Festiwal zmienia się na nowo: Beethovenfest 2022 już jest otwarty

Już od ponad 150 lat Beethovenfest w Bonn pozwala wypracować nowe spojrzenie na wielkiego kompozytora. W 2022 roku młody zespół spojrzy świeżym okiem na Ludwiga van Beethovena.

Na początku był zgiełk i chaos. Tak można interpretować wypowiedź z pierwszego koncertu, którym Beethovenfest 2022 zaprezentował się publiczności w piątek 26 sierpnia 2022 roku. Na otwarcie koncertu muzycy renomowanej Orkiestry Festiwalowej z Budapesztu, pod batutą Maestro Ivána Fischera, zagrali „Workers Union” holenderskiego kompozytora Louisa Andriessena. Być może faktycznie nie jest to klasyczny utwór, który gra się na otwarcie festiwalu poświęconego Ludwigowi van Beethovenowi, który urodził się w Bonn w 1770 roku.

Dzieło skomponowane pół wieku temu, jest rytmiczną eksplozją. Zostało ono skomponowane na „każdą głośno brzmiącą grupę instrumentów”, jak wskazuje autor. Czy to skrzypce, flet, butelka z wodą czy papierowa torba, najważniejsze w tym jest to, by przedmiot na którym się gra, wydawał głośne dźwięki, odgłosy czy nawet trzaski i wtedy właśnie może on zostać wykorzystany.

A co to ma wspólnego z Beethovenem? „Ludzie czasem zapominają, że kompozytor był w swoich czasach niesamowitym przedstawicielem nowej muzyki, a nawet prowokatorem" - mówi w wywiadzie dla gazety „Deutsche Welle” dyrygent Iván Fischer. „Chcieliśmy umieścić Beethovena w nowym kontekście, który brzmi nietypowo i prowokacyjnie”. Program wieczoru, jak mówi dyrygent, jest więc swego rodzaju „przewodnikiem po rewolucji jako normalnym stanem ludzkości". Wieczór w Operze w Bonn kontynuowały sceny z „Le Grand Macabre”, opery wielkiego węgierskiego kompozytora György Ligetiego, oraz kultowa III Symfonia „Eroica” Ludwiga van Beethovena. Z entuzjastycznymi brawami na koniec, dla muzyków i twórców programu.

Odkrywanie Beethovena na nowo. Od tego roku w Bonn pracuje nowy zespół festiwalowy, kierowany przez młodego dyrektora artystycznego Stevena Waltera. Już w 1845 roku w Bonn odbył się Festiwal Beethovenowski, którego organizatorem był nie kto inny jak kompozytor Franz Liszt. Każde nowe pokolenie przynosi własną interpretację twórczości Beethovena i własny sposób uczczenia kompozytora w Bonn. „Ludwig van Beethoven, postać stulecia, należy do naszej kultury nie dlatego, że chcemy go zachować ze względu na ochronę zabytków, ale dlatego, że jego twórczość inspiruje nas do dziś" - powiedział Steven Walter w swoim wystąpieniu podczas koncertu inauguracyjnego. Festiwal jest teraz dostępny w formie programu z ponad 100 wydarzeniami, od klasycznych wieczorów koncertowych, zakulisowych i mroczych koncertów, aż po wieczory imprezowe lub maratony pod gołym niebem „Bühne frei für Beethoven” w centrum Bonn. Czasami wystarczy nowy format, aby zapewnić świeże spojrzenie na muzykę, mówi Walter. Do tego należy również koncert, podczas którego publiczność może usiąść pośrodkunm orkiestry, jak podczas nocnego wykonania „Eroiki”. Jest to doświadczenie koncertowe, które zrywa z klasycznymi formami koncertu i sprawia, że pozornie znajome dźwięki ożywają na nowo.

„Wszyscy ludzie” to motto, pochodzące z finału IX Symfonii Beethovena ze słynnym Hymnem Wolności, które służy jako myśl przewodnia festiwalu, który można przeżywać w Bonn do 17 września. 

Wszyscy ludzie, także ci, którzy żyją i cierpią w czasie wojny znajdują się w centrum programu festiwalu. Dlatego kolejnym centralnym wydarzeniem otwarcia jest Koncert Solidarności z Ukrainą, możliwy dzięki darowiznom sympatyków Ukraińskiej Orkiestry Młodzieżowej (YSOU). Szczególną atrakcją wieczoru będzie światowa premiera utworu ukraińskiej kompozytorki Victory Polevy „Butscha Lacrimosa”. Victora Poleva skomponowała utwór na skrzypce i orkiestrę na cześć zniszczonej wsi Butscha pod Kijowem, gdzie Rosja dopuszczała się niewyobrażalnych okrucieństw wobec ludności cywilnej. „To refleksja nad tym, jak dusze torturowanych, gwałconych, rozstrzeliwanych Ukraińców wznoszą się do nieba, jak strumienie” - mówi Poleva. „Straszna masakra w miejscowości Butscha pozostanie w naszych duszach na zawsze. Pisanie tego dzieła było dla mnie jedynym sposobem na przetrwanie. Żar Butschy tli się w moim sercu”.

Koncert odbędzie się w Operze w Bonn 29 sierpnia. Będzie on transmitowany na YouTube przez DW Classical Music obok pięciu innych koncertów w ramach festiwalu.