PEN Berlin: Czytanie przeciwko antysemityzmowi

Przeciw antysemityzmowi poprzez czytanie ,,’Nigdy więcej’ jest teraz!”. Źródło: Jens Kalaene/dpa/picture alliance

Laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, Herta Müller rozpoczęła w piątek wieczorem w Deutsches Theater Berlin, czytając wiersze austriackiego żydowskiego poety Theodora Kramera (1897-1958). ,,W 1939 roku udało mu się uciec do Anglii. Po powrocie z wygnania, jak wielu innych został całkowicie zapomniany” - tak Müller rozpoczęła swoje czytanie. 

Około 300 osób przybyło na wydarzenie zorganizowane przez Stowarzyszenie Pisarzy PEN Berlin. Motto brzmiało ,,’Nigdy więcej’ jest teraz!” - apelując o natychmiastowe wcielenie w życie obietnicy danej Żydom.

Pisarka Herta Müller podczas czytania w Berlinie. Źródło: Jens Kalaene/dpa/picture alliance

Postawić znak solidarności i pokojowego współistnienia

,,Chcemy wyrazić solidarność z żyjącymi w Niemczech obywatelami żydowskimi”, powiedziała dyrektorka Iris Laufenberg przed czytaniem. ,,Musimy nadal odwiedzać instytucje kultury żydowskiej, muzea, restauracje i sklepy. Powinniśmy zrobić to teraz tym bardziej i tym samym dać sygnał przeciwko strachowi, dla solidarności i pokojowego współżycia.”

Aktor Ulrich Matthes czytał fragment opowiadania ,,Rabin z Bacherach”, które Heinrich Heine (1797-1856) rozpoczął w 1824 roku, ale nie dokończył. Czytanie urozmaicili także pisarki Nora Bossong, Thea Dorn, Seyran Ates, Düzen i Katja Lange-Müller, autorzy Ralf Bönt i Marko Martin oraz publicysta Michel Friedman. 

Aktor Ulrich Matthes czytał dzieło Heinricha Heine’a. Żródło: Jens Kalaene/dpa/picture alliance

Okazjonalnie czytano także młodsze teksty zawierające wyraźną krytykę wobec intelektualnej lewicy oraz antysemityzmu. 

Seyran Ates, obrończyni praw człowieka i współzałożycielka liberalnego berlińskiego Meczetu Ibn-Rushda-Goethego, zakończyła spotkanie fragmentem z eseju Jeana-Paula Sartre’a (1905-1980) zatytułowanym ,,Rozważania na temat kwestii żydowskiej”: ,,Antysemityzm nie jest problemem Żydów, jest naszym problemem”, pisze francuski filozof. ,,Antysemita oddaje się nienawiści, ponieważ nienawiść jest wiarą. Antysemita to człowiek, który się boi – nie tylko Żydów, ale samego siebie”.

Nora Blossong: ,,Trzeba coś z tym zrobić” 

Na pytanie, jaki wpływ może mieć taki wieczór, niemiecka pisarka Nora Bossong odpowiedziała dla RBB (Rundfunk Berlin-Brandenburg): ,,Gdyby takie wieczory nie miały miejsca, byłaby tu pewna pustka i całkowita cisza, a tego mieliśmy już zbyt wiele. Nie jestem na tyle optymistycznie nastawiona, żeby sądzić, iż takie wieczory powstrzymują tendencje antysemickie, które obecnie znowu mocno się nasilają. Ale trzeba jakoś temu przeciwdziałać. To może nie być jedyne rozwiązanie, ale stanowi pewien mały element układanki.”