Panele słoneczne i baterie mogą pomóc Egiptowi pokonać przerwy w dostawie prądu

Zdjęcie: Panele słoneczne na istniejącej wytwórni Scatec w Benban w Egipcie. Scatec ASA

Rozpoczęto konstrukcję pierwszej hybrydowej elektrowni fotowoltaicznej
wykorzystującej panele i baterie podczas gdy kraj spogląda na swój obfity dostęp do
światła słonecznego jako potencjalne rozwiązanie kryzysu energetycznego.
Obelisk zlokalizowany w Nadż Hammadi połączy 1,1 gigawatów produkcji energii
słonecznej z 200 megawatogodzinami zgromadzonymi w akumulatorach. Autorem
projektu za 590 milionów dolarów jest Scatec, norweska firma zajmująca się energią
odnawialną, głównie zajmująca się kształtującymi się rynkami.
Scatec ma już cztery inne projekty dotyczące odnawialnej energii zlokalizowane w
Egipcie, a państwo ma na celu zwiększenie swojej energii odnawialnej z 13% w 2023
roku do 42% do 2030 roku.
Około 75% energii elektrycznej w Egipcie pochodzi z gazu. Ale w ostatnich latach
spadła jego produkcja i stał się zależny od importu, a jego rosnące ceny pogrążyły
Egipt w serii kryzysów energetycznych.
Projekty energii odnawialnej stają się niezwykle atrakcyjne na kształtujących się
ekonomii, które z reguły najbardziej odczuwają rosnące ceny paliw, powiedział Terje
Pilskog, prezes Scatec w rozmowie z CNN. „Używając energii odnawialnej nie jesteś
zależny od importowanych paliw. Chodzi tu też o przewidywalność”, powiedział.

Jak podaje Global Solar Council, zrzeszenie branżowe producentów, 60%
najlepszego terenu dla rozwoju energii fotowoltaicznej znajdują się w Afryce, ale w
2023 roku tylko 3% energii kontynentu pochodziło z energii słonecznej. W 2024 roku,
75% wszystkich nowych projektów fotowoltaicznych było budowanych w Afryce
Południowej lub Egipcie, jednakże 18 krajów w Afryce mają potencjał, aby
zainstalować ponad 100 megawatowych projektów fotowoltaicznych w 2025 roku, w
porównaniu do dwóch takich projektów w 2024 roku. Kontynent ma zamiar osiągnąć
300 gigawatów pojemności energii fotowoltaicznej do roku 2030, co wynosi więcej
niż obecna pojemność Stanów Zjednoczonych.
Pomimo tego, że Egipt szuka nowych wewnętrznych źródeł gazu, postawił sobie
ambitne cele energetyczne i był gospodarzem konferencji klimatycznej COP27 w
2022 roku. Jednak jak powiedział Karim Elgendy, dyrektor wykonawczy Carboun
Institute, grupy ekspertów badających energię i klimat Bliskiego Wschodu i Afryki
Północnej, siłą napędową tych projektów energii odnawialnej są pieniądze, a nie
troska o środowisko. 
Problem energetyczny Egiptu wynika z faktu, że państwo nadmiernie polega na
gazie, a poziom wydobycia tego sztandarowego produktu w miejscu jego wydobycia
w Egipcie stopniowo maleje.
Egipt otworzył przetarg na import prawie dwóch milionów ton paliw kopalnych w maju
i czerwcu aby zaspokoić swoje potrzeby energetyczne, jako że gaz staje się coraz
droższy. Lato ciągnie za sobą wysoki popyt, gdyż klimatyzacja jest włączona aby
zwalczać intensywny upał - na południu średnie temperatury mogą osiągnąć 42
stopnie Celsjusza. Premier Mostafa Madbuli niedawno zalecał ludziom, aby
ograniczali swoje zużycie energii elektrycznej, żeby uniknąć przerw w dostawie
prądu.

‘Magiczny pas solarny’
Podczas gdy letni upał podwyższa zapotrzebowanie Egiptu na energię elektryczną,
może również zaoferować rozwiązanie. Elgendy twierdzi, miejsce na południu kraju,
gdzie rozpoczęto budowę nowego projektu znajduje się w ‘magicznym pasie
solarnym’. Według Global Solar Atlas, Egipt zajmuje czwarte miejsce jeśli chodzi o
fotowoltaiczny potencjał ze wszystkich państw na świecie.
Na przestrzeni dziejów, energia słoneczna była ograniczona przez swoją okresowość
- panele fotowoltaiczne działają tylko w ciągu dnia, a duże akumulatory były zbyt
drogie. Jednak ich spadające ceny w połączeniu z niższymi kosztami instalacji i
użytkowania fotowoltaiki oznaczają, że projekty łączące wytwarzanie energii
słonecznej z jej przechowywaniem, takie jak Obelisk, mogłyby uporać się z tym
problemem.
Elgendy powiedział, że ze względu na swój rozmiar i najdogodniejszą lokalizację
Obelisk może „zademonstrować swoją wartość dla reszty regionu, dla reszty świata
oraz to, że ‘solar plus akumulatory’ mogą zniwelować tą główną słabość.”

Między rokiem 2010, a 2023 koszt projektów wykorzystujących akumulatory spadł o
89%, napędzany rosnącą pojemnością produkcji, zwłaszcza w Chinach. Elgendy
twierdzi, że ten spadek oznacza, że do 2027 roku elektrownie łączące energię
słoneczną i akumulatory będą „najtańszą formą (jakiegokolwiek wytwarzania)
elektryczności”. Raport sporządzony przez Global Solar Council podaje, że
dostępność przechowania energii jest „główną siłą zwiększającą globalne instalacje
fotowoltaiczne”. Jednak podczas gdy światowa pojemność akumulatora osiągnęła
363 gigawatogodzin w 2024, dla Afryki wskaźnik ten wynosi jedynie 1,6
gigawatogodziny.

Elgendy twierdzi, że pomimo tego, że ceny akumulatorów spadły, a energia
słoneczna jest tania w użytkowaniu, te wytwórnie nadal wymagają dużych inwestycji,
a fundusze mogą być ciężkie do znalezienia, dodając, że „premia za ryzyko”
inwestycji w rozwijających się krajach oznacza, że te projekty są jeszcze droższe do
wybudowania w Afryce. W 2024 roku kontynent przyciągnął wyłącznie 3% globalnych
inwestycji energetycznych.
Obelisk otrzyma fundusze w wysokości 479,1 miliona dolarów z Europejskiego
Banku Odbudowy i Rozwoju, Afrykańskiego Banku Rozwoju i inwestycji
międzynarodowej w Wielkiej Brytanii. Pierwsze 561 megawatów energii słonecznej i
pełna pojemność akumulatora mają trafić do internetu w pierwszej połowie 2026 roku
i osiągnąć maksymalną pojemność 1,1 gigawata do końca roku.