Czym jest Mary Sue?

Źródło: studiobinder

Czym jest Mary Sue? W tym poście wyjaśnimy wszystko, co musisz wiedzieć o tropie Mary Sue. Zaczniemy od definicji, następnie sprawdzimy przyczynę, dlaczego ten typ postaci jest tak wyszydzany, przyjrzymy się kilku przykładom i spróbujemy zakończyć sprawę pozytywnym akcentem, szukając pozytywnej strony. 

Najpierw zdefiniujmy Mary Sue

Rozpakowując definicję Mary Sue, jest wiele do omówienia, ponieważ termin ten jest przedmiotem gorących sporów. Jeśli natkniesz się na inne nieznane terminy, nasz kompletny przewodnik po pisaniu terminologii będzie pomocnym źródłem informacji umożliwiającym wyszukiwanie definicji takich terminów, jak pistolet Czechowa czy doradca scenariuszowy. 

Czym jest Mary Sue? 

Mary Sue to ubliżająca krytyka postaci, która opisuje jedną lub dwa archetypów postaci: 

1. Postaci tożsamej z autorem, którą się używa do spełnienia swoich życzeń i/lub.  

2. Wyidealizowanej postaci, która jest we wszystkim utalentowana a nie ma znaczących wad, lecz może mieć tragiczną przeszłość. Te postaci często spełniają obie definicje, lecz mogą również pasować do jednej lub drugiej. 

Tropy Mary Sue są stosowane głównie do postaci kobiecych, ale niektórzy stosują ten termin bez barier płciowych. Odpowiednik męski jest czasami określany jako Gary Stu, Marty Stu lub inne warianty podobnych imion. To lekceważące pojęcie ma wydźwięk potoczny a jest ciut sporo dyskusji oraz braku zgody odnośnie dokładnej charakterystyki. Pewne kręgi naciskają, że prawdziwa postać pokroju Mary Sue musi pasować do obu powyższych archetypów. Inne sugerują, że postać tylko musi pasować tylko do jednego, aby można określić ją jako Mary Sue. 

Termin powstał w roku 1974 podczas pracy nad fanfikiem Star Treka, który w zamierzeniu miał parodiować wyidealizowane postacie tożsame z autorem. Jednak, ogółem, satyra postaci sięga wstecz aż do kręgów literackich z roku 1800. Pomimo, że stosowano pojęcie w kontekście fanfików oraz literatury, również się stosuje do innych form tworzenia historii takich jak teatr, film oraz telewizja. 

Definicja Mary Sue

• Może odnosić się do znaków wstawianych przez autora
• I/lub wyidealizowane postacie kobiece pozbawione wad   
• Zaczęło się od fan-fiction, ale może występować we wszystkich formatach opowiadania historii 

Znaczenie Mary Sue

Sprawa przeciwko postaciom typu Mary Sue 

W sieci motyw Mary Sue jest niewłaściwie używany. Niektóre powszechnie wyrażane, ale niepoprawne definicje obejmują: stereotypową historię postaci, bohaterkę żeńską, której czytelnicy/widzowie nie lubią, lub postać, która jest ogólnie źle napisana. Są też osoby, które używają tropu i etykiety Mary Sue w celu opisania słabo zawoalowanej mizoginii wobec nielubianych postaci kobiecych grających prominentne role. Chociaż termin ten jest czasami używany w odniesieniu do argumentów seksistowskich, jako punkt krytyki nie jest z natury seksistowski. Potępianie słabego lub leniwego pisarstwa opartego na wyidealizowanych postaciach autora jest w pełni uzasadnioną krytyką. Należy jednak przyznać, że Mary Sues (lub Gary Stus) płci męskiej są tak samo, jeśli nie bardziej, dominujący w wielkim zakresie opowiadania historii.

Przykłady postaci Mary Sue w filmie 

Tak jak toczy się debata na temat definicji motywu Mary Sue,również trwa dyskusja na temat tego, czy poszczególne postacie kwalifikują się jako przykłady Mary Sue. Ponieważ pojęcie ma wydźwięk potoczny, nie ma konkretnej zasad, wobec tego orzeczenia, czy dane postacie są prawdziwymi przykładami Mary Sue. Zamiast orzekać „tak” lub „nie” w kwestii tego, czy dana postać jest Mary Sue, mamy coś bliższego ruchomej skali akceptacji tego terminu. Na jednym końcu skali mamy postacie takie jak Bella ze Zmierzchu, Anastasia z 50 twarzy Greya i James Bond, które są powszechnie akceptowane jako przykłady.Pośrodku skali znajdujemy pewną niezgodę co do tego, czy pewne postacie takie jak  Harry Potter, Superman czy też Katniss z Igrzysk śmierci należą do przykładów Mary Sue czy też nie. Na skrajnym końcu skali, są postacie, których status jest przedmiotem gorących dyskusji. Jest to obszar, w którym dyskurs w sieci podnosi temperaturę oraz często powoduje chaos. Dotyczy to postaci pokroju Kapitan Marvel, Rey z Gwiezdnych wojen i Katary z Avatara. Mary Sue to typ postaci, której należy unikać. Lecz czy w ogóle postać tożsama z autorem jest czymś dobrym? 

Wyjątki od reguły  

Czy postać tożsama z autorem może być dobrym pomysłem? 

Najlepszą praktyką jest to, aby wystrzegać się tworzenia postaci typu Mary Sue w znacznej większości przypadków. Jednak, są pewne sytuacje, w których postać tożsama z autorem (której brak wad oraz zachowuje wyidealizowany aspekt portretowy) może się okazać strzałem w dziesiątkę jako bohatera opowieści. Pewnym miejscem, w którym postać utożsamiana z autorem często czuje się tam jak ryba w wodzie jest podgatunek filmów o dorastaniu. Wiele z  takich produkcji  posiadają wątek autobiograficzny lub na wpół autobiograficzny w tworzeniu opowieści. A w przykładach takich jak ten, postać tożsama z autorem ma miejsce bytu, co do roli bohatera pierwszoplanowego. Filmy takie jak  U progu sławy, Kobiety i XX wiek oraz  To właśnie Anglia mają znaczne odniesienie do życia twórców, a bohaterowie pierwszoplanowi w istocie pełnią rolę postaci wstawionych przez autora. W  filmie To właśnie Anglia, twórczyni/reżyserka Shane Meadows nawet celowo nazwała postać pierwszoplanową Shaun Fields, aby zilustrować cechę autobiograficzną. Jeśli się opowiada bardo osobistą opowieść, to wtedy postać tożsama z autorem ma sens jako pierwszoplanowa. Upewnij się tylko, że jest to postać złożona i pełna wad, a także, że ma charakter. Więcej wskazówek można znaleźć w naszym poradniku dotyczącym bohaterów. We wszystkich mniej osobistych historiach najlepiej jest unikać postaci wstawianych przez autora.

Czym jest studium postaci? 

To byłoby wszystko, co trzeba wiedzieć o typie postaci na przykładzie Mary Sue w tworzeniu dramatycznych opowieści. Studium postaci to dobre miejsce do którego można się zwrócić szukając przykładów złożonych i wadliwych postaci. Następnie, dowiedzmy się, czym jest studium postaci oraz rzućmy okiem na oba przykłady tradycyjne oraz te najnowsze.