jednak pewni, ile miejsca jest na śmiałe pomysły lub debatę w Partii pod silnie scentralizowanym przywództwem Xi. Niektórzy postrzegają to spotkanie jako zwykłe zatwierdzanie decyzji, które już zostały podjęte.

Ekonomiści są również sceptyczni co do tego, czy spotkanie przyniesie szybkie rozwiązanie. 

Według Qian Wang, głównej ekonomistki Vanguard ds. regionu Azji i Pacyfiku, ma ono „niewielki wpływ na wzrost w najbliższym okresie”, ponieważ skupi się na długoterminowych i bardziej znaczących reformach mających na celu „uwolnienie długoterminowego potencjału wzrostu”. 

Niemniej jednak analitycy będą obserwować pojawiające się zapowiedzi, wskazujące na priorytety gospodarcze partii.

Kryzys na rynku nieruchomości i jego konsekwencje

Oddzielne dane opublikowane w poniedziałek pokazały, że ceny nowych domów w czerwcu spadły w najszybszym tempie od dziewięciu lat. 

To kolejny dowód na kryzys, który ogarnął chiński sektor nieruchomości i doprowadził do upadku gigantów takich jak Evergrande. Istnieje obawa, że może się on rozprzestrzenić na inne części gospodarki.

„W Chinach jest ponad 4000 banków, a ponad 90% z nich to mniejsze, regionalne banki, które są mocno narażone na rynek mieszkaniowy i zadłużenie samorządów lokalnych” – mówi Dan Wang, ekonomistka z Szanghaju. 

Uważa ona, że przywódcy partyjni będą „dążyć do konsolidacji małych banków”.

Innym problemem są spadające ceny – symptom słabego popytu.

Ceny producentów kontynuowały spadek w ostatnim miesiącu, podczas gdy ceny detaliczne wzrosły zaledwie o 0,2%, co jest najwolniejszym tempem od trzech miesięcy. 

„Głównym powodem do niepokoju jest utrata zaufania gospodarstw domowych, firm i inwestorów do zdolności rządu do poruszania się w niebezpiecznym środowisku gospodarczym” – powiedział Eswar Prasad, były szef działu Chin w Międzynarodowym Funduszu Walutowym. 

Wciąż jednak pozostają pytania o gotowość Beijing (Pekin) do dostarczenia rozwiązania, które zadowoliłoby obserwatorów oraz rynki.

„Rząd niechętnie sięga po krótkoterminowe plany stymulacyjne, takie jak transfery gotówki dla rodzin” – powiedziała Dan Wang. „Zamiast tego spodziewamy się, że ponownie położą nacisk na wzmocnienie łańcuchów dostaw i zaawansowanych technologii”.

Jest to zgodne z założeniami Beijing, który zakłada, że branże zaawansowanych technologii, takie jak energia odnawialna, sztuczna inteligencja i produkcja chipów, oraz eksport ożywią gospodarkę. W zeszłym miesiącu Chiny odnotowały rekordową nadwyżkę handlową – 99 mld dolarów (76,4 mld funtów) – ponieważ eksport gwałtownie wzrósł, a import zmagał się z trudnościami.

Jednak nawet ten pomysł stoi w obliczu trudnych szans. Główni partnerzy handlowi, tacy jak Unia Europejska i Stany Zjednoczone, nałożyli cła i inne bariery na towary produkowane w Chinach, od pojazdów elektrycznych po zaawansowane chipy.