Co cechuje nowo wydaną listę 10 największych osiągnięć chińskiej nauki? Jakie jest ich znaczenie? Oficjalne pytania i odpowiedzi

Na zdjęciu znajduje się gmach Chińskiej Narodowej Fundacji Nauk Przyrodniczych NSFC. Zdjęcie: nsfc.gov.cn

Pytanie: Jakie są cechy charakterystyczne „Dziesięciu największych osiągnięć w chińskiej nauce na rok 2023”?

Wyniki wybranych badań są zorientowane na naukę i technologię, podkreślają oryginalność i pokazują przełomy w wielu dyscyplinach. Pod względem zakresu dyscyplin „Dziesięciu największych osiągnięć w chińskiej nauce na rok 2023” te głównie skupiają się na naukach przyrodniczych, medycynie, sztucznej inteligencji, fizyce kwantowej, astronomii, chemii i energii. Wyniki badań w pełni odzwierciedlają obraną przez Xi Jin pinga strategię „Czterech Kierunków”, skupiającą się na rozwoju gospodarki, kraju, nauki i zdrowia. Badania skupiają się zarówno na makro, jak i mikro skali, badane są również rzeczy mocno abstrakcyjne. Chiny starają się o utworzenie nowego paradygmatu badań opartych o duże zbiory danych i sztuczną inteligencję.

Jeśli chodzi o zasady i procedury selekcji badań, to te są zgodne z opiniami ekspertów i niezależnych źródeł, bez konieczności dalszej obrony wyników, a ostateczna selekcja odbywa się z udziałem ponad 2100 ekspertów i uczonych, z których ponad 430 to badacze akademiccy, wszystko to zapewnia uczciwą selekcję. Przedstawiciel zapewnia bezstronny, oparty na nauce i reprezentatywny wybór wyników. W szczególności w tym roku Komitet Doradczy Chińskiej Narodowej Fundacji Nauk Przyrodniczych skupił się na zbieraniu ekspertów, którzy dokonali przeglądu wyników i ostatecznego wyboru, aby zwiększyć prestiż listy.

Pod względem laureatów, oprócz instytucji szkolnictwa wyższego i instytutów badawczych, na liście znalazły się trzy przedsiębiorstwa naukowo-technologiczne. Były to Huawei, Syngenta Group i Qi-Biodesign Biotechnology, co odzwierciedla, to że przedsiębiorstwa odgrywają coraz ważniejszą rolę w innowacjach. W tym roku wybrano ważne osiągnięcie w dziedzinie nauk przyrodniczych wspólnie badane przez Uniwersytet Hongkongu i Uniwersytet Nauki i Technologii w Hongkongu, co odzwierciedla coraz bardziej znaczącą rolę nauki i technologi Hongkongu i Makau w krajowym systemie innowacji naukowych i technologicznych.

Ponadto wiele z wybranych osiągnięć zostało opracowanych wspólnie przez uniwersytety, instytuty badawcze i inne instytucje, odzwierciedlając zalety i wybitne wyniki zorganizowanych badań naukowych opartych na strategicznej sile naukowej i technologicznej kraju. 

Jeśli chodzi o głównych badaczy, to 45% z nich ma mniej niż 45 lat, a 72% z nich jest finansowanych przez projekt Jie Yang NSF National Science Foundation lub inne krajowe projekty wspierania innowacji, co pokazuje, że młode talenty stały się siłą napędową badań, a NSF odgrywa coraz ważniejszą rolę jako główny mecenas badań i kultywowania naukowych i technologicznych talentów.

Pytanie: Jakie znaczenie ma przeprowadzenie tej selekcji?

Wyłonienie listy ma na celu nagłośnienie znaczących postępów poczynionych w chińskich badaniach, krzewienie entuzjazmu pracowników naukowych i technologicznych, promowanie ducha nauki oraz tworzenie przyjaznej atmosfery dla badań naukowych w całym społeczeństwie. Wyniki wybranych badań, to przełomowe osiągnięcia w swoich dziedzinach, które uosabiają i reprezentują postępy poczynione w chińskich badaniach podstawowych.
W pewnym sensie środowisko innowacji jest ważniejsze niż sama innowacja. Badania podstawowe charakteryzują się spontaniczną inspiracją, swobodnym podejściem i niepewnością. Dlatego musimy wspierać badania podstawowe i stworzyć dla nich sprzyjające środowisko, które zachęca do oryginalności, toleruje niepowodzenia i ułatwia drogę do oryginalnych przełomów. Promowanie najważniejszych osiągnięć naukowych i technologicznych ma również na celu popularyzacje nauki w całym społeczeństwie oraz edukowanie całych Chin.

Pytanie: Jakie nowe projekty stworzyła Chińska Narodowa Fundacja Nauk Przyrodniczych, aby wzmocnić nacisk na badania podstawowe oraz krzewić nowe talenty naukowe i technologiczne?

Wzmocnienie nacisku na badania podstawowe ostatecznie zależy od wykształconych naukowców. Wykorzystamy publikację „10 największych przełomów w chińskiej nauce na rok 2023” jako okazję do podejścia do problemu na kilka sposobów, polegającego na orientacji na swobodne badania, ustabilizowaniu fundamentów badań podstawowych, poprawie wsparcia dla niezależnych i innowacyjnych badań. Aby poszerzyć granice zrozumienia natury, konieczne jest ulepszenie mechanizmu oceniania i zarządzania dużymi projektami, zrozumienie podstawowych teorii i zasad stojących za przełomowymi technologiami oraz przydzielenie cennych zasobów naukowcom, którzy mają największą witalność i potencjał innowacyjny.

By wzmocnić badania podstawowe i skonsolidować fundamenty samodzielności badań naukowych i technologicznych, kluczem jest bardziej pragmatyczne podejście do nauki w badaniach podstawowych, szkolenie nowych zasobów ludzkich, większe nakłady inwestycyjne na badania, pełne wykorzystanie krajowych strategicznych ośrodków naukowych i technologicznych oraz stworzenie nowej kultury „zdobywania ziemi niczyjej” w środowisku podstawowych badań naukowych.

W szczególności, pierwszym z kroków jest rozwinięcie finansowania przez Chińską Narodową Fundację Nauk Przyrodniczych, czyli pilotażowego programu finansowania wybitnych studentów studiów licencjackich i doktoranckich i zbadanie budowy całego łańcucha wspierania i kultywowania talentów, począwszy od studentów studiów licencjackich, przez całą ich karierę naukową.

Po drugie, optymalizacja mechanizmu finansowania Narodowego Funduszu dla Wybitnych Młodych Naukowców, to znaczy skupienie się na korzyściach płynących z projektów. Ukończone projekty zostaną ocenione na koniec okresu finansowania, a te z doskonałymi wynikami otrzymają dalsze wypłaty, z maksymalnym długoterminowym stabilnym finansowaniem w wysokości prawie 30 milionów yuanów przez 15 lat, tak aby zbierać korzyści płynące z kultywowania nowych talentów.

Po trzecie, zbudujemy platformę międzynarodowej współpracy w zakresie badań podstawowych, utworzymy globalnie zorientowany fundusz badań naukowych i przeprowadzimy międzynarodowe finansowanie badań naukowych. Obejmuje to finansowanie projektów badań naukowych między chińskimi i zagranicznymi naukowcami, zachęcanie zagranicznych naukowców do pracy w Chinach przez długi czas oraz zachęcanie wybitnych zagranicznych doktorantów do przyjazdu do Chin w celu studiowania lub angażowania się w badania naukowe. Ma to na celu zgromadzenie większej liczby oryginalnych ludzi, mających wnieść nowy i większy wkład w rozwój i postęp ludzkiej cywilizacji.