Umarła królowa Elżbieta II

Odeszła spokojnie w czwartkowe popołudnie w swojej szkockiej posiadłości, w której spędziła większość lata. 

Królowa wstąpiła na tron w 1952 roku i była świadkiem ogromnej zmiany społecznej. Jej syn, król Karol III wyznał, że jej śmierć była momentem ogromnego smutku dla niego i jego rodziny, oraz że jej odejście będzie głęboko odczuwane na całym świecie. Powiedział: “Głęboko opłakujemy odejście cenionej władczyni i bardzo kochanej matki. Wiem, że jej strata będzie bardzo odczuwana w kraju, królestwach i wspólnocie, oraz przez wielu ludzi na całym świecie”. W zbliżającym się okresie żałoby rzekł, że zarówno on, jak jego rodzina “będą pocieszeni wiedzą o szacunku i głębokim uczuciu, jakim jego matka była darzona”. 

Król i jego żona Camilla, obecnie Królowa Małżonka, powrócą do Londynu w piątek, informuje pałac Buckingham. Oczekuje się, że tego dnia król przemówi do narodu. Starsi członkowie rodziny królewskiej zebrali się w Balmoral, kiedy wcześniej tego dnia lekarze poinformowali, że stan zdrowia królowej jest niepokojący. Wszystkie jej dzieci zebrały się wtedy w Balmoral, niedaleko Aberdeen, po umieszczeniu monarchini pod nadzorem medycznym. Zgromadzili się tam także jej wnuki, książę William oraz  jego brat, książę Harry. 

Premier Liz Truss, którą królowa mianowała we wtorek, powiedziała, że monarchini była opoką, na której zbudowano nowoczesną Wielką Brytanię, która “zapewniła siłę i stabilizację, której tak potrzebowaliśmy”. 

Mówiąc o nowym królu, powiedziała: “Oferujemy mu lojalność i poświęcenie, tak jak jego matka poświęciła tak wiele, dla tak wielu, przez tak długi czas. Wraz z odejściem drugiego wieku elżbietańskiego, rozpoczynamy nową erę we wspaniałej historii naszego kraju, dokładnie tak, jak Jej Wysokość by sobie życzyła, mówiąc słowa: Boże, chroń króla”.

Arcybiskup Canterbury, Justin Welby - duchowy przywódca Kościoła anglikańskiego, którego monarcha jest najwyższym gubernatorem, wyraził swój “głęboki smutek”. Powiedział, że modli się za króla i rodzinę królewską. 

Kadencja królowej Elżbiety II jako głowy państwa obejmowała powojenne oszczędności, przejście od imperium do Wspólnoty Narodów, koniec zimnej wojny oraz wejście i wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej.

Jej rządy obejmowały 15 premierów, począwszy od Winstona Churchilla, urodzonego w 1874 roku, a także pani Truss, urodzonej 101 lat później w 1975 roku.

Przez całe swoje panowanie odbywała cotygodniowe audiencje u swojego premiera.

W Pałacu Buckingham w Londynie tłumy oczekujące na informacje o stanie królowej zaczęły płakać, gdy usłyszały o jej śmierci.

O 18:30 czasu BST flaga związkowa na szczycie pałacu została obniżona do połowy masztu, a na zewnątrz wywieszono oficjalne zawiadomienie o śmierci.

Po śmierci królowej książę William i jego żona Katarzyna zostali księciem i księżną Cambridge i Kornwalii.

Królowa urodziła się jako Elizabeth Alexandra Mary Windsor w Mayfair w Londynie 21 kwietnia 1926 roku.

Niewielu mogło przewidzieć, że zostanie monarchą, ale w grudniu 1936 jej wuj Edward VIII abdykował z tronu, by poślubić dwukrotnie rozwiedzioną Amerykankę, Wallis Simpson. Ojciec Elżbiety, Jerzy VI, został królem, a w wieku 10 lat, Lilibet, jak nazywano ją w rodzinie, została następczynią tronu.

W ciągu trzech lat Wielka Brytania była w stanie wojny z nazistowskimi Niemcami. Elżbieta i jej młodsza siostra, księżniczka Małgorzata, spędziły większość  wojny w zamku Windsor po tym, jak ich rodzice odrzucili propozycję ewakuacji do Kanady.

Po ukończeniu 18 lat Elżbieta spędziła pięć miesięcy w Pomocniczej Służbie Terytorialnej i nauczyła się podstaw mechaniki samochodowej i jazdy. „Zaczęłam rozumieć esprit de corps (poczucie solidarności), które rozkwita w obliczu przeciwności” – wspominała później.

Podczas wojny wymieniała listy ze swoim trzecim kuzynem, Filipem, księciem Grecji, który służył w Royal Navy. Ich romans rozkwitł i para pobrała się w Opactwie Westminsterskim 20 listopada 1947 roku, a książę przyjął tytuł księcia Edynburga.

Później opisała go jako „moją siłę i pozostanie” przez 74 lata małżeństwa, przed śmiercią w 2021 roku, w wieku 99 lat. Ich pierwszy syn, Karol, urodził się w 1948 roku, następnie księżniczka Anna w 1950 roku, książę Andrzej w 1960 i książę Edward w 1964. Razem dali rodzicom ośmioro wnucząt i 12 prawnuków.

Księżniczka Elżbieta przebywała w Kenii w 1952 roku, reprezentując schorowanego króla, kiedy Filip ogłosił wiadomość o śmierci jej ojca. Natychmiast wróciła do Londynu jako nowa królowa.

“To było bardzo nagłe podjęcie i wykonanie najlepszej pracy, jakiej mogłam” wspomina później. Elżbieta została koronowana w Opactwie Westminsterskim 2 czerwca 1953 roku w wieku 27 lat przed rekordową publicznością telewizyjną szacowaną na ponad 20 milionów ludzi.

Kolejne dekady przyniosły wielkie zmiany, wraz z końcem Imperium Brytyjskiego za granicą i Swingingiem lat 60., które zmieniły normy społeczne w kraju. 

Elżbieta zreformowała monarchię na ten mniej przystępny wiek, nawiązując kontakt z publicznością poprzez spacery, wizyty królewskie i uczestnictwo w wydarzeniach publicznych.

Jej zaangażowanie w Rzeczpospolitą było stałe - odwiedziła każdy kraj Wspólnoty przynajmniej raz.

Ale były okresy bólu prywatnego i publicznego.

W 1992 roku „annus horribilis (okropny rok)”  królowej zdewastował zamek Windsor – prywatną rezydencję, a także pałac roboczy – i rozpadło się małżeństwo trojga jej dzieci.

Po śmierci Diany, księżnej Walii, w wypadku samochodowym w Paryżu w 1997 r., królowa spotkała się z krytyką za niechęć do publicznych odpowiedzi.

Pojawiły się pytania o znaczenie monarchii we współczesnym społeczeństwie.

„Żadna instytucja… nie powinna oczekiwać, że będzie wolna od kontroli tych, którzy dają jej swoją lojalność i wsparcie, nie mówiąc już o tych, którzy tego nie robią” – przyznała.

Jako 21-letnia księżniczka Elżbieta ślubowała poświęcić swoje życie służbie.

Zastanawiając się nad tymi słowami kilkadziesiąt lat później, podczas swojego Srebrnego Jubileuszu w 1977 roku, oświadczyła: „Chociaż przysięga ta została złożona w czasach, kiedy byłam niedoświadczona i zielona w osądzie, nie żałuję ani nie wycofuję ani jednego słowa”.

To samo zobowiązanie do służenia zostało podjęte 45 lat później w liście z podziękowaniami do narodu w weekend jej Platynowego Jubileuszu w czerwcu.

Kamień milowy uczczono mieszanką ceremonii państwowych i kolorowego festiwalu wszystkiego, co brytyjskie, a także żywych imprez ulicznych.

Chociaż zdrowie królowej powstrzymywało ją przed niektórymi wydarzeniami, powiedziała: „Moje serce było z wami wszystkimi”.

W chwili, gdy spotkała się z wiwatami ogromnych tłumów w centrum handlowym, dołączyły do niej trzy pokolenia jej rodziny na balkonie Pałacu Buckingham na finał wydarzenia. 

Król Karol w wieku 73 lat zostaje głową państwa w 14 królestwach Wielkiej Brytanii. On i jego żona Camilla przebywają w Balmoral wraz z rodzeństwem, księżniczką Anną oraz książętami Andrzejem i Edwardem.

Towarzyszą im żona Edwarda Sophie oraz książęta William i Harry.

Żona Williama, Catherine, pozostała w Windsor z dziećmi – Georgem, Charlotte i Louisem – ponieważ był to ich pierwszy pełny dzień w nowej szkole.

Rodzina królewska weszła w okres żałoby. W nadchodzących dniach większość życia narodowego zostanie wstrzymana.

Oficjalne starcia zostaną odwołane, a flagi związkowe zawisną do połowy masztu na rezydencjach królewskich, budynkach rządowych, w siłach zbrojnych i na brytyjskich posterunkach za granicą.

Członkowie parlamentu złożą hołd królowej i złożą przysięgę królowi Karolowi.

Będą bicia w dzwony kościelne i saluty z broni palnej, ponieważ lokalne, krajowe i charytatywne organizacje aranżują sposoby oddania hołdu, szykują wydarzenia upamiętniające i księgi kondolencyjne.

W ciągu najbliższych dwóch tygodni spodziewany jest państwowy pogrzeb królowej.

Zagraniczni przywódcy oddali hołd królowej, a prezydent USA Joe Biden wspomina, jak solidaryzowała się z USA w ich „najciemniejszych dniach” po atakach terrorystycznych z 11 września.

Dla prezydenta Francji Emmanuela Macrona była „życzliwą królową” i „przyjacielem Francji”.

Dla Justina Trudeau, premiera Kanady, królowa była stałym elementem życia Kanadyjczyków i jednym z jego „ulubionych ludzi na świecie”.