Wpływ sztucznej inteligencji na muzykę nasuwa nam na myśl trudne pytania

Zdjęcie: Lon Tweeten for TIME; Getty Images

Ale w zeszłym miesiącu piosenka zawierająca coś, co brzmiało jak głos jego i Biebera, zaczęła krążyć na TikToku, zdobywając miliony polubień. Bad Bunny wcale nie kłamał w owym wywiadzie: piosenka została stworzona przy użyciu sztucznej inteligencji. Artysta o pseudonimie FlowGPT wykorzystał technologię AI do odtworzenia głosów Bad Bunny'ego, Biebera i Daddy'ego Yankee w utworze z gatunku reggaeton. Sam Bad Bunny przyznał, że utwór ani trochę mu się nie podoba, nazywając go ,,gównianą piosenką po hiszpańsku” i tym samym zniechęcając swoich fanów do słuchania, a klip ostatecznie został usunięty z TikToka. Jednak wielu fanów wszystkich trzech megagwiazd pokochało ten kawałek.

Piosenka i podzielone opinie na jej temat są symbolem tego, jak bardzo sztuczna inteligencja szturmem podbiła branżę muzyczną. W ciągu ostatnich kilku lat postępy w dziedzinie technologii umożliwiły każdemu, kto siedzi w domu, odtworzenie brzmienia swoich muzycznych idoli. Jeden z artystów, Ghostwriter, stał się viralem za imitację Drake'a i The Weeknd; inny twórca żartobliwie ustawił ciemną barwę głosu Franka Sinatry na wulgarne teksty Lil Jona. Inne narzędzia sztucznej inteligencji pozwoliły użytkownikom wyczarować piosenki po prostu wpisując odpowiednie polecenia, które są w rzeczywistości dźwiękowymi wersjami narzędzi typu tekst-obraz, takich jak DALL-E.

Niektórzy zwolennicy twierdzą, że te postępy przyczynią się do dalszej demokratyzacji muzyki, umożliwiając każdemu, kto ma pomysł, na tworzenie muzyki z własnej sypialni. Niektórzy artyści zareagowali jednak wściekłością na fakt, że coś tak osobistego jak ich głos lub styl muzyczny może zostać skopiowane i skomercjalizowane dla czyjegoś zysku. Przepychanki między ochroną artystów, tworzeniem innowacji i określaniem uzupełniających się ról człowieka i maszyny w tworzeniu muzyki będą badane przez wiele lat.

,,Jeśli nastąpi ogromna erupcja muzyki tworzonej na nieskończoną skalę i z nieskończoną prędkością, czy skłoni nas to do zastanowienia się nad tym, co tak naprawdę wnosimy do tego świata jako ludzie?" - pyta Lex Dromgoole, muzyk i technolog AI. ,,Gdzie w tym wszystkim jest wyobraźnia? Jak nadać charakter naszym własnym dziełom?".

Sztuczna inteligencja jest już wykorzystywana przez producentów muzycznych do bardziej przyziemnych części ich pracy. Sztuczna inteligencja może pomóc skorygować wysokość głosu i umożliwić specjalistom miksowanie i mastering nagrań znacznie szybciej i taniej. The Beatles wykorzystali niedawno sztuczną inteligencję do wyodrębnienia głosu Johna Lennona z dema z 1978 roku, usuwając inne instrumenty i dźwięki otoczenia w celu stworzenia nowej, nieskazitelnie wyprodukowanej piosenki. Sztuczna inteligencja jest również zakorzeniona w doznaniach muzycznych wielu ludzi: platformy streamingowe, takie jak Spotify i Apple Music, opierają się na algorytmach sztucznej inteligencji, aby sugerować ludziom utwory na podstawie ich upodobań.

Następnie mamy do czynienia z faktycznym tworzeniem muzyki przy użyciu sztucznej inteligencji, co wywołało zarówno podekscytowanie, jak i niepokój. Muzycy skorzystali z narzędzi muzycznych, takich jak BandLab, które sugerują unikalne pętle muzyczne oparte na poleceniach, jako rozwiązanie na brak weny. Aplikacja AI Endel generuje spersonalizowane, stale zmieniające się ścieżki dźwiękowe do skupienia się, relaksu lub snu w oparciu o preferencje ludzi i dane biometryczne. Inne narzędzia AI tworzą całe nagrania na podstawie poleceń tekstowych. Nowe narzędzie YouTube zasilane przez duży model językowy Google DeepMind Lyria pozwala użytkownikom wpisać coś w rodzaju ,,ballada o tym, jak przeciwieństwa się przyciągają, optymistyczna i akustyczna", a fragment piosenki śpiewany przez coś przypominającego głos Charliego Putha jest natychmiast generowany.

Technologie te budzą różnego rodzaju obawy. Jeśli sztuczna inteligencja może natychmiast stworzyć piosenkę Charliego Putha, co to oznacza dla samego artysty lub wszystkich innych aspirujących muzyków, którzy obawiają się, że zostaną wyparci przez sztuczną inteligencję? Czy firmy zajmujące się nią powinny mieć możliwość trenowania swoich dużych modeli na piosenkach bez zgody ich twórców? Sztuczna inteligencja jest już wykorzystywana do przywoływania głosów zmarłych: na przykład nowy film biograficzny Edith Piaf będzie zawierał odtworzoną przez sztuczną inteligencję wersję jej głosu. Jak zmieni się nasze rozumienie pamięci i spuścizny, jeśli każdy głos w historii będzie mógł zostać ożywiony?

Nawet ci najbardziej podekscytowani technologią zaczęli się martwić. W zeszłym miesiącu Edward Newton-Rex, wiceprezes ds. dźwięku w firmie Stability AI, zrezygnował z pracy w firmie, mówiąc, że obawia się, że mógł przyczynić się do pozbawienia muzyków pracy. ,,Firmy warte miliardy dolarów bez pozwolenia szkolą generatywne modele sztucznej inteligencji na utworach artystów, które są następnie wykorzystywane do tworzenia nowych treści i w wielu przypadkach mogą konkurować z oryginalnymi dziełami" - napisał w publicznym liście.

Kwestie te zostaną prawdopodobnie rozstrzygnięte przez wymiar sprawiedliwości w nadchodzących latach. W październiku Universal Music Group i inne duże wytwórnie muzyczne pozwały startup Anthropic po tym, jak jego model AI Claude 2 zaczął ,,wypluwać” słowo w słowo teksty chronione prawem autorskim. Dyrektor wykonawczy Sony Music powiedział Kongresowi, że firma wydała prawie 10 000 wniosków o usunięcie nieautoryzowanych podróbek wokalnych. Wielu artystów chce całkowicie zrezygnować z tej usługi: Dolly Parton niedawno nazwała klony wokalne AI ",,znamieniem bestii". Z kolei firmy zajmujące się sztuczną inteligencją twierdzą, że ich wykorzystanie utworów chronionych prawem autorskim mieści się w ramach ,,dozwolonego użytku" i jest bardziej zbliżone do hołdów, parodii lub coverów.

Piosenkarka i autorka tekstów Holly Herndon jest jedną z artystek, które próbują wyprzedzić o krok te przełomowe zmiany. W 2021 roku stworzyła wokalną podróbkę własnego głosu o nazwie Holly+, umożliwiając każdemu przekształcenie własnego głosu w jej głos. Jak mówi, celem projektu nie jest zmuszenie innych artystów do zrzeknięcia się swojego własnego głosu, ale zachęcenie ich do przyjęcia proaktywnej roli w tych szerszych rozmowach i domagania się autonomii w odgórnie sterowanym przemyśle muzycznym, w którym giganci technologiczni odgrywają coraz większą rolę. ,,Myślę, że to ogromna szansa na ponowne przemyślenie tego, co naprawdę jest rolą artysty” – powiedziała magazynowi TIME. ,,Istnieje sposób, aby nadal mieć pewną sprawczość nad cyfrową wersją siebie, ale być bardziej zabawnym i mniej represyjnym".

Muzyk Dromgoole, który jest współzałożycielem firmy Bronze zajmującej się sztuczną inteligencją, ma nadzieję, że muzyka AI przejdzie ewolucję z obecnego etapu naśladowania głosów piosenkarzy i natychmiastowego generowania muzyki. W ciągu ostatnich kilku lat firma Bronze współpracowała z muzykami takimi jak Disclosure i Jai Paul, tworząc stale ewoluujące wersje ich muzyki, które nigdy nie brzmią tak samo po dwukrotnym odtworzeniu. Celem nie jest wykorzystanie sztucznej inteligencji do stworzenia idealnego, statycznego utworu, na którym można zarobić, ale do zakwestionowania naszych wyobrażeń o tym, czym może być muzyka. ,,Wygląda na to, że branża technologiczna myśli, że każdy chce drogi na skróty lub unicestwienia kreatywności" - mówi. ,,To nie tak działa wyobraźnia. Każdy, kto badał stan flow lub spędzał czas z ludźmi tworzącymi muzykę, wie, że uwielbiamy ten proces".