Plan ratunkowy dla gazu – tak zamierza oszczędzać Europa

Od tego wtorku obowiązuje cel UE, by zmniejszyć zużycie gazu o 15 proc. Jednak analiza pokazuje, że nie wszystkie kraje chcą go konsekwentnie realizować. Niektóre kraje nie wykazały jeszcze żadnych działań.

Krótsze prysznice, mniej oświetlenia, pocenie się w biurze: w taki sposób kraje UE chcą oszczędzać gaz w najbliższych miesiącach, aby być przygotowanym na sytuację kryzysową — ewentualne wstrzymanie dostaw z Rosji. Jednak analiza przeprowadzona przez Niemiecką Agencję Prasową [niem. Deutsche Presse-Agentur] pokazuje jasno: niektóre kraje nie przedstawiły jeszcze żadnych działań, których celem byłoby wdrożenie unijnego planu awaryjnego w zakresie gazu.

Plan ten wszedł w życie we wtorek i zakłada, że 27 państw dobrowolnie zmniejszy zużycie gazu o 15 proc. w okresie od początku sierpnia br. do końca marca 2023 roku, w porównaniu ze średnim zużyciem w ciągu ostatnich pięciu lat. Jeśli to nie wystarczy, mogą wejść w życie obowiązkowe zalecenia.

NIEMCY, szczególnie mocno uzależnione od rosyjskiego gazu, mają oszczędzić nawet więcej, niż uzgodnione 15 procent, twierdzi Ministerstwo Gospodarki i Ochrony Klimatu. „Widzimy tu większą potrzebę oszczędności dla Niemiec”, napisano. Aby oszczędzać gaz, elektrownia opalana węglem kamiennym, w ostatnim czasie trzymana w rezerwie, od końca lipca znów produkuje prąd. Według rządu federalnego wraz z nimi mają pójść inne, również elektrownie opalane węglem brunatnym. Rządowa kampania ma zmotywować ludzi do oszczędzania energii.

Oszczędności planowane są również w budynkach użyteczności publicznej, w których nie będą już ogrzewane powierzchnie, używane dotychczas sporadycznie, takie jak korytarze czy foyer. W przypadku instalacji grzewczych na gaz ziemny w budynkach mieszkalnych należy przeprowadzić obowiązkową kontrolę, na przykład w celu zmniejszenia temperatury podczas przepływu lub w nocy. Dla firm zachętą do oszczędzania energii ma być możliwość sprzedaży niewykorzystanych ilości gazu na aukcjach.

Szef Federalnej Agencji ds. Sieci [niem. Bundesnetzagentur], Klaus Müller, z zadowoleniem przyjmuje wejście w życie planu awaryjnego Unii Europejskiej dla gazu. „Jeśli wszystkie kraje w Europie będą oszczędzać gaz, to może to, że tak powiem, ustabilizować cenę, może nawet ją obniżyć i przyczynić się do tego, że wystarczy gazu, abyśmy mogli dobrze przejść przez nadchodzącą jesień i zimę” — mówi w niem. telewizji ZDF. Müller opowiada się jednak za tym, aby zamiast uzgodnionych 15 procent zaoszczędzić nawet 20 procent, ponieważ tego „potrzebuje Federalna Agencja ds. Sieci, abyśmy mogli dobrze przetrwać tę i następną zimę”.

Również AUSTRIA decyduje się na inne paliwa. Na przykład zamknięta elektrownia węglowa Mellach ma być w razie potrzeby ponownie uruchomiona. Ponadto duże przedsiębiorstwa i elektrownie będą mogły od jesieni korzystać z ropy naftowej jako alternatywy dla gazu, koszty konwersji ma ponosić państwo. Również jesienią ruszy kampania na rzecz oszczędzania energii. Według Ministerstwa Energii, sama wysokość cen spowodowała, że w pierwszym półroczu zużyto już o około siedem procent mniej gazu, niż w analogicznym okresie ubiegłego roku.

We Francji administracja ma iść krok dalej

We FRANCJI administracja publiczna i sektor prywatny zamierzają iść jeszcze dalej w oszczędzaniu energii. W tym celu opracowywane są konkretne plany dla sektorów, w tym w zakresie klimatyzacji i oświetlenia w budynkach. Na przykład władze publiczne są zachęcane do niepozostawiania urządzeń w stanie czuwania, do mniejszego chłodzenia i ogrzewania. Niektóre supermarkety zapowiedziały, że będą konsekwentniej zamykać swoje drzwi, gdy działa klimatyzacja. Rząd chce to narzucić wszystkim sklepom, w razie wątpliwości także za pomocą mandatów. Jednocześnie całkowicie wyłączone elektrownie atomowe mają być jak najbardziej optymalnie ustawione na zimę, a produkcja energii odnawialnej ma być kontynuowana.

NIDERLANDY liczą w dużej mierze na to, że ludność będzie oszczędzać dzięki kampanii reklamowej: obywatele powinni krócej brać prysznic i zmniejszyć ogrzewanie o co najmniej jeden stopień. Nie wyklucza się jednak wytycznych dla przemysłu, które mają zostać ogłoszone po wakacjach. Od początku kryzysu energetycznego kraj zmniejszył zużycie gazu już o około 25 procent miesięcznie w porównaniu z poprzednimi latami. Również w BELGII w pierwszej połowie roku już ze względu na samą cenę gazu, zużycie spadło. Rząd dodatkowo zaapelował do obywateli o oszczędzanie energii.

We WŁOSZECH biura publiczne mogą być teraz chłodzone tylko do 25 stopni, natomiast temperatura ogrzewania zostaje obniżona z 20 do 19 stopni. Rozważane jest również skrócenie okresu grzewczego o dwa tygodnie. Dla przemysłu nie przewiduje się na razie ograniczeń w zużyciu gazu.

W GRECJI władze nie mogą już chłodzić pomieszczeń poniżej 26 stopni, a oświetlenie ulic ma być ograniczone do niezbędnego minimum. Do tego obecnie trwa program finansowany przez państwo i fundusze unijne, w którym obywatele mogą wymieniać stare klimatyzatory i lodówki na nowe, energooszczędne urządzenia. Ponadto część elektrowni węglowych ma zostać ponownie uruchomiona, a inne elektrownie przestawione z gazu na ropę.

Hiszpania mniej chłodzi kina i co

W HISZPANII wszystkie obiekty publiczne, a także domy towarowe, kina, miejsca pracy, hotele, dworce kolejowe i lotniska będą mogły w przyszłości chłodzić swoje pomieszczenia tylko do 27 stopni i ogrzewać je do maksymalnie 19 stopni. Ponadto sklepy i firmy wyposażone w automatyczne systemy ogrzewania i chłodzenia muszą mieć zamknięte drzwi. Oświetlenie nieużywanych biur, witryn sklepowych i zabytków musi być wyłączone po godzinie 22.

FINLANDIA, według danych rządowych, w ciągu ostatnich dziesięciu lat zmniejszyła już o połowę zużycie gazu, a od czasu rosyjskiej inwazji na Ukrainę jeszcze bardziej je ograniczyła — według rządu nie ma natychmiastowej potrzeby podejmowania dalszych działań. DANIA również osiągnęła już swój cel w zakresie oszczędności energii. W SZWECJI Szwedzka Agencja Energetyczna zachęca gospodarstwa domowe do oszczędzania energii za pomocą kompleksowego przewodnika internetowego.

Również w ESTONII konsumpcja spadła już o 16 procent w porównaniu ze średnią pięcioletnią, jak twierdzi Riina Sikkut, minister gospodarki i infrastruktury. Mimo to dostawcy ciepła i przemysł są wzywani do oszczędzania gazu i przechodzenia na inne paliwa. Ponadto w nadchodzącym sezonie grzewczym krajowe, ale szkodliwe dla klimatu łupki naftowe mogłyby częściowo zastąpić gaz.

LITWA nie musi podejmować żadnych dodatkowych działań, jak twierdzi wiceminister energii Albinas Zanavicius. Powodem tego, oprócz związanego z cenami spadku popytu, są plany stolicy Wilna dotyczące zastąpienia w nadchodzącym sezonie grzewczym gazu ziemnego olejem opałowym. W ŁOTWIE rząd wciąż pracuje nad wytycznymi dotyczącymi wdrażania środków oszczędności energii.

Polska nie czuje się zobowiązana do oszczędzania

W POLSCE narodowo-konserwatywny rząd nie widzi siebie związanego celem oszczędnościowym na poziomie 15 proc. Podkreśla się tu dobrowolny charakter regulacji. Na WĘGRZECH prawicowy rząd szefa rządu Viktora Orbana kategorycznie wyklucza realizację celu.

REPUBLIKA CZESKA w dużej mierze polega na działaniach dobrowolnych. Konsumenci w Czechach już zmniejszyli zużycie gazu z powodu wysokich cen. Również w SŁOWENII nie ma jeszcze konkretnych planów, trwają badania. Rząd tymczasowy w BUŁGARII nie przedstawił jeszcze żadnych działań służących realizacji celu 15 procent.