Ponad 2000 lat temu w amazońskiej dżungli mogło mieszkać wiele tysięcy ludzi

Obraz z urządzenia Lidar pokazujący pomiary wysokości w krajobrazie. Można tu zobaczyć wiele kwadratowych platform, budowli i długich prostych dróg, które zostały odkryte w ekwadorskiej Amazonii. (Źródło: Antoine Dorison, Stéphen Rostain)

W Ekwadorze archeolodzy odkryli gigantyczne budowle. Są to pozostałości po wielu obszarach zabudowanych, połączonych długimi drogami. Badacze opisują ogromne platformy, otwarte miejsca spotkań, osady i długie, proste drogi. 

Według Stephena Rostaina, jednego z badaczy stojących za nowym odkryciem, cytowanego przez agencję prasową AP, to dolina pełna zapomnianych i zarośniętych miast. Jego zdaniem można je porównać do dużych miast Majów w Gwatemali. Istnieje ponad 6 000 platform rozmieszczonych po całej przestrzeni. 

Według Sachy Vigneri, jednego z redaktorów czasopisma Science, nigdy wcześniej nie odnaleziono w Amazonii nic tak rozległego z tego okresu. Naukowcy postawili hipotezę, że w dotychczas prawie nieznanej osadzie w dzisiejszym Ekwadorze około 2000 lat temu mogło mieszkać wiele tysięcy ludzi. Szacują oni, że budynki i drogi były użytkowane między 500 r. p.n.e. a 300‑600 r. n.e. 

Naukowcy niewiele wiedzą o ludziach, którzy tu mieszkali. Nazywa się ich kulturami Kilamope i Upano, od okolicznych terenów. W pewnym momencie ci, którzy tu mieszkali, zniknęli. Mogło to być spowodowane potężną erupcją pobliskiego ogromnego wulkanu Sangay.

Jak wynika z artykułu badawczego na temat nowego odkrycia, opublikowanego w czasopiśmie Science, istnieje jednak wiele wątpliwości na ten temat. 

Tutaj można również zobaczyć obraz Lidar i wiele platform i dróg pod innym kątem. (Źródło: Antoine Dorison, Stéphen Rostain)

Lidar 

W ciągu ostatniej dekady Amazonia i inne dżungle otworzyły się w zupełnie nowy sposób. Nowa technologia dała archeologom narzędzie, które pozwala zajrzeć przez zarośla, lasy i inną roślinność. 

Składa się ono z lasera, który skanuje ziemię z samolotu lub drona. Laser ten jest wykorzystywany do pomiaru krajobrazu z dużą precyzją. Pozwala to badaczom dostrzec niewielkie różnice wysokości w krajobrazie pod zarośniętą dżunglą. 

W niedawno opublikowanym badaniu naukowcy szacują, że w Amazonii istnieją tysiące nieodkrytych osad, a Lidar odkrył już wiele z nich. Lidar był używany w wielu innych miejscach w obu Amerykach, aby umożliwić dostrzeżenie szczegółów niewidocznych przez obecność gęstej roślinności.

Wulkan Sangay o wysokości prawie 5 300 metrów. (Zdjęcie: Albert Backer/CC BY 2.5) 

W meksykańskiej dżungli odkryto między innymi platformy do obserwacji astronomicznych, których długość wynosi ponad 1400 metrów.

Lidar został również wykorzystany do odkrycia ogromnych obszarów miejskich w Gwatemali, pochodzących z tzw. okresu preklasycznego cywilizacji Majów, od około 1000 r. p.n.e. do 150 r. n.e. Tutaj naukowcy odkryli ogromne drogi o szerokości 40 metrów i setki boisk do gry w piłkę w Ameryce Środkowej – religijnej i powszechnej grze w piłkę, o której można przeczytać więcej na stronie forskning.no. 

Najnowsze wyniki pochodzą jednak z Ekwadoru w Ameryce Południowej, z dala od ruin w Meksyku. Tutaj badacze spędzili dużo czasu na mapowaniu obszaru w Andach w kierunku Amazonii, zwanego Doliną Upano. 

Ogromne drogi i platformy

Ludzie żyli na tym obszarze przez tysiące lat. Naukowcy podkreślają, że tamtejsza gleba jest niezwykle żyzna i plony można zbierać nawet trzy razy w roku. Ludzie, którzy tu mieszkali, stworzyli dużą, ciągłą sieć dróg, która łączyła miejsca, w których żyli. 

Niektóre miejsca mają centralne platformy. Kopce i platformy mogły być wykorzystywane do różnego rodzaju ceremonii. Niektóre drogi są ogromne. Mogły mieć nawet dziesięć metrów szerokości i rozciągać się przez krajobraz na dwie mile w liniach prostych. Drogi te zostały wykopane i wydaje się, że celem było uczynienie ich tak prostymi, jak to tylko możliwe, bez względu na rodzaj terenu, przez który wiodły. 

Niewiele wiadomo o ludziach, którzy tu mieszkali. Musieli być stosunkowo zaawansowanym społeczeństwem, ponieważ budowali duże struktury i sieci dróg. Pokazuje to również, że część Amazonii była w przeszłości ziemią uprawną, a ludzie przez długi czas wpływali na tutejszy krajobraz.