Jak lęk wpływa na związki?

Zdjęcie: tinybuddha.com

Lęk wpływa negatywnie na wiele aspektów twojego życia, również na relacje czy związki. Niepokój nie tylko odbija się na twoim codziennym funkcjonowaniu, lecz także zaburza twoją zdolność komunikacji i nawiązywania kontaktów z innymi ludźmi.

Diagnoza zaburzeń lękowych może wpłynąć na więzi w różny sposób. Zrozumienie sposobów, w jaki uczucia niepokoju mogą wpływać na twoje relacje może pomóc ci znaleźć sposoby radzenia sobie z sytuacją.

Ten artykuł zgłębia kilka konkretnych sposobów, w jakich twój strach może prowadzić do problemów utrzymania relacji z innymi, jak również strategii, które możesz zastosować (na własną rękę lub pod kierownictwem specjalisty od zdrowia psychicznego) i które pomogą ci pokonywać te niezdrowe wzorce przywiązania.

Oznaki niepokoju w związkach

Istnieje kilka zachowań, które wykazują ludzie doświadczający lęku w relacjach. Niektóre z nich obejmują:

• Martwienie się, że druga osoba kłamie
• Obawa, że druga osoba lubi innych bardziej
• Dręczenie się myślą o zdradzie przez drugą osobę
• Przejmowanie się, że własna obawa wpłynie negatywnie na relację
• Przemyślanie każdej rozmowy, telefonu czy SMSa
• Odpychanie od siebie ludzi aby uniknąć odrzucenia
• Poczucie potrzeby kontroli, w jaki sposób partner/ka spędza czas i z kim rozmawia
• Uczucie zazdrości, gdy partner/ka spędza czas z innymi lub chce pobyć sam/a
• Całkowite unikanie związków

Ludzie niekoniecznie doświadczają lub wykazują wszystkie wymienione objawy w tym samym stopniu. Sposób, w jaki każda osoba doświadcza lęku w związku, zależy od charakteru i nasilenia jej stanu lękowego.

Jak niepokój wpływa na relacje?

Istnieje kilka głównych sposobów, w jakie niepokój może wpłynąć na relację. Gdy doświadczasz silnego uczucia lęku, twoją reakcją może być rozwinięcie zbyt zależnej lub zbyt unikowej osobowości. Obie odpowiedzi mogą odbić się na twoim sposobie komunikacji z otoczeniem.

Zależność

Niektórzy ludzie z zaburzeniami lękowymi posiadają silną potrzebę bliskości z partnerem/partnerką (lub znajomymi), nieustannie polegając na ich wsparciu i zapewnieniach.

Wraz z nadmierną zależnością, osoby takie mogą być podatne na:

• Nadmierne analizowanie
• Przygotowywanie się na najgorsze możliwe scenariusze
• Bycie niezdecydowanym
• Strach przed odrzuceniem
• Szukanie stałej komunikacji (i reagowanie strachem w przypadku braku szybkiej odpowiedzi)

Osoby z lękiem i nadmiernie zależnymi związkami mogą zmagać się z gniewem ku osobom, wobec których czują się zależne, okazując to w sposobach destrukcyjnych dla ich relacji.

Kontrolujące zachowania

Osoby mające zaburzenia lękowe potrzebują kontrolować każdy szczegół ich otoczenia aby zapanować nad stresem i odnaleźć spokój. Poniżej przedstawiono kilka oznak kontrolujących zachowań w relacjach i codziennych sytuacjach:

• Próba kontrolowania uczuć lub zachowań partnera/ki, znajomych lub członków rodziny
• Bycie krytycznym lub osądzającym wobec innych
• Brak możliwości delegowania zadań
• Mikrozarządzanie czasem i działaniami innych osób
• Nadmierne planowanie
• Nadmierne zdenerwowanie, gdy sprawy nie układają się według planu
• Perfekcjonizm 
• Zadowalanie innych ludzi

Unikanie 

Po przeciwnej stronie spektrum, niektórzy ludzie unikają nawiązywania więzi jako sposób radzenia sobie z lękiem. Mogą omijać przez to negatywne emocje (przykładowo rozczarowanie czy frustrację) dzięki nie ujawnianiu swoich uczuć, braku otwieraniu się czy bycia wrażliwym.

Osoba unikająca bliskich relacji może być postrzegana jako zimna, niedostępna emocjonalnie, pozbawiona empatii, a nawet zdystansowana, mimo faktu, że może tęsknić za bliskością.

Leczenie lęku w relacjach

Jeśli poziom lęku niekorzystnie wpływa na twoje więzi, ważne aby skonsultować to z lekarzem lub pracownikiem opieki psychologicznej. Istnieją terapie mogące pomóc ci radzić sobie z lękiem, polepszyć komunikację i wypracować zdrowsze relacje międzyludzkie.

Farmakoterapia

Leki to często kluczowa kwestia w leczeniu zaburzeń lękowych. Podczas gdy specyfiki, takie jak inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) nie działają przyczynowo, mogą pomóc zredukować objawy i sprawić, że poczujesz się lepiej podczas przepracowania swoich lękowych myśli i zachowań ze wsparciem terapeuty.

Psychoterapia 

Rozmaite rodzaje terapii mogą pomóc w leczeniu zaburzeń lękowych, takie jak terapię poznawczo-behawioralną (CBT), terapia dialektyczno-behawioralna (DBT) i terapia ekspozycyjna. Wspomniane rodzaje leczenia mogą pomóc w polepszeniu komunikacji w związkach.

Terapeuta wyspecjalizowany w jednym rodzaju terapii rozmową, zwanej terapią poznawczo-behawioralną, może pomóc ci opracować strategie, dzięki którym uspokoisz się i samodzielnie podejmiesz przemyślane działania zamiast polegać na partnerze za każdym razem, kiedy czujesz niepokój.

Jeśli zauważysz, że jesteś nadmiernie niedostępny w swoich relacjach, terapia poznawczo-behawioralna wraz z innymi rodzajami jak np. psychoterapia psychodynamiczna, mogą okazać się pomocne.

Terapeuta również pomoże ci zrozumieć, jak lęk oddziałuje na twoje relacje. Przykładowo, bliższe przyjrzenie się swoim emocjom może okazać się dobrą strategią dla kogoś z tendencją do unikania.

Radzenie sobie z niepokojem w związkach

Poza profesjonalną pomocą, istnieją taktyki i strategie używane przez ludzi będących w związkach dla ułatwienia zarządzania emocjami.

Przykładowo, jeśli zauważysz u siebie wzrastającą złość lub podejrzenia w relacjach, zacznij od przypomnienia sobie, że twoje myśli mogą być napędzane przez lęk. Następnie, przez kilka chwil zastanów się nad wszelkimi faktami, które potwierdzają twoje obawy i spróbuj odzyskać perspektywę.

Inne techniki mogące okazać się pomocne zawierają:

• Porozmawianie z partnerem o swoich lękach
• Wspólne uczęszczanie na terapię par
• Ustalanie granic w relacji
• Szukanie sposobów radzenia sobie z lękiem i niepokojem poprzez medytację, praktykę mindfullness, głębokie oddychanie i inne techniki relaksacyjne.

Myśli końcowe

Czasami lęk potrafi być wszechogarniający i wykańczający, co może być wysoce niekorzystne dla więzi. Uczucia niepokoju, jeśli nie są leczone, potrafią pogorszyć się z czasem, więc zwrócenie się o pomoc jest niezbędne.

Jeśli objawy lęku powodują niepokój lub dotykają ważnych aspektów twojego życia, takich jak codzienne obowiązki czy relacje, skonsultuj się z lekarzem lub poszukaj profesjonalnej pomocy psychologicznej. Z pomocą właściwej terapii, możesz wypracować zdrowe, długotrwałe i satysfakcjonujące więzi z innymi.

Często zadawane pytania

Jak radzić sobie z osobistym niepokojem w relacjach?

Pierwszy krok to zidentyfikowanie, co stoi za twoim niepokojem i poszukanie sposobów pozwalających się uspokoić. Pomocnym może okazać się porozmawianie o swoim lęku z partnerem lub bliskimi. Wypracuj zwyczaje, które pomogą ci zminimalizować poziom stresu i lęku poprzez praktykę dbania o siebie i techniki relaksacyjne łagodzące uczucia niepokoju.

Jak ludzie z zaburzeniami lękowymi funkcjonują w relacjach?

Osoby z lękami mogą reagować szukając zapewnień lub unikając odrzucenia. Zbyt intensywne poszukiwanie pocieszenia może prowadzić do nadmiernego przywiązania i uzależnienia, podczas gdy strach przed odrzuceniem może przyczyniać się do unikania i innych objawów mających niekorzystny wpływ na relacje z innymi.

W jaki sposób lęk stwarza problemy w związkach?

Lęk może prowadzić do nadmiernego zamartwiania się, złości lub poirytowania. Ciągłe szukanie otuchy może być stresujące dla obu stron w relacji i przyczyniać się do nieporozumień. Z drugiej strony, zaburzenia lękowe mogą również przyczyniać się do nadmierne kontrolujących zachowań, tendencji do unikania lub emocjonalnej niedostępności, co utrudnia nawiązanie wartościowej relacji.