Osiem cytadeli w Aude i Ariège kandyduje do wpisania na listę światowego dziedzictwa UNESCO

Zdjęcie: Philippe Benoist

Szerokiej publiczności znane są jako „cytadele zawrotu głowy”. W przyszłości ludzie będą musieli przyzwyczaić się do określenia „królewskie twierdze Langwedocji” — nazwy przyjętej na potrzeby kandydatury do wpisu na listę światowego dziedzictwa UNESCO, wspieranej przez departamenty Aude i Ariège.

Oficjalnie, Francja planuje bronić w 2026 roku „systemu twierdz seneszalatu Carcassonne (XIII-XIV wiek)”, obejmującego osiem zabytków rozmieszczonych na terenie tych dwóch departamentów. Zanim jednak eksperci międzynarodowego komitetu dziedzictwa zdecydują o losie tych warowni zbudowanych przez św. Ludwika po krucjacie przeciwko albigensom w celu ochrony granicy z koroną Aragonii, przed Aude, Ariège i ich mieszkańcami stoi jeszcze półtora roku pracy. „Pracowaliśmy nad tą kandydaturą już dwanaście lat, a najbliższe 18 miesięcy spędzimy na opracowaniu planu, który przekona komisję”, powiedziała Hélène Sandragné, przewodnicząca departamentu Aude, podczas krótkiej wizyty w Paryżu 25 lutego.

Połączenie Carcassonne z zamkami, ilustrującymi unikalny przykład architektury wojskowej, ma, jak mają nadzieję lokalne władze, doprowadzić do rozwoju „turystyki opartej na naturze i autentyczności”.

Do tej pory warowne miasto Carcassonne przyciągało najwięcej odwiedzających — 2 miliony turystów rocznie. Latem średniowieczne uliczki bywają wręcz nieprzejezdne, a mimo to nie gwarantuje to przepływu turystów do innych cytadel. Tylko najodważniejsi lub najbardziej wysportowani wyruszają w drogę do Quéribus czy Aguilar, mijając małe wioski po drodze. „Nie chodzi nam o masową turystykę”, wyjaśnia Didier Aldebert, przewodniczący agencji rozwoju turystycznego departamentu Aude, „ale raczej o poszukiwanie równowagi” między większą dostępnością dla odwiedzających a zachowaniem niemal dzikiego charakteru tego regionu.

W nadchodzącym roku oba departamenty spodziewają się wizyty ekspertów UNESCO. Podczas ich pobytu przedstawiony zostanie plan zarządzania — przyszłe oznakowanie, środki przeznaczone na konserwację i utrzymanie miejsc, itd. „Nie zaczynamy od zera, ponieważ centrum zabytków narodowych zarządza murami Carcassonne, a my dbamy o zamki od dziesięcioleci”, uspokaja Sandragné.

Starając się jednocześnie przekonać międzynarodowych ekspertów, Aude i Ariège zorganizują publiczne spotkania dla mieszkańców, a następnie uruchomią ogólnokrajową kampanię informacyjną. Ostatnie badanie lokalnego biura turystycznego wykazało, że mieszkańcy Aude nie chcą, aby wpis na listę UNESCO zakłócił ich codzienność — i to nie tylko z obawy przed tłumami turystów. 

„Hodowle, winnice i grunty rolne są integralną częścią regionu, a niektórzy mieszkańcy boją się, że znajdą się pod kloszem z powodu restrykcji UNESCO”, dodaje przewodnicząca departamentu. Pozostaje półtora roku na przekonanie ludzi, że wpis na prestiżową listę dziedzictwa światowego przyniesie korzyści im i całemu regionowi przygranicznemu. Poza światowym uznaniem dla tego wyjątkowego dziedzictwa, wpis umożliwi lepsze opowiedzenie historii tych warowni, wzniesionych w XII i XIII wieku, by umocnić autorytet królestwa Francji — nie wspominając o oszałamiających, majestatycznych krajobrazach, w które są wpisane.