Zdjęcie ilustracyjne/Mykola Kalyeniak /PAP
Jednak obecnie niektórzy naukowcy zaczynają zastanawiać się, czy coś nieoczekiwanego może być przekazywane w tym samym czasie, co organ lub transfuzja. Chodzi o pamięć - zarówno pod względem komórek przenoszących ludzką pamięć (tj. preferencje i cechy charakteru), jak i pojedynczych komórek niosących wspomnienia szkodliwych cech chorobowych.
Znane są historie osób, które przeszły przeszczep narządów, opisujące, jak nagle doświadczyły zmian osobowości rozwijając upodobania, których nigdy wcześniej nie miały. W USA 47-letnia kobieta przeszła przeszczep płuc od 18-latka i zaobserwowała wzmożoną ochotę na piwo i smażonego kurczaka. Obecnie niektórzy naukowcy uważają, że transfuzje krwi również mają taki efekt.
W zeszłym miesiącu naukowcy z Karolinska Institute w Szwecji opublikowali ważne badanie, które sugeruje, że przyczyną spontanicznego krwotoku mózgowego może być transfuzja krwi. Badanie opublikowane w Journal of the American Medical Association wykazało, że pacjenci, którzy otrzymali krew od dawców, którzy później mieli nawracające krwotoki mózgowe, byli ponad dwukrotnie bardziej narażeni na wystąpienie takiego krwotoku.
Naukowcy oparli się na szwedzko-duńskiej bazie danych, która zawiera informacje na temat dawców i pacjentów otrzymujących transfuzję począwszy od lat 70-tych - uwzględniono ponad milion pacjentów. Odkrycia sugerują, że niektóre czynniki, które mogą powodować spontaniczne krwotoki mózgowe, mogą rozprzestrzeniać się poprzez transfuzję krwi. Ponieważ jednak tylko 0,1% dawców w badaniu cierpiało później na nawracające krwotoki mózgowe, dotyczyło to niewielkiej liczby pacjentów.
Gustaf Edgren, profesor nadzwyczajny epidemiologii i jeden z badaczy, powiedział: ,,Transfuzje krwi są stosunkowo powszechne, co sprawia, że negatywne skutki są ważną kwestią zdrowia publicznego". ,,Jest jednak bardzo mało prawdopodobne, aby doszło do krwotoku mózgowego z powodu czegoś przenoszonego przez transfuzję". Jednak dlaczego tak się w ogóle dzieje? Naukowcy planują teraz zbadać próbki z biobanku Danish Blood Donor Study, aby sprawdzić, czy mogą zidentyfikować nieprawidłowe białka związane z chorobą, które mogą uszkadzać naczynia krwionośne.
Inni naukowcy sugerują jednak, że może za tym stać coś bardziej subtelnego - a niektórzy idą znacznie dalej, sugerując, że proces transfuzji krwi może nawet przenosić cechy osobowości z dawcy na biorcę. Na przykład pięć lat temu badanie przeprowadzone przez Uniwersytet Genewski wykazało, że prawie połowa pacjentów zgłosiła zmiany w swoim zachowaniu i wartościach po otrzymaniu transfuzji krwi.
Naukowcy przeprowadzili wywiady z siedmioma osobami, które otrzymały transfuzję krwi w związku z operacjami ortopedycznymi, takimi jak wymiana stawu biodrowego, i odkryli, że trzy z siedmiu osób uważały, że ich osobowość uległa zmianie. Jeden z nich powiedział, że spał i śnił o wiele więcej niż wcześniej, a inny stwierdził, że jego poczucie smaku uległo zmianie, co uznał za niepokojące, mówiąc: ,,Mam nadzieję, że krew dawcy nie przejmie nade mną kontroli".
Trzeci pacjent poinformował, że po transfuzji czuł się szczęśliwszy i silniejszy. Autorzy doszli do wniosku, że: ,,Lepsze zrozumienie częstotliwości i znaczenia tych postrzeganych zmian jest ważne, ponieważ lekarze mogą być zmuszeni do uwzględnienia takich informacji podczas uzyskiwania zgody na transfuzję".
Takie przekonania można po prostu odrzucić, jednak naukowcy badający wyłaniającą się dziedzinę - zwaną pamięcią komórkową - twierdzą, że przeniesienie osobowości w następstwie przeszczepu narządu lub transfuzji krwi nie jest zwykłą fantazją. W artykule z 2019 r. opublikowanym w czasopiśmie Medical Hypotheses, dr Mitchell Liester, adiunkt kliniczny psychiatrii na Uniwersytecie Kolorado, przedstawił koncepcję, zgodnie z którą ,,wspomnienia z życia dawcy są przechowywane w komórkach oddanego serca, a następnie są ,,zapamiętywane" przez biorcę po przeszczepie".
Jeśli brzmi to niewiarygodnie, pięć lat temu naukowcy donieśli, że z powodzeniem przeszczepili wspomnienia z jednego ślimaka do drugiego poprzez przeszczepienie ich tkanek. Naukowcy poddali łagodnym wstrząsom elektrycznym ogony gatunku ślimaka morskiego o nazwie Aplysia californica. To sprawiło, że odruch obronny ślimaków - w którym kurczą się, aby chronić się przed krzywdą - stał się bardziej wyraźny.
Porażone ślimaki nauczyły się unikać bodźca. Te, które otrzymały wstrząsy, kurczyły się obronnie przez 50 sekund, gdy ich ogony zostały porażone, podczas gdy te, które nie zostały porażone, kurczyły się tylko przez jedną sekundę. Jednak po tym, jak ślimaki, które nie zostały porażone, otrzymały przeszczepy od porażonych ślimaków, kurczyły się przez 50 sekund, gdy zostały poddane wstrząsom.
David Glanzman, profesor biologii na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles, który był współautorem badania, powiedział, że wynik był ,,taki, jakbyśmy przenieśli pamięć". Publikując w czasopiśmie eNeuro, wyjaśnił, że przeszczepione komórki zawierały informację genetyczną zwaną RNA, która jest zaangażowana w różne role, w tym sposób włączania i wyłączania genów.
Inni naukowcy sugerują obecnie, że wspomnienia mogą być przechowywane jako kody chemiczne wewnątrz białek, wokół których owinięte jest nasze DNA. Jednak czy oznacza to, że wspomnienia są rzeczywiście przenoszone podczas transfuzji krwi lub przeszczepów narządów pozostaje na ten moment niewiadomą.