Najlepsze satelitarne zdjęcie tygodnia: Teleskop Jamesa Webba odkrywa tajemnicę w sercu Mgławicy Kraba

NASA, ESA, CSA, STScI, T. Temim (Princeton University)

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba ujawnił najbardziej szczegółowy jak dotąd obraz Mgławicy Kraba, wspaniałej pozostałości po gwieździe, która eksplodowała 1000 lat temu.

Jest to najwyższej rozdzielczości zdjęcie Mgławicy Krab (M1), jakie kiedykolwiek wykonano.

Znajduje się 6 500 lat świetlnych stąd, w gwiazdozbiorze Byka (Taurus).

Zdjęcie wykonano w Październiku 2023 r.

Dlaczego jest tak wyjątkowe? 

To nowe zdjęcie w podczerwieni z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (skrót JWST) ukazuje jedną z najbardziej zbadanych i imponujących mgławic na nocnym niebie w nowym świetle. Opublikowany 30 października obraz ujawnia nowe szczegóły tajemniczej pozostałości po supernowej znanej jako Mgławica Krab.

Pozostałości po eksplozji gigantycznej gwiazdy, która rozpadła się prawie 1000 lat temu w 1054 roku, Mgławica Krab składa się z szybko obracającej się gwiazdy neutronowej (gęstej pozostałości jądra gwiazdy) w jej centrum, otoczonej rozległą, rozszerzającą się powłoką gazu. Na zdjęciu wykonanym przez JWST po raz pierwszy można dostrzec delikatne włókna gazu w super ostrych szczegółach w kolorze czerwono-pomarańczowym. Wewnątrz mgławicy światło z ziaren pyłu świeci na żółto, biało i zielono. 

Jednak to, co obraz ujawnia na temat wewnętrznego funkcjonowania Mgławicy Kraba, może być prawdziwym przełomem. Wewnątrz mgławicy znajduje się niebieskawo-biała dymna poświata, która według naukowców z NASA jest promieniowaniem wytwarzanym przez naładowane cząstki poruszające się wokół linii pola magnetycznego wytwarzanego przez centralną gwiazdę neutronową. 

Nowy obraz z JWST wypiera zdjęcie z Kosmicznego Teleskopu Hubble'a z 2005 roku jako najlepsze zdjęcie Mgławicy Kraba, jakim dysponują naukowcy. Lustro JWST o średnicy 6,5 metra (21,3 stopy) ma sześciokrotnie większą moc zbierającą niż lustro Hubble'a o średnicy 2,4 metra (7,9 stopy), ale zdolność JWST do widzenia w podczerwieni pozwala na uzyskanie niesamowitych obrazów, takich jak ten. Światło podczerwone, niewidoczne dla ludzi i blokowane przez ziemską atmosferę, jest wykrywane przez JWST jako ciepło, co pozwala teleskopowi na obserwacje w podczerwieni.

Jak ją dostrzec na nocnym niebie?

Z półkuli północnej Mgławica Kraba jest stosunkowo łatwa do znalezienia jako zamglona plama na nocnym niebie, można ją zobaczyć przez lornetkę lub dobry mały teleskop. Znajduje się mniej więcej w połowie drogi między dwiema jasnymi gwiazdami na jesiennym niebie: Betelgezą w Orionie i Kapellą w Auridze. Według strony internetowej Hubble'a, Mgławica Kraba zawdzięcza swoją nazwę rysunkowi irlandzkiego astronoma Lorda Rosse'a (Williama Parsonsa), który w 1844 roku naszkicował ognistą pozostałość po obserwacji przez 91-centymetrowy (36-calowy) teleskop.