Możliwość wydania przez Sąd Najwyższy nakazu konfiskaty na mocy art. 6 ustawy nr 152/1975

zdjęcie: https://dobrewiadomosci.net.pl/21943-sad-najwyzszy-we-wloszech-jesli-polityk-dotrzyma-slowa-mozna-nazwac-go-klamca/

1. Stan faktyczny 

Sąd Sędziowski w Genui orzekł, że nie ma potrzeby prowadzenia postępowania przeciwko oskarżonemu w odniesieniu do przestępstwa określonego w art. 38 i 58 dekretu prezydenckiego nr 773 z 1931 r. (za przeniesienie legalnie posiadanej broni do dwóch różnych miejsc w przypadku braku zgłoszenia w ciągu 72 godzin do prokuratury), ponieważ przestępstwo to wygasło w wyniku oblacji. 

Prokurator w Sądzie Apelacyjnym w Genui odwołał się od wyroku, podnosząc jako jeden z zarzutów naruszenie prawa w związku z art. 6 ustawy nr 152 z 1975 r., w odniesieniu do braku przymusowej konfiskaty broni, o której mowa w akcie oskarżenia. 

W celu uzyskania jednolitego przeglądu różnych reform, które następowały po sobie w czasie, zalecamy następujący tom: https://www.maggiolieditore.it/le-riforme-della-giustizia-penale.html?utm_term=8891666529&utm_source=www.diritto.it&utm_medium=wpplugin&utm_campaign=possibilita-cassazione-disporre-confisca-armi  

2. Możliwość orzeczenia konfiskaty przez Sąd Najwyższy: analiza Trybunału 

Sąd Kasacyjny, analizując skargę wniesioną przez Prokuratora Generalnego, zauważył, że "konfiskata przewidziana w art. 6 ustawy nr 152 z dnia 22 maja 1975 r. jest obowiązkowa w przypadku wszystkich przestępstw i wykroczeń związanych z bronią, nawet w przypadku stwierdzenia wygaśnięcia przestępstwa z powodu oblacji, będąc wyłączoną jedynie w przypadku uniewinnienia co do istoty sprawy lub gdy broń należy do osoby spoza przestępstwa". 

Przepis prawny zawarty w art. 6 wspomnianej ustawy wyraźnie odnosi się do treści pierwszego paragrafu art. 240 Kodeksu karnego i czyni przepis o konfiskacie obowiązkowej w odniesieniu do wszystkich przestępstw z użyciem broni, wszelkich innych przedmiotów ofensywnych, a także amunicji i materiałów wybuchowych. 

Trybunał zauważa, że wniosek o przyznanie się do winy, chociaż nie może być on takim uznany, jest jednak aktem mogącym stanowić podstawę do wszczęcia postępowania podprocesowego, w ramach którego sędzia może wydać - w przypadku oczywistego braku dowodów przestępstwa lub jego popełnienia przez oskarżonego - wyrok uniewinniający na podstawie art. 129 ust. 2 Kodeksu postępowania karnego. 

W związku z tym nie można uznać, że został wydany wyrok o charakterze absolutnym, co uzasadnia wydanie nakazu konfiskaty, który ma zasadniczo charakter prewencyjny. 

Trybunał Konstytucyjny również interweniował ostatnio w tym kontekście i wyrokiem nr 5 z 2023 r. uznał za bezzasadne kwestie konstytucyjności art. 6 ustawy nr 152 z dnia 22 maja 1975 r. "w części, w której nakłada on na sędziego obowiązek nakazania konfiskaty broni również w przypadku wygaśnięcia przestępstwa z powodu oblacji" oraz "w części, w której przewiduje obowiązkową konfiskatę broni również w odniesieniu do przestępstwa, o którym mowa w art. 38 dekretu królewskiego nr 733/1931". 

Wychodząc od "zasadniczo prewencyjnego", a nie "karnego" charakteru konfiskaty, o której mowa, sędzia zauważył, że uzasadnienie obowiązku powiadomienia organu bezpieczeństwa publicznego o przekazaniu broni, uprzednio należycie zgłoszonego, leży w potrzebie zapewnienia, że organ ten jest przez cały czas świadomy miejsca przechowywania broni, również w celu przeprowadzenia kontroli uznanych za właściwe, gwarantujących pełną identyfikowalność broni. 

Zgodnie z własnym orzecznictwem oraz z orzecznictwem prawomocnym, w przedmiocie konfiskaty mienia i stwierdzenia wygaśnięcia przestępstwa, Trybunał podkreśla konieczność ustalenia przez sędziego, dla celów zastosowania środka abolicyjnego, względnej przesłanki prawnej, tj. istnienia przestępstwa i jego popełnienia przez oskarżonego. Ustalenie takie nie wydaje się zbędne, "nawet wobec sformułowania wniosku o konfiskatę, zważywszy, że art. 162-bis k.k. nakazuje sędziemu przed uwzględnieniem wniosku przeprowadzenie szeregu weryfikacji prognostycznych, w ramach których - w kontradyktoryjnym postępowaniu między stronami - można ustalić istnienie przesłanek przepadku, co zostanie podane w uzasadnieniu". 

Ponadto Trybunał przypomina, że ustawa nr 103 z dnia 23 czerwca 2017 r., ze względu na potrzebę uproszczenia definicji postępowania karnego, rozszerzyła zakres spraw, w których sąd kasacyjny może nakazać - pod warunkiem, że nowe ustalenia faktyczne nie są niezbędne - uchylenie bez przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia, przyjmując jednak "niezbędne środki". 

3. Orzeczenie Sądu Najwyższego 

W świetle powyższego (również w ślad za wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego nr. 5 z 2023 r.), Sąd Kasacyjny stwierdza, że "po rozpoznaniu apelacji oskarżyciela publicznego może orzec o uchyleniu bez przekazania sprawy do ponownego rozpoznania zaskarżonego wyroku i przepadku broni, gdy wynika to z samego wyroku oraz z dokumentów powołanych do ustalenia podstawy faktycznej i w ramach wzajemnego przesłuchania z obroną przesłanek zastosowania samego przepadku, tak że przekazanie sprawy do sądu meriti jest zbędne na podstawie art. 620 lit. l) Kodeksu postępowania karnego". 

W ocenie Sądu Najwyższego w niniejszej sprawie zaistniały zatem przewidziane prawem przesłanki faktyczne i prawne, co czyniło zbędnym przekazywanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi procesowemu i pozwalało mu, także w ślad za orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego, na orzeczenie na podstawie art. 620 § l k.p.k. przepadku broni, o której mowa w akcie oskarżenia, skoro nie było potrzeby dokonywania dalszych ustaleń faktycznych. 

Trybunał uchylił zatem sprawię bez przekazania jej do ponownego rozpoznania zaskarżonego wyroku, ograniczając się do orzeczonego w nim przepadku broni.