Parowiec Willie: Jak Walt Disney podniósł się z upadku

W przyszłym roku kawałek historii kina przejdzie do domeny publicznej. Disney straci ochronę praw autorskich do swojego krótkometrażowego filmu animowanego Parowiec Willie z 1928 roku, w którym pojawiła się oryginalna wersja jego najbardziej kultowej postaci, Myszki Miki.

Animowana krótkometrażówka nie tylko oznaczała debiut globalnej kultowej postaci, ale także wyznaczyła ścieżkę dla całego imperium Walta Disneya i była kluczowym momentem w rozwoju kina, wprowadzając zsynchronizowany dźwięk do animowanych kreskówek.

W momencie premiery Disney stał w obliczu upadku. Właśnie stracił prawa do swojego popularnego dzieła - Królika Oswalda - a większość jego pracowników została zwolniona w wyniku sporu korporacyjnego.

Zniechęcony i pozbawiony pieniędzy Disney poprosił swoich animatorów Uba Iwerksa i Lesa Clarka, aby opracowali pomysł, który miał z tyłu głowy - sympatyczną mysz, która nawiguje przez serię komicznych nieszczęść. Mysz początkowo nosiła imię Mortimer, ale żona Disneya przekonała go, by zmienił je na mniej pompatycznie brzmiące „Mickey".

Disney od dawna fascynował się zwierzętami, do tego stopnia, że wysyłał swoich artystów na zajęcia z anatomii zwierząt przed nakręceniem filmu Bambi (1942), co opisuje w tym ekskluzywnym klipie BBC z 1959 roku. „Anatomia zwierząt nie jest odpowiednio nauczana w szkołach artystycznych, więc rozpocząłem specjalny kurs" - mówi. „Wprowadziłem zwierzęta do studia, na nasze zajęcia plastyczne. Zamiast żywych modeli, mieliśmy modele zwierząt".

Disney nie mógł przekonać dystrybutora do wydania dwóch pierwszych niemych kreskówek o Myszce Miki, ale wtedy wpadł na genialny pomysł. Zainspirowany filmem Śpiewak jazzbandu ze zsynchronizowanymi dialogami, który w 1927 roku szturmem podbił Stany Zjednoczone, postanowił stworzyć kreskówkę, w której akcja na ekranie była ściśle zsynchronizowana z muzyką i efektami dźwiękowymi.

Premiera Parowca Williego miała miejsce w Nowym Jorku, a jego płynne połączenie dźwięku i obrazu stało się natychmiastową sensacją: w prasie szybko zaczęły pojawiać się pochlebne recenzje, a ludzie tłumnie zaczęli go oglądać. Jego innowacyjna animowana fabuła zachwyciła publiczność, a widzowie często domagali się, aby projektor opóźnił rozpoczęcie filmu fabularnego, aby mogli ponownie obejrzeć Parowca Williego. Disney szybko wykorzystał popularność tej postaci, tworząc kolejne przygody, a sam Walt podkładał głos Mikiemu.

Nowa era

Sukces Parowca Williego zapoczątkował nową erę kreskówek. Przygotował on grunt pod dominację Walta Disneya w tym medium, co zaowocowało stworzeniem przez Disneya nagrodzonej Oscarem Królewny Śnieżki i Siedmiu Krasnoludków w 1937 roku.

Kiedy pięć lat później przyszedł czas na nakręcenie Bambi, oprócz sprowadzenia żywych zwierząt do studia, reżyser chciał również zobaczyć zwierzęta na wolności.

„Odkryłem, że zwierzęta w niewoli nie są sobą. To, co widzisz o zwierzęciu w zoo, nie jest tym, czym jest ono w rzeczywistości, gdy znajduje się w naturze" - powiedział w wywiadzie dla BBC w 1959 roku.

„Wysłałem więc ekipy z kamerami w tereny dzikie, aby uchwycić to, co zwierzę faktycznie robi w czasie swojego życia. A dzięki filmowi, który przyniosłem artystom do przestudiowania, zdałem sobie sprawę, że jest tam wspaniała historia, która nigdy nie została opowiedziana”.

Zainspirowany, rozpoczął ambitny projekt, True-Life Adventures, serię filmów dokumentalnych oferujących fascynujące spojrzenie na życie zwierząt na wolności. Podobnie jak w przypadku animacji, zespół filmowców Disneya przesuwał granice technologii i innowacji. Studio było pionierem w użyciu obiektywów dalekiego zasięgu i kamer podwodnych, umożliwiając widzom oglądanie zachowania dzikich zwierząt i skomplikowanych interakcji ekosystemów z niespotykaną dotąd szczegółowością.

Serial, który starannie wyważył edukacyjną i wciągającą fabułę, zdobył wiele Oscarów, w tym pierwszego w historii Oscara za najlepszy film dokumentalny dla Żyjącej pustyni w 1954 roku.

„W ciągu ostatnich kilku lat wkroczyliśmy na wiele różnych pól", powiedział Disney, zastanawiając się nad swoim rozwijającym się imperium. „Mam tylko nadzieję, że nigdy nie stracimy z oczu jednej rzeczy, że wszystko zaczęło się od myszy".