Kim Kardashian nie jest pierwszą celebrytką. Poznajcie kobietę, której przysługuje ten tytuł

Portret Sarah Bernhardt autorstwa Félixa Nadar.

W świecie sztuki czas, który przeznacza się na wyrabianiu reputacji jest równie ważny co czas spędzony na tworzeniu sztuki. Zanim Vincent van Gogh odciął sobie ucho, Frida Kahlo zachowała swoją monobrew, Marilyn Monroe pozwoliła sukience polecieć w górę, Prince zaczął nosić kolor fioletowy lub Kim Kardashian pojawiła się na kanale E! Network, francuska aktorka Sarah Bernhardt, która żyła na przełomie wieków, adoptowała geparda, zalecała się do książąt, powtarzała scenariusze w trumnie i pomogła wynaleźć celebrytów.

W programie jej trasy scenicznej w latach 1912-1913 Mark Twain napisał, że: „Jest pięć rodzajów aktorek: złe aktorki, przeciętne aktorki, dobre aktorki, niesamowite aktorki i Sarah Bernhardt.” Wiktor Hugo, który uznany jest za jednego z największych francuskich pisarzy, podobno padł na kolana i ucałował rękę aktorki po jej występie w jego sztuce Ruy Blas. Car Aleksander III złamał protokół dworski by ukłonić się Bernhardt, gdy była w Rosji.
 

Fotomechaniczna odbitka Bernhardt jako Hamlet. Library of Congress.

Kult Bernhardt dalej trwa po 100 latach od czasu jej śmierci. Aktorka jest tematem wystawy, w rodzinnym Paryżu w muzeum Patit Palais, która szczyci się 400 pracami i pamiątkami z jej tajemniczego życia. Córka kurtyzany zamożnych elit była zachęcona dołączyć do teatru przez jednego z wielu klientów swojej matki.

Na przestrzeni lat spędzonych na scenie zagrała co najmniej 70 ról w ponad 100 sztukach. Bernhardt była znana ze swoich interpretacji Hamleta i Kleopatry. Jednak przy całym jej talencie aktorskim, to co naprawdę ją wyróżniało, to zrozumienie, że jej dzika osobowość będzie najbardziej lukratywnym punktem sprzedaży.
 

Bernhardt jako Kleopatra. Harvard Theater Collection w Houghton Library, Harvard University.

Zaledwie kilka lat po rozpoczęciu kariery Bernhardt opuściła na jakiś czas Paryż i wyjechała do Brukseli, po tym jak zwolniono ją za uderzenie w twarz głównej aktorki w teatrze Comédie-Française. W Brukseli poznała belgijskiego arystokratę Henriego, dziedzicznego księcia de Ligne, i weszła z nim romans.

Związek zakończył się nagle, gdy w wieku 20 lat powróciła do Paryża, żeby zająć się chorą matką i odkryła, że jest w ciąży z synem księcia, Mauricem, pogłębiając swoją skandaliczną reputację. Książę zaproponował oficjalnie uznać Mauricego za swojego syna, gdy Bernhardt stała się sławna, ale chłopiec odmówił, mówiąc, że bycie synem Bernhardt to większy zaszczyt.
 

Bernhardt w swojej trumnie. University of California Libraries.

Aktorka celowo tworzyła wokół siebie ekscentryczną aurę poza sceną, często pozując do zdjęć – czasem w trumnie, w której spała, a raz na grzbiecie martwego wieloryba, co zapewniło rozpowszechnienie się jej postaci. Posiadała wiele zwierząt, w tym geparda, papugę, wilczura, aligatora i sześć kameleonów.

Bernhardt wchodziła w romantyczne związki z Królem Edwardem VII (przed jego rządami), ekspresjonistycznym malarzem Louisem Abbéma i wieloma aktorami. Wiele lat później gdy musiała poddać się amputacji nogi przez nieleczoną kontuzję kolana, odmówiła założenia protezy i była noszona w zaprojektowanym przez siebie palankinie.
 

Georges Clairin, Portrait of Sarah Bernhardt, 1876. Petit Palais.

Przed wynalezieniem “personal brandingu” czy “merchu” Bernhardt wykorzystała te pomysły. Reklamowała całą gamę produktów, w tym wachlarze z piór, gorsety, buty, ciastka i papierosy, a niektóre z nich miały wygrawerowane jej własne, osobiste motto:Quand Même, czyli „mimo wszystko”.

Próbowała swoich sił również w innych sferach, takich jak pisanie, rzeźba, malarstwo, czy aktorstwo filmowe. Jej film z 1912 roku, Królowa Elżbieta (Les Amours de la reine Élisabeth) był takim sukcesem, że dystrybutor Adolph Zukor został założycielem wytwórni filmowej Paramount. Gdy Bernhardt umarła w 1923 roku, 30 tysięcy osób przyszło na jej pogrzeb, a milion podążał za jej trumną od kościoła Saint-François-de-Sales do cmentarza Père Lachaise. Współkuratorka wystawy w Petit Palais Stéphanie Cantarutti powiedziała w wywiadzie dla magazynu Vogue: „Próbowaliśmy ustalić kto jest do niej podobny, ale nie ma takich osób. Musielibyśmy połączyć urodę Catherine Deneuve, Madonnę i Lady Gagę za ich prowokacyjną stronę i może trochę Kim Kardashian za jej smykałkę do mediów społecznościowych, ale to i tak nie byłoby to samo.”