Źródło: Getty Images.
Ugodowość ważniejsza od seksapilu
Wygląd i seksapil zajmują pośrednie miejsce w badaniach nad preferowanymi przez ludzi cechami, a sukcesy materialne, takie jak bezpieczeństwo finansowe i posiadanie ładnego domu, należą do najmniej ważnych atrakcyjnych cech.
Cechy takie jak ugodowość, otwartość i inteligencja konsekwentnie plasują się wyżej niż atrakcyjność fizyczna, jako cechy, których szukają mężczyźni i kobiety w w partnerze.
Według Grega Webstera, profesora psychologii na Uniwersytecie Florydy w USA, w tego typu ankietach tendencyjność społeczna – lub też nasza tendencja do udzielania odpowiedzi, które naszym zdaniem sprawiają, że wyglądamy dobrze w oczach innych – może wypaczać wyniki. Może to oznaczać, że ankiety przedstawiają nieco naciągane dane, mimo to ludzie zazwyczaj twierdzą, że bardziej cenią cechy takie jak inteligencja od wyglądu.
Ale czy rzeczywiście w przypadku randki nadal wybieramy osobowość zamiast wyglądu?
Testy osobowości a randkowanie
Według Jess Alderson, współzałożycielki aplikacji randkowej So Syncd, która wymaga od użytkowników wypełnienia testu psychometrycznego w celu zmierzenia cech osobowości, rzeczywiście tak właśnie jest. Z próby ponad 1000 użytkowników udostępnionej BBC Future, prawie 90% przedkładało osobowość nad wygląd.
Pomiar czyjejś osobowości może być trudny. Testy psychometryczne, które zwykle przybierają formę kwestionariusza, są wykorzystywane od dziesięcioleci w psychiatrii jako sposób na ilościowe określenie osobowości. (Testy te zwykle mierzą, jak bardzo ludzie zgadzają się ze stwierdzeniami typu „Jestem duszą towarzystwa”.)
Psychologowie często korzystają z testu Wielkiej Piątki, który mierzy osobowość człowieka pod kątem pięciu cech: otwartości na nowe doświadczenia, sumienności, ekstrawersji, ugodowości i neurotyczności. Uważa się, że te pięć cech jest dość powszechnych, ale test Wielkiej Piątki nie jest bez wad. Patrzenie tylko na pięć cech przedstawia dość ograniczony obraz tego, co motywuje ludzi do działania – mówi Webster.
Testy psychometryczne, choć niedoskonałe, mogą pokazać podobieństwa i różnice między ludźmi oraz nakreślić choć ogólny obraz ich osobowości. Niektóre elementy naszej osobowości wydają się lepszymi wskaźnikami tego, jak bardzo nadajemy się do poważnych związków. Spośród Wielkiej Piątki, ugodowość, która jest wskaźnikiem czyichś umiejętności interpersonalnych (lub tego, jak troskliwa i współczująca jest dana osoba), odgrywa silną rolę dla obu płci w początkowej ocenie, jest też najsilniejszym predyktorem obecnej i przyszłej satysfakcji ze związku oraz jedynym znaczącym predyktorem rozpadu związku. Zarówno w przypadku mężczyzn, jak i kobiet atrakcyjność fizyczna musi być połączona z ugodowością, aby móc przewidywać pragnienie nawiązania poważnego związku.
Bycie miłą osobą jest „niezbędne dla harmonijnych, długoterminowych relacji” – mówi Webster. „Ugodowość jest w pewnym sensie koniecznością” – twierdzi specjalista, dodając, że wejście w związek z kimś, kogo uważa się za niemiłego, byłoby problematyczne.
Podobni, ale wystarczająco inni
Webster twierdzi, że nasze postrzeganie własnej osobowości i osobowości innych ludzi jest kształtowane przez nasz układ odniesienia. Na przykład osoby bardziej ugodowe mają tendencję do postrzegania innych ludzi jako miłych i przyjaznych i odwrotnie. Przyciągają nas ludzie, którzy podzielają podobne wartości do nas. Może się więc zdarzyć, że dopasowujemy się do ludzi, którzy mają bardzo podobne osobowości do nas.
Socjologowie Terri Orbuch z University of Michigan i Susan Sprecher z Illinois State University twierdzą, że cechy, które odnoszą się do zażyłości, takie jak podobieństwo fizyczne i genetyczne drugiej osoby do nas oraz to, jak blisko nas mieszka dana osoba i to, czy akceptujemy jej przyjaciół, wyjaśniają, dlaczego podobieństwo jest tak ważne. Partnerzy, którzy zgłaszają wysoki poziom podobieństwa w cechach osobowości Wielkiej Piątki, takich jak sumienność i otwartość, mają przewagę nad innymi parami pod względem zdolności do rozwiązywania problemów i radzenia sobie z codziennymi wyzwaniami.
To, że powinniśmy szukać partnerów, którzy są nam znani i podzielają niektóre z naszych cech osobowości, wygląd, miejsce zamieszkania czy grupę społeczną, jest „najbardziej podstawową zasadą przyciągania” – zgadzają się psychologowie Ellen Berscheid z University of Minnesota w Minneapolis w USA i Harry Reid z University of Rochester w Nowym Jorku w USA.
Ale pewne różnice osobowości również mogą być atrakcyjne. Na przykład wolimy być w zespołach, w których poziom ekstrawersji jest przeciwny do naszego, co może rozwijać w nas różne cechy.
„To ma sens, że ewoluowaliśmy, by przyciągać ludzi, którzy przynajmniej w pewnym stopniu różnią się od nas” – twierdzi Alderson, którego aplikacja z większym prawdopodobieństwem dopasowuje profile osób o uzupełniających się cechach. „Tworzymy silniejszy zespół i mamy większe szanse na przetrwanie. Ale znowu, potrzebujemy też tego rodzaju intymności, która przyciąga nas do siebie.”
Test psychometryczny stosowany w aplikacji randkowej So Syncd nie jest taki sam jak Wielka Piątka, ale zadaje pytania oparte na podobnych tematach – dotyczą one m.in. tego, jak towarzyscy są użytkownicy lub czy łatwo budują więzi emocjonalne. „Łączymy pary, które mają wystarczająco dużo podobieństw, aby stworzyć silną więź, a równocześnie wystarczająco wiele różnic, aby wywołać iskrę podniecenia” – mówi Alderson. „Chciałbym temu zaradzić, mówiąc, że każdy typ osobowości może się sprawdzić i zdecydowanie każdy z nich ma swoje zalety i wyzwania. Jeśli jesteście do siebie zbyt podobni, może być trochę nudno. A jeśli jesteście zbyt różni, może to sprawiać wiele trudności w codziennym życiu.”
Dominujący partnerzy? Tak, ale nie w domu
Webster twierdzi, że w związkach ugodowość w połączeniu z innymi atrakcyjnymi cechami może wydobyć z ludzi to, co najlepsze. W badaniu, którego był współautorem wraz z psychologami społecznymi Angelą Bryan i Amandą Mahaffey, Webster przyjrzał się osobom dominującym społecznie, fizycznie i finansowo oraz wpływowi ugodowości na ich atrakcyjność.
Naukowcy twierdzą, że wszystkie trzy rodzaje dominacji są atrakcyjne, ponieważ każdy z nich oferuje rodzaj ochrony lub dostępu do podstawowych potrzeb, takich jak jedzenie czy schronienie, aż po bardziej pożądane potrzeby, takie jak wysoki standard życia. Dominacja może być jednak wykorzystywana zarówno w dobrym, jak i złym celu.
„Możemy myśleć o dominacji jako skierowanej wewnątrz związku lub dominacji skupionej na zewnątrz, z dala od związku” – wyjaśnia Webster. „Ludzie chcą partnerów, którzy dominują społecznie, fizycznie lub finansowo, ale niekoniecznie w stosunku do partnera.”
Dominacja, w której pośredniczy ugodowość, jest atrakcyjną kombinacją – dodaje. „To jedno, jeśli jesteś w stanie dominować nad innymi ludźmi, ale czy chcesz dzielić się tymi zasobami ze swoim partnerem?”
Jeśli chodzi o znalezienie odpowiedniego partnera, Webster twierdzi, że ugodowość podkreśla zalety innych cech naszej osobowości. W końcu bycie miłym naprawdę może się opłacać.