Starożytne gatunki jaszczurek odkryte w Australii

Artystyczne odtworzenie arenaepeton supinatus. Zdjęcie: JOSÉ VITOR SILVA

Odkrycie kończy tajemnicę, która urzekła naukowców od lat 90., kiedy to skamieniałe szczątki stworzenia zostały znalezione przez emerytowanego hodowcę kurcząt w Nowej Południowej Walii. 

Globalnie zidentyfikowano mniej niż 10 skamielin gatunku jaszczurkowatego. 

Eksperci twierdzą, że odkrycie może „zmienić ewolucję płazów w Australii”. 

To właśnie rozbita ściana ogrodowa w jego domu w Uminie - około 90 minut jazdy na północ od Sydney - doprowadziła do odkrycia przez Mihaila Mihaildisa niezwykłej skamieliny prawie trzy dekady temu. 

Emerytowany hodowca kur zakupił 1,6-tonową płytę z piaskowca, aby rozwiązać problem. Jednak gdy przecinał zewnętrzne warstwy kamienia, ujawnił się zarys nieznanej istoty. 

Pan Mihaildis skontaktował się z Australian Museum w Sydney w sprawie swojego odkrycia, a już w 1997 roku przekazał skamielinę. 

To właśnie tam, w klimatyzowanej sali wystawowej, Lachlan Hart - paleontolog, który ostatecznie zdekodował jego skamieniałe szczątki - po raz pierwszy zetknął się z nim jako dziecko. 

„Miałem obsesję na punkcie dinozaurów... i tak 12-letni ja zobaczył tę skamielinę na wystawie w 1997 roku. A 25 lat później stało się to częścią mojego doktoratu, który jest szalony”- mówi Hart.

Pan Hart mówi, że to „głupie szczęście” doprowadziło do tego, że jego zespół, który studiował życie w epoce triasu w Australii około 250 milionów lat temu, otrzymał skamielinę do zidentyfikowania.

Co ciekawe, forma zawiera „prawie kompletny szkielet”, co jest prawie niespotykane, wyjaśnia pan Hart. 

„Ma przymocowaną głowę i ciało oraz skamieniałość skóry i tkanek tłuszczowych stworzenia z zewnątrz ciała - wszystko to sprawia, że jest to naprawdę rzadkie znalezisko”.

Na podstawie tych danych pan Hart i jego współpracownicy szacują, że płaz miał około 1,5 m długości i miał ciało w kształcie salamandry. Nowo zidentyfikowany gatunek został nazwany Arenaepeton supinatus, co po łacinie oznacza „piaskowy pełzacz na grzbiecie”. 

Naukowcy twierdzą, że mięsożerny płaz żył kiedyś w słodkowodnych jeziorach i strumieniach Sydney. Ten konkretny gatunek należy do rodziny Temnospondyli: odpornych płazów, które przetrwały dwa z pięciu masowych wyginięć Ziemi. 

Tylko trzy inne skamieliny złowione przez gatunki Temnospondyli zostały z powodzeniem zidentyfikowane w Australii. 

Wyniki, które zostały opublikowane we wtorek, pokazują, że „Australia była doskonałym miejscem dla zwierząt do ewolucji i znalezienia schronienia po masowym wyginięciu” - mówi Hart. 

Niezwykła skamielina pojawi się w Muzeum Australijskim w pełnym wymiarze godzin jeszcze w tym roku.