Ile gwiazd, które widzisz na niebie, pożarło kiedyś planetę?

Tak pewien artysta wyobraża sobie topniejącą planetę pełną lawy. Nie wiadomo, jak mogłaby wyglądać planeta topniejąca w gwieździe. Zdjęcie: Iryna Store/Shutterstock/NTB

Życie planety może być bardzo długie i stabilne. Planety krążące wokół naszego Słońca robiły to przez miliardy lat i prawdopodobnie będą to robić przez wiele setek milionów lat.

Jednak wczesna historia Układu Słonecznego nie była zbyt łagodna dla planet. Wtedy sytuacja była znacznie bardziej chwiejna niż obecnie.

Nasz Księżyc powstał w wyniku zderzenia

To właśnie w tym czasie powstał nasz Księżyc, po ogromnym zderzeniu Ziemi z inną planetą. Ta tak zwana kolizja Theia mogła pozostawić wewnątrz globu kilka gigantycznych struktur.

To była tylko jedna kolizja planet spośród wielu możliwych kolizji i zakłóceń. Niektóre planety zostają wyrzucone ze swojego układu słonecznego na skutek zaburzeń grawitacyjnych i skazane są na wieczną wędrówkę pomiędzy gwiazdami.

Prawdopodobnie istnieje niezwykle duża liczba tych bezdomnych i samotnych planet podróżujących pomiędzy gwiazdami w galaktyce, wiele miliardów, jeśli wierzyć najnowszym szacunkom, m.in. omawianym przez Ars Technica.

Pożeranie planet to norma

Ale niektóre planety nie zostają wyrzucone z układu słonecznego. Rozpoczynają podróż do wewnątrz, dopóki nie zostaną pożarte przez gwiazdę pośrodku.

Jak wynika z nowego badania opublikowanego w czasopiśmie Nature, zjawisko to jest również niezwykle powszechne w galaktyce. Nowe pomiary sugerują, że prawie 1 na 12 gwiazd zjadała w przeszłości planety.

Może to zabrzmieć dziwnie, ale proces pożerania planety może zostać przeprowadzony na kilka sposobów. Może się to zdarzyć w chaotycznym okresie stabilizacji, zanim dany układ słoneczny znajdzie w miarę spokojny tryb istnienia.

Może się to również zdarzyć, jeśli stabilny i rutynowy układ słoneczny zbytnio zbliży się do innej gwiazdy. Wówczas zakłócenia grawitacyjne mogą wywołać tak duży niepokój w układzie, że planeta ostatecznie wyruszy w wędrówkę do centrum.

Ale w jaki sposób można sobie wyobrazić, co mogło znaleźć się wewnątrz gwiazdy wiele milionów lat temu?

Odpowiedzią jest jedno z najbardziej kompleksowych map gwiazd, jakie kiedykolwiek wykonano. Projekt Gaja.

Gigantyczna mapa gwiazd

Kosmiczny teleskop Gaia jest używany od wielu lat do śledzenia gwiazd w naszej galaktyce, Drodze Mlecznej. Mierzy, gdzie znajduje się gwiazda i w jakim kierunku się porusza.

W ten sposób można również wywnioskować, gdzie w galaktyce znajdowały się gwiazdy. Jest to swego rodzaju opis tego, jak galaktyka zmienia się w czasie.

To nie jest zdjęcie Drogi Mlecznej, ale mapa gwiazd pokazująca, gdzie w galaktyce znajdują się niezliczone gwiazdy, wykonana na podstawie pomiarów z teleskopu Gaia. Ilustracja: Gaia Data Processing and Analysis Consortium (DPAC); A. Moitinho / A. F. Silva / M. Barros / C. Barata, University of Lisbon, Portugal; H. Savietto, Fork Research, Portugal

Grupa badawcza z Australii i USA wykorzystała dane z teleskopu Gaia do znalezienia specjalnej grupy gwiazd. Gwiazdy, które są stosunkowo blisko siebie, poruszają się w galaktyce w tym samym kierunku i z tą samą prędkością.

Niektóre z tych par gwiazd można prześledzić wstecz do tych samych mgławic, w których rodzą się gwiazdy. Wtedy możemy zobaczyć skład chemiczny identyczny do chmury, w której się gwiazdy się rodziły.

Sprawdźmy, czy gwiazda pożarła planetę

Naukowcy wybrali dużą liczbę par gwiazd, które najprawdopodobniej narodziły się w tym samym miejscu. Następnie przyjrzeli się światłu tych gwiazd, aby odkryć, jakie pierwiastki są w nich obecne.

Różne elementy mają różne sygnatury podczas analizy światła.

Naukowcy poszukiwali wielu różnych elementów, które ich zdaniem można powiązać ze „spożywaniem planet”, jak to nazywają.

Naukowcy zbudowali model komputerowy, który pozwoli realistycznie przewidzieć, jak będą wyglądać pomiary, gdy gwiazdy połkną planety. Znaleźli te ślady w ośmiu procentach zbadanych gwiazd.

Czy Ziemia może zostać pożarta?

Może to oznaczać, że wiele gwiazd na niebie ma na sumieniu jedną lub więcej planet. Nic jednak nie wskazuje na to, aby miało się to wydarzyć w naszej okolicy. Przynajmniej nie na chwilę obecną.

W pewnym momencie, gdy Słońce wejdzie w nową fazę swojego życia gwiezdnego, stanie się czerwonym olbrzymem.

Następnie wypłynie i połknie najbardziej wewnętrzne planety. Nie jest pewne, czy odnoszą się one również do Ziemi, ale jest to bardzo, bardzo odległa przyszłość. Kilka miliardów lat, jeśli wierzyć astronomowi Ethanowi Siegelowi z magazynu Forbes.