Kalifornia wydała miliardy na walkę z bezdomnością. Problem się pogłębił

W całym kraju bezdomność rośnie. Jednak w Kalifornii każdego roku przybywa więcej bezdomnych niż w jakimkolwiek innym stanie. Obecnie mieszka tu ponad 170 000 bezdomnych.

"Problem byłby o wiele gorszy, gdyby nie te interwencje" - powiedział CNN Jason Elliott, starszy doradca gubernatora Gavina Newsoma ds. bezdomności. "Ludzie nie chcą tego słyszeć. Rozumiem to, rozumiemy to".

Ale mając 17,5 miliarda dolarów, stan mógłby teoretycznie po prostu zapłacić czynsz za każdą niezamieszkaną osobę w Kalifornii przez te cztery lata, nawet przy wysokich kosztach mieszkaniowych stanu.

"To jest redukcyjne... Być może zadziałałoby to w moim przypadku, ponieważ nie mam poważnych behawioralnych wyzwań zdrowotnych" - powiedział Elliott. "Jeśli dwie trzecie ludzi na ulicach doświadcza obecnie objawów zdrowia psychicznego, nie możemy po prostu płacić im czynszu".

Ta wprawdzie redukcyjna matematyka pozostawiłaby prawie 4 miliardy dolarów na usługi takie jak leczenie zdrowia psychicznego. Ale nawet gdyby Kalifornia chciała płacić czynsz za każdą bezdomną osobę, po prostu nie ma wystarczającej liczby przystępnych cenowo mieszkań do obejrzenia

"Potrzebujemy 2,5 miliona więcej mieszkań w Kalifornii", powiedział Elliott. "Jest to problem, który powstaje od dziesięcioleci z powodu dokonanych przez nas wyborów politycznych. Nie jesteśmy bez winy. A kiedy mówię my, mam na myśli zarówno Republikanów, jak i Demokratów".

Do 2024 roku na walkę z bezdomnością przeznaczono łącznie 20,6 miliarda dolarów. Prawie 4 miliardy dolarów trafiło do samorządów lokalnych na inicjatywy przeciwdziałające bezdomności. 3,7 miliarda dolarów trafiło do programu o nazwie Project Homekey, który również finansuje samorządy lokalne, ale w szczególności na zakup nieruchomości, takich jak motele i budynki komercyjne, w celu przekształcenia ich w stałe, niedrogie mieszkania. Do tej pory ukończono 13 500 mieszkań. "To nie wystarczy", powiedział Elliott. "Ale odwrócenie tendencji spadkowej jest pierwszym krokiem do zwiększenia liczby mieszkań".

Cristina Smith niedawno wprowadziła się do jednego z nowych niedrogich mieszkań w Los Angeles. Po pięciu latach bez domu, podobnie jak wielu innych, straciła nadzieję. "Myślałam, że to podróbka" - powiedziała stacji CNN KCBS. "Dopóki nie dali mi kluczy i wtedy pomyślałam, że to prawda. Po pewnym czasie przestajesz w to wierzyć".

Kolejne 2 miliardy dolarów z ogromnej puli przeznaczono na ulgi podatkowe dla deweloperów na budowę przystępnych cenowo mieszkań, w ramach których do tej pory ukończono 481 nowych jednostek, a przewiduje się tysiące kolejnych. Kolejne 2 miliardy dolarów przeznaczono na uruchomienie przystępnych cenowo projektów mieszkaniowych, które utknęły w martwym punkcie z powodu niedoborów finansowych. Prawie 2 miliardy dolarów wydano na awaryjną pomoc w wynajmie.

W ostatnich latach Kalifornia doświadczyła niszczycielskich sezonów pożarów i oczywiście pandemii Covid. Oba wywierają dodatkową presję na mieszkania.

"To frustrujące, to frustrujące... To frustrujące dla nas" - powiedział Elliott. "Pod koniec dnia, jeśli chcemy naprawdę rozwiązać problem bezdomności w Ameryce. Musimy budować więcej mieszkań".

Dr Margot Kushel, która współpracowała z Elliottem nad sformułowaniem planu pandemii dla bezdomnej populacji stanu, właśnie opublikowała obszerny raport, wyniki ankiety przeprowadzonej wśród prawie 3,200 niezamieszkałych osób w całej Kalifornii, którą nazywa "największym reprezentatywnym badaniem bezdomności od połowy lat 1990". Kushel, która jest dyrektorem UCSF Center for Vulnerable Populations, otrzymała zlecenie od stanu, aby dowiedzieć się, kto jest bezdomny w Kalifornii i dlaczego, w nadziei, że jej dane mogą pomóc w dostrojeniu reakcji stanu na to, co Newsom nazwał "hańbą".

Politycy i wielu wyborców chce rozwiązań. Newsom poświęcił temu zagadnieniu całe swoje przemówienie o stanie państwa w 2020 roku. W niedawnym sondażu 84% Kalifornijczyków stwierdziło, że uważa bezdomność za "bardzo poważny problem". W Los Angeles kwestia ta zdominowała zeszłoroczny wyścig o fotel burmistrza, a zwyciężczyni, Karen Bass, ogłosiła stan wyjątkowy w sprawie bezdomności już pierwszego dnia urzędowania.

Raport Kushel obalił kilka mitów. Po pierwsze, wiele osób na ulicy nie chce mieć domu. To nieprawda, mówi Kushel. "Uczestnicy w przeważającej większości chcieli stałego mieszkania", podsumowuje w raporcie.

Po drugie, wiele osób na ulicach Kalifornii nie pochodzi z Kalifornii. Panuje powszechne przekonanie, że wiele osób staje się bezdomnymi gdzie indziej i przyjeżdża do Kalifornii ze względu na pogodę i bardziej liberalne podejście do bezdomności. Dlatego Kalifornia nie jest im nic winna. To nieprawda, mówi Kushel.

"Dziewięć na 10 osób straciło tutaj stabilne miejsce zamieszkania. To są Kalifornijczycy" - powiedziała. "Musimy stworzyć mieszkania dla wszystkich Kalifornijczyków".

Mit numer 3: choroba psychiczna jest siłą napędową bezdomności. Tak, 66% respondentów zgłosiło "obecne objawy chorób psychicznych", co jest statystyką cytowaną przez Elliotta, doradcę gubernatora, aby argumentować, że rozwiązanie jest bardziej skomplikowane niż tylko wypisywanie czeków na czynsz. Kushel zadał jednak pytanie, czy problemy ze zdrowiem psychicznym prowadzą do bezdomności, czy wręcz przeciwnie.

"Większość z nich, połowa ludzi, miała ciężką depresję lub silny lęk - nic dziwnego, jeśli doświadczasz bezdomności" - powiedziała.

Mimo to zajęcie się kwestiami zdrowia psychicznego wśród osób bezdomnych jest głównym celem działań administracji Newsoma. "Przyjmujemy nowe podejście" - powiedział wiosną ubiegłego roku, przedstawiając swój plan dotyczący zdrowia psychicznego - "Zamiast reformować na marginesie system, który jest fundamentalnie i fundamentalnie zepsuty".

Częścią nowego podejścia jest, kontrowersyjnie, skuteczne zmuszanie niektórych osób do korzystania z pomocy w zakresie zdrowia psychicznego - pozwalając krewnym, służbom socjalnym lub personelowi medycznemu na kierowanie osób do programu leczenia nakazanego przez sąd.

"Samo zajęcie się kwestią zdrowia psychicznego nie rozwiąże problemu" - mówi Kushel. "Nie, gdy mediana czynszu wynosi 2200 dolarów za mieszkanie z dwiema sypialniami".

Co sprowadza nas z powrotem do potrzeby 2,5 miliona więcej domów. Stan ma plan zbudowania ich wszystkich do 2030 roku. Ale tutaj, w Kalifornii, podobnie jak w innych miejscach, decyzje dotyczące mieszkań i zagospodarowania przestrzennego należą do władz lokalnych.

"Mamy społeczności w tym stanie, które odmawiają budowy mieszkań o niskich dochodach" - powiedział CNN Elliott, doradca gubernatora. "Ponieważ mówią, że to tylko gwałciciele i molestujący dzieci. Więc to jest dynamika, z którą mamy do czynienia, prawda?".

Stan pozywa wiele bogatszych miast za utrudnianie budowy niedrogich mieszkań w ich granicach.

W Kalifornii nie ma wystarczającej liczby przystępnych cenowo domów, dlatego czynsze są zbyt wysokie.

"Głównym problemem bezdomności jest ekonomia" - powiedział Kushel. "Ludzie po prostu nie mają pieniędzy... by płacić czynsz".

Ile więc pieniędzy potrzebowaliby ludzie, aby uzupełnić niedobór i pozostać w swoich domach? "Jedną z zaskakujących rzeczy było to, jak optymistyczni byli ludzie, że stosunkowo niewielkie kwoty pieniędzy zapobiegłyby ich bezdomności" - powiedział Kushel o ankietowanych osobach. "Dla wielu z nich 300 lub 500 dolarów miesięcznie załatwiłoby sprawę".

Administracja Newsoma wydaje więcej na walkę z bezdomnością niż ten stan kiedykolwiek wcześniej. Przed 2018 r. nie było spójnego ogólnostanowego planu ani struktury finansowania. Mówią jednak, że stan potrzebuje pomocy. "Rząd federalny musi wkroczyć do gry i zrobić to, co robił wcześniej, czyli zapewnić mieszkanie jako gwarancję" - powiedział Elliott. Mówi, że na każdych czterech Amerykanów potrzebujących kuponu mieszkaniowego, dostępny jest tylko jeden kupon.

"Bony żywnościowe są gwarancją. Opieka zdrowotna jest gwarancją. Edukacja publiczna jest gwarancją" - powiedział. "Mieszkanie? 25% szans. Zakręć kołem".

Zapytany, jak urzędnicy państwowi zareagowali na jej raport i zalecenia, Kushel odpowiedział: "Myślę, że są na pokładzie. Mam nadzieję, że są względnie na pokładzie. Nie ze wszystkim się zgadzam, ale myślę, że próbują". Zapytana o to, z czym się nie zgadza, Kushel odparła: "O rany, nie wiem. To znaczy, jak można usłyszeć, naprawdę chcę skupić się wyłącznie na zapewnieniu ludziom stałego miejsca zamieszkania i myślę, że to jest podstawa tego, jak zakończyć bezdomność". Zgodziła się, że niektórzy politycy mogą być bardziej skupieni na tym, aby ludzie mogli zejść z ulicy, trafić do schronisk lub moteli, a nie do stałych mieszkań.

"Nie mogłabym się bardziej nie zgodzić z tą charakterystyką" - powiedziała Elliott. "Stoimy w obliczu fali pływowej i robimy wszystko, co w naszej mocy - mieszając nieco metafory - aby się z niej wydostać i starać się stąpać po wodzie i robić wszystko, co w naszej mocy, próbując dokonać fundamentalnych zmian niezbędnych zarówno w Kalifornii, jak i na poziomie krajowym, aby naprawdę zająć się bezdomnością".

W Los Angeles, epicentrum kryzysu bezdomności w Złotym Stanie, burmistrz Bass uruchomił program o nazwie Inside Safe, mający na celu oczyszczenie ulicznych obozowisk. Podczas niedawnego spotkania przy okrągłym stole z dziennikarzami chętnie chwaliła się sukcesem przeniesienia ponad 1300 osób z ulic do moteli, ale odmówiła nawet oszacowania, ile z tych osób zostało przeniesionych do stałych mieszkań. Budżet miasta na lata 2023-2024 obejmuje 250 milionów dolarów na program Inside Safe. Z tej sumy 110 milionów dolarów zostanie wykorzystane na opłacenie tymczasowych moteli. 21 milionów dolarów zostanie przeznaczone na mieszkania stałe.

Znam jedną kobietę w Los Angeles, która została przeniesiona z namiotu do pokoju w motelu prawie 200 dni temu w ramach Inside Safe. Wciąż tam przebywa i mówi, że nadal nie ma nawet planu przeniesienia jej do stałego domu. Mówi, że jest sfrustrowana i traci nadzieję.

"Bardzo starają się utrzymać ludzi przy życiu" - powiedziała Kushel. "I tak jakby utknęli w tym błędnym kole braku mieszkań, do których mogliby wysyłać ludzi".