Administracja Trumpa ogłosi plan usunięcia sztucznych barwników z amerykańskiej żywności

Źródło grafiki: WikimediaCommons

Sekretarz HHS Robert F. Kennedy Jr. oraz komisarz Agencji Żywności i Leków (FDA), Marty Makary, mają we wtorek przedstawić więcej szczegółów dotyczących planów administracji. W styczniu, kiedy prezydentem był jeszcze Joe Biden, FDA ogłosiła zakaz stosowania czerwonego barwnika nr 3 w żywności, napojach oraz lekach przyjmowanych doustnie. Decyzja ta zapadła ponad 30 lat po tym, jak naukowcy odkryli powiązania tego barwnika z rakiem u zwierząt. Administracja Trumpa wydaje się być gotowa do podjęcia działań wobec szerszego zestawu syntetycznych barwników na bazie ropy naftowej, które są wykorzystywane do nadawania żywności i napojom jaskrawych kolorów, mających przyciągać konsumentów. W marcu Robert F. Kennedy Jr. przyłączył się do gubernatora Wirginii Zachodniej, Patricka Morriseya, by poprzeć nowo podpisaną ustawę zakazującą niektórych syntetycznych barwników w żywności. Było to pierwsze takie kompleksowe prawo stanowe w USA, a Kennedy jest znanym krytykiem tych barwników, które wiązane są z problemami w uczeniu się i zachowaniu u niektórych dzieci. Obecnie w ponad połowie stanów — zarówno rządzonych przez Republikanów, jak i Demokratów — trwają prace legislacyjne mające na celu ograniczenie dostępu do sztucznych barwników. 

Według danych Environmental Working Group, organizacji zajmującej się zdrowiem środowiskowym, jest to wyraz ponadpartyjnych działań na rzecz bezpieczniejszego systemu żywnościowego. Sztuczne barwniki nie zostały wymienione bezpośrednio w rozporządzeniu prezydenta powołującym komisję ds. programu „Uczyńmy Amerykę Zdrową Ponownie” ("Make America Healthy Again" – MAHA), ale niektórzy republikańscy ustawodawcy odwołują się do tego hasła w swoich propozycjach legislacyjnych. Wobec narastających, różniących się między stanami przepisów, organizacje branżowe apelują o wprowadzenie jednolitego, federalnego standardu. Narodowe Stowarzyszenie Producentów Wyrobów Cukierniczych (National Confectioners Association) stwierdziło w marcu, że choć ustawodawcy stanowi mają do odegrania rolę w systemie żywnościowym, to FDA jest „właściwym ogólnokrajowym organem regulacyjnym odpowiedzialnym za bezpieczeństwo żywności”. Stowarzyszenie dodało w wiadomości e-mail: „Bezpieczeństwo żywności jest priorytetem numer jeden dla amerykańskich firm cukierniczych i będziemy nadal stosować się do zaleceń oraz standardów bezpieczeństwa ustalonych przez FDA”. John Hewitt, wiceprezes ds. relacji z władzami stanowymi w Consumer Brands Association, wcześniej w tym roku wyraził podobne stanowisko, mówiąc, że to właśnie dlatego organizacja apeluje do FDA o „zdecydowane podjęcie odpowiedzialności jako krajowego regulatora bezpieczeństwa żywności”. Rządy, naukowcy i organizacje non-profit od dawna wyrażają obawy dotyczące sztucznych barwników. Czerwony barwnik nr 3, czerwony nr 40, niebieski nr 2 oraz zielony nr 3 zostały powiązane z rakiem lub guzami u zwierząt. Inne źródła wskazują, że czerwony nr 40 oraz żółte barwniki nr 5 i 6 mogą zawierać, bądź być skażone, znanymi substancjami rakotwórczymi. Barwnik niebieski nr 1 oraz żółty nr 6 mogą być toksyczne dla niektórych ludzkich komórek. Nawet 1 miligram żółtego barwnika nr 5 może wywołać rozdrażnienie, nadpobudliwość i problemy ze snem u wrażliwych dzieci.

Eksperci jednak od lat krytykują brak wystarczających środków na badania oraz niewielką aktywność rządu federalnego w kwestii regulacji tych substancji. „Od wypowiedzi Roberta F. Kennedy’ego Jr. było jasne, że do tego dojdzie. To prosta sprawa. Istnieją alternatywne barwniki niesyntetyczne, które są powszechnie stosowane w innych krajach przez te same firmy, które sprzedają produkty tutaj. Firmy obiecywały od lat, że zrezygnują z barwników ropopochodnych. Czas najwyższy” – powiedziała Marion Nestle, znana badaczka polityki żywnościowej. „Z punktu widzenia zdrowia publicznego to tzw. nisko wiszący owoc. Chciałabym zobaczyć, jak Kennedy zajmuje się ultra-przetworzoną żywnością — to znacznie trudniejszy i ważniejszy temat”. Barwniki spożywcze najczęściej występują w produktach o niskiej wartości odżywczej, takich jak cukierki i napoje gazowane — podaje Center for Science in the Public Interest, organizacja zajmująca się ochroną praw konsumentów. Ale eksperci ostrzegają, że mogą się one również znajdować w produktach, które na pierwszy rzut oka nie wydają się kolorowe. Konsumenci, którzy chcą unikać sztucznych barwników, powinni sprawdzać listy składników na etykietach żywności i napojów.