Odkryto: zaginiona, możliwa inspiracja dla Pani Dalloway Virginii Woolf

Zdjęcie: Sothebys
 

Clarissa Dalloway, bohaterka jednej z najsłynniejszych powieści Virginii Woolf, „zawsze organizuje przyjęcia, by zagłuszyć ciszę”. Powieść Pani Dalloway opowiada o londyńskiej gospodyni towarzyskiej, która przygotowuje się do wieczornego przyjęcia, jednocześnie zmagając się z depresją. Po tragicznym samobójstwie Woolf w 1941 roku, tematyka książki nabrała jeszcze bardziej ponurego znaczenia.

Tajemniczy obraz, który zaginął na 60 lat i jest ściśle powiązany z książką, ujrzał światło dzienne. Obraz namalowany przez siostrę Virginii Woolf, artystkę Vanessę Bell został podarowany Woolf tuż przed tym, jak zaczęła pisać pierwsze wersje Pani Dalloway, i teraz, po prawie 100 latach, zostanie po raz pierwszy wystawiony publicznie. Przedstawia on wystawnych gości na przyjęciu, przypominającym okazję będącą centrum opowieści Virginii Woolf.

Praca Bell, teraz znana jako Przyjęcie Pani Dalloway, będzie częścią wystawy w Londynie od 9 do 25 listopada, prezentującej prace artystów z grupy Bloomsbury, której kuratorem jest Kim Jones, wiceprezes Charleston, domu i pracowni Bell w Sussex. Inne prace na wystawie w Sotheby’s, w tym rzadki jedwabny szlafrok z nadrukiem autorstwa artysty Percy’ego Wyndham Lewisa wykonany w pracowni Omega prowadzonej przez grupę Bloombury, również są wypożyczone z Charleston.

Zdjęcie: Steve Tanner
 

Bryn Sayles, specjalistka od nowoczesnej sztuki brytyjskiej i irlandzkiej w domie aukcyjnym, powiedziała: „Podobnie jak obraz Bell, szlafrok mówi o nowym okresie społecznej i seksualnej wolności. Nadruk jest niezwykle dynamiczny/żywy, demonstruje on jak artyści pracujący razem wtedy wierzyli, że sztuka i życie codzienne powinny spotykać się modzie”.

“Przyjęcie jest tak znaną sceną w powieści, a obraz, który teraz jest na sprzedaż, ukazuje ludzi w strojach z lat 20., których siostry mogły znać”, powiedziała Sayles. „To jest powód, dlaczego związek z pisarstwem Virginii jest tak interesujący. Nie ma żadnych zapisów o tym, jak ją to zainspirowało, ale są inne przykłady pisarstwa Woolf w odpowiedzi do sztuki Vanessy. Jej obraz A Conversation, namalowany między 1913 a 1916 rokiem, jest uznawany za inspirację do krótkiego opowiadania Woolf z 1921 roku Towarzystwo”.

W przeciwieństwie do większości prac Bell, obraz ten nie jest ani martwą naturą, ani portretem. Niektórzy miłośnicy powieści, która rozgrywa się w ciągu jednego czerwcowego dnia w 1923 roku w Mayfair, ostatnio spekulowali o roli, jaką pełnił obraz w rozpaleniu wyobraźni Woolf, ale nie było możliwe, by to zobaczyć.

„Vanessa bardzo rzadko wykonywała narracyjne dzieła sztuki” stwierdziła Sayles. „Namalowała ten obraz w 1920 roku i został on wystawiony dwa lata później pod tytułem Przyjęcie”. Jednak, kiedy Hogarth Press opublikowało powieść Woolf w 1925 roku, na okładce książki został użyty prosty żółto-czarny projekt autorstwa Bell.

Znawcy sztuki zastanawiali się również, dlaczego obraz Bell zniknął niedługo po tym, jak został podarowany autorce, by następnie ponownie pojawić się na krótko w 1985 roku, gdy siostrzeniec Woolf, Quentin Bell, rozporządzał jej majątkiem. W tym czasie obraz został wystawiony na sprzedaż przez handlarza dziełami sztuki Anthony’ego d’Offay pod nowym tytułem Przyjęcie Pani Dalloway.

„Nie jest jasne, czy jest to imię, które zawsze było nadawane w rodzinie” powiedziała Sayles, „czy to też d’Offay zdał sobie sprawę, że tak musi być. W każdym razie, Woolf także początkowo nazwała tę książkę Przyjęcie”.

Zdjęcie: Pictorial Press Ltd/Alamy
 

Powieść śledzi losy Clarissy, postaci, która pojawia się również w innych utworach Woolf, kiedy przygotowuje się, by zorganizować przyjęcie dla swojego męża, polityka Partii Konserwatywnej. Pani Dalloway, uważa swoją gościnność za dar dla swoich utalentowanych przyjaciół. Opisuje to jako „podarunek”, chociaż niektórzy z jej gości „bardzo niesprawiedliwie ją krytykowali, niezasłużenie śmiali się z niej, z jej przyjęć”. Pomysł na książkę rozwinął się z dwóch poprzednich krótkich opowiadań Woolf, Pani Dalloway na Bond Street i Premier. Kolejna wersja dłuższej powieści początkowo miała tytuł Godziny – nazwa, która została później użyta jako tytuł uznanej powieści Micheala Cunninghama o Virginii Woolf i Pani Dalloway, która została zekranizowana w 2002 roku.

Obraz Bell został kupiony od d’Offaya przez amerykańskiego dramatopisarza Howarda Hinsberga, który trzymał go w swoim domu w San Francisco przez następne 40 lat. Ostatecznie napisał sztukę zatytułowaną Tajemniczy Prezent dla Virginii Woolf, dotyczącą ukrytego znaczenia tego dzieła dla obu sióstr.

„Ginsberg był wyraźnie nim zafascynowany, chociaż nie ma niezbitych dowodów o jego wpływie”, stwierdziła Sayles. „On również poszukiwał informacji na temat ludzi na obrazie. Ale sztuka nie jest tylko interesująca z powodu powieści, ale również z powodu obrazu czasów wielkich zmian, kiedy kodeksy społecznych zachowań się załamały, a szczególny awangardowa grupa stała się dużo bardziej liberalna”.

Płynna narracja Woolf splata historię dnia Dalloway z losami byłego żołnierza, który tak jak Clarissa, zmaga się z chorobą psychiczną. Podczas przyjęcia, informacja o jego cierpieniu staje się tematem rozmowy. W swoim wstępie do wydania powieści Wordswoth Classic, krytyczka Merry M Pawlowski stwierdziła: „Przyjęcie kobiety i przygotowania, jakie to za sobą niesie, zapewniają idealne narzędzie do narracji”.

Ale pozostaje pytanie: czy to obraz jako pierwszy podsunął Woolf pomysł na jej powieść?