Doechii – nowa ikona Gen-Z

Na drodze do zostania głosem pokolenia Z: 26-letnia raperka Doechii. | Zdjęcie: Kevin Mazur/Getty Images for The Recording Academy

Czy można spojrzeć śmierci prosto w oczy, śmiejąc się i tańcząc? Doechii z pewnością odpowiedziałaby twierdząco, a właściwie zaśpiewałaby: „Anxiety, keep on tryin′ me, I feel it quietly”. To melodia, która swoją lekkością wprowadza wiosnę i zostaje w głowie. Miliony młodych ludzi obecnie wrzucają na TikTok i Instagram krótkie filmiki, na których tańczą symulując ataki paniki. Kiedy ogarnia cię strach, musisz po prostu tańczyć – to przesłanie piosenki, które ma dawać poczucie siły.

Całe pokolenie znalazło w tym utworze podkład muzyczny dla swoich lęków i obaw. Liczba osób zmagających się z zaburzeniami lękowymi i atakami paniki rośnie od lat. Wymagania współczesności, ze wszystkimi swoimi przerażającymi scenariuszami i rzeczywistymi wyzwaniami, tak zdezorientowały młodych ludzi, że nic już nie daje im prawdziwego poczucia bezpieczeństwa. Zostaje więc tylko ucieczka w głąb siebie, w której trzeba znaleźć ukojenie.

Nie jest przypadkiem, że to właśnie raperka Doechii dostarczyła hymn tego właśnie uczucia. W tym tygodniu magazyn muzyczny “Billboard” uznał ją za kobietę roku 2025. Na początku tego roku Doechii zdobyła nagrodę Grammy za najlepszy album rapowy, zostając dopiero trzecią kobietą po Cardi B i Lauryn Hill, która osiągnęła ten sukces. Jest symbolem nowej generacji rapu, która w dużej mierze omija skandale i wulgarności, a zamiast tego inspiruje swoją otwartością i pozytywnym podejściem. Dzięki temu jest bardziej przystępna dla mainstreamu. To, jak otwarcie mówi o swojej biseksualności i duchowości trafia w ducha czasu, który pragnie łamać stare granice, nie niszcząc ich. Fakt, że Doechii od kilku miesięcy całkowicie zrezygnowała z alkoholu i nikotyny, wzmacnia jej wizerunek „perfekcyjnej kobiety”, który nigdy się nie znudzi. Tematy, które podejmuje to: patriarchat, rasizm i zdrowie psychiczne.

Doechii zdobyła serca pokolenia Z, które w porównaniu do pokolenia boomerów ma bardziej swobodne podejście do problemów psychicznych. Stare przeświadczenie, według którego osoby z lękami lub depresją były uznawane za „szalone”, odeszło w zapomnienie. Wręcz przeciwnie: rozwój sytuacji poszedł tak daleko, że można by powiedzieć, iż zaburzenia psychiczne stały się nowym symbolem statusu w społeczeństwie. Tylko ten, kto cierpi, naprawdę poznał siebie i realia społeczne. Inaczej nie da się wytłumaczyć, dlaczego psychiczna trauma zyskała takie znaczenie.

„Terapia społeczeństwa”, jak to zjawisko nazywa izraelska socjolog Eva Illouz, ciągle się rozwija. W swojej książce Saving the Modern Soul już w 2009 roku zastanawiała się, jak to się stało, że mówienie o terapii stało się najpotężniejszą formą komunikacji naszych czasów. Dziś, niemal 15 lat później, jej prognozy brzmią prawie jak proroctwo, gdy przewidywała punkt zwrotny, w którym „rewolucja pożera własne dzieci”. Podczas gdy wiedza terapeutyczna w protestach z 1968 roku była wykorzystywana do walki z seksualną represją pokolenia rodziców, teraz jest używana do ciągłego „spoglądania w lustro”, jak twierdzi Illouz. To napędza tylko hiperindywidualizm, który ukrywa strukturalne problemy, takie jak złe warunki pracy, niepewne emerytury i kryzys klimatyczny. Mówiąc wprost: wolę krążyć wokół swoich lęków, zamiast angażować się politycznie.

„Somebody's watchin' me. And my anxiety, yeah“: Mimo to młodzi ludzie wyglądają na szczęśliwych, gdy wyzwalają się z ciężarów współczesnego życia. Duch strachu wydaje się być mały, gdy tańczy się w jego stronę, śmiejąc się z niego. Strach wydaje się minąć. Mimo krytyki, forma autoironicznego podejścia zasługuje na uznanie.

Wielki sukces TikTokowego trendu jest współczesny, ponieważ włącza w dyskurs terapeutyczny również cielesność. W mediach społecznościowych, kiedy mowa o zdrowiu psychicznym, coraz częściej powołuje się na „układ nerwowy” znajdujący się w stanie dysbalansu. Układ nerwowy, który przetwarza i przekazuje bodźce, obok układu odpornościowego jest jednym z najbardziej skomplikowanych w ludzkim ciele, a mimo to wciąż próbuje się go uchwycić. Ponieważ lęk to reakcja fizyczna i archaiczna, osoby, które go doświadczają, dawno zauważyły, że nie da się go rozwiązać tylko na poziomie kognitywnym i werbalnym. Wolą więc tańcem wydobywać swoje leki, a przy okazji wkraczać w wiosnę z nową, zdrową wersją siebie.