Ludzie i małpy rodzą się z takim samym mózgiem

Fotografia: Minnie Zhou / Unsplash.com

Często mówi się, że ludzie rodzą się z niedorozwiniętymi mózgami. Rzeczywiście, jeśli porównamy mózg niemowlęcia z mózgiem dorosłego człowieka, różnica między nimi jest większa niż w przypadku porównania mózgu małego szympansa z mózgiem dorosłego szympansa. Ponownie, niemowlęta mają mniejszą kontrolę nad ruchami i są generalnie bardziej bezradne niż niemowlęta małp człekokształtnych. Nietrudno dojść do wniosku, że niektóre etapy rozwoju mózgu, które u małp mają miejsce w łonie matki, u ludzi są po prostu przenoszone do okresu poporodowego. Nawiasem mówiąc, może to również tłumaczyć bardzo wysoką plastyczność ludzkiego mózgu w pierwszych latach życia: aktywnie reaguje on na różnorodne bodźce z otoczenia i łatwo zmienia się pod ich wpływem.

Jednak pogląd, że mózg noworodków jest słabo rozwinięty, nie jest do końca prawdziwy, jak piszą University College London i ich koledzy z amerykańskich ośrodków badawczych w Nature Ecology & Evolution. Rozwój układu nerwowego jako całości, a w szczególności mózgu, przebiega przez szereg wydarzeń, których liczba przekracza dwieście: jest to tworzenie dużych części mózgu i powstawanie neuronalnych skupisk jąder o różnych funkcjach, aż do ostatecznej mielinizacji (czyli pokrycia specjalną osłonką lipidową) włókien neuronalnych w określonym obszarze móżdżku. Wydarzenia z fazy embrionalnej można porównać do wzrostu mózgu i tego, jak jego rozmiar po urodzeniu odnosi się do wielkości ciała noworodka i dorosłego; w końcu potencjał mózgu można zestawić z tym podczas ciąży. A wszystko to można porównać u różnych gatunków zwierząt.

W oparciu o wyniki takiego porównania wśród stu czterdziestu gatunków ssaków, naukowcy doszli do wniosku, że ludzki mózg jest w momencie narodzin w prawie takim samym stanie jak mózg małp człekokształtnych. Oznacza to, że prawie wszystkie " procesy dojrzewania " w ludzkim mózgu zachodzą przed narodzinami, podobnie jak u spokrewnionych naczelnych. Jedyną różnicą jest to, że po urodzeniu mielinizacja niektórych ścieżek neuronowych jest zakończona, ale nie jest to opóźnienie, które pozwoliłoby nam mówić o mózgu jako poważnie niedorozwiniętym.

Ludzki mózg jest rzeczywiście niezwykle plastyczny i niezwykle podatny na otaczające go sygnały - nikt tego nie kwestionuje. Nie jest jednak taki dlatego, że poród następuje zbyt wcześnie. Mózg niemowlęcia wydaje się niedorozwinięty, jeśli porównamy go z mózgiem dorosłego, czyli z tym, jakie możliwości może osiągnąć. Ale zaczyna od tego samego poziomu, co mózgi nowonarodzonych małp.