Starszy brat Claude’a Moneta pomógł stworzyć impresjonizm

Claude Monet, portret brata, 1874 r., prywatna kolekcja/Luxembourg Museum

„Nie wiedzieliśmy tego wcześniej, ale bez Léona nie byłoby Moneta – artysty, którego zna dziś świat” – powiedziała Thomasowi Adamsonowi z Associated Press (AP) Geraldine Lefebvre, kuratorka wystawy w Muzeum Luksemburga w Paryżu.

Wystawa zatytułowana „Léon Monet: Brat artysty i kolekcjoner” otworzyła się w paryskim muzeum w zeszłym tygodniu i zawiera 100 dzieł sztuki Claude’a Moneta i innych artystów, których wspierał jego brat.

Léon, który był cztery lata starszy od Claude’a, pracował jako chemik kolorysta w Rouen we Francji, i odnosił finansowy sukces. Jako miłośnik sztuki,Léon był patronem znanych impresjonistów w tamtym czasie, w tym Pierre-Auguste’a Renoira i Alfreda Sisleya.

Claude poszedł w śladyLéona i pracował jako jego asystent w Rouen – to doświadczenie gruntownie zmieniło jego zrozumienie kolorów. Léon eksperymentował z syntetycznymi pigmentami, używając substancji chemicznych, aby stworzyć nowe, żywsze kolory niż te, które tradycyjnie powstawały z naturalnych pigmentów. Wczesna ilustracja Claude’a Moneta z lat 60. XIX wieku będąca przykładem tej techniki, zostanie zaprezentowana na wystawie. 

Pod koniec XIX wieku „80 procent wszystkich prac impresjonistów” wykorzystywało te syntetyczne kolory w swojej sztuce, mówi Lefebvre agencji AP.

Lefebvre rozpoczęła badania nad życiem Léona ponad trzy lata temu. Odwiedziła prawnuków Moneta i przeszukała albumy ze zdjęciami, aby rzucić więcej światła na rodzinę. Zapiski dotyczące Léona były szczególnie trudne do znalezienia.

„Widziałam jego imię tu i tam, ale niewiele więcej” – powiedziała Kim Willsher z The Guardian. „To naprawdę wzbudziło moją ciekawość”.

Claude Monet, Vue générale de Rouen, 1892 r., Rousen Museum of Fine Arts

W trakcie tego procesu Lefebvre odkrył portretLéona, który Claude namalował w 1874 roku. Przechowywany w prywatnej kolekcji, nigdy nie był oglądany publicznie. Monet namalował dzieło na zewnątrz i zamierzał je dokończyć później, ale „Renoir i Sisley poradzili swojemu przyjacielowi, aby pozostawił je w niezmienionej formie” – pisze Theo Farrant z Euronews. „Léon Monet nie zgodził się i ukrywał obraz aż do śmierci”.

Dlaczego Léonbył ignorowany przez historyków sztuki? Przez długi czas myśleli, że obaj bracia żyli osobno. Prawda jest taka, że stało się tak dopiero na początku XX wieku.

Mniej więcej w tym czasie syn Claude’a, Jean, dostał śmiertelnej infekcji dróg oddechowych w wyniku kontaktu z chemikaliami w fabryce Léona. Córka Léona, Adrienne, cierpiała na tę samą chorobę, a Léontwierdził, że to Jean rozprzestrzenił chorobę, nie uznając tego, że to chemikalia są za to odpowiedzialne, według Euronews.

Kiedy Jean zmarł w 1914 roku, rodzina Léona nie została zaproszona na pogrzeb. Pomimo tragicznego zakończenia ich historii, wczesne relacje obu braci zmieniły bieg historii sztuki. Wsparcie finansowe Léona pozwoliło jego młodszemu bratu stać się kluczową postacią na scenie artystycznej, która stała się impresjonizmem.

Léon Monet stojący na dziedzińcu swojej fabryki z bratankiem Jeanem, ok. 1900 r., prywatna kolekcja / François Doury / Luxembourg Museum

„Jego bogaty starszy brat wspierał go w pierwszym okresie jego życia, kiedy nie miał pieniędzy ani klientów i głodował” – mówi Lefebvre dla AP. „Ale co więcej, żywa paleta, z której słynął Monet, pochodziła z syntetycznych barwników tekstylnych tworzonych przez Léona”.

Być może Claude namalował portret w 1874 roku, ponieważ dostrzegł znaczenie wsparcia swojego brata. Przedstawia on Léona w czarnym garniturze i cylindrze, z krzaczastą brodą i intensywnie czerwonymi policzkami. Kiedy Léon go ukrył, dzieło zostało zapomniane na prawie 150 lat. Teraz będzie centralnym elementem wystawy, symbolizującym kluczową relację, która prawie zaginęła w czasie.