Sztuczna inteligencja a produkcja muzyki - jak technologia zmienia proces twórczy

Zdjęcie: Pixabay

To zjawisko ma swoje plusy, jak i minusy - zwolenników, jak i przeciwników. AI całkiem dobrze radzi sobie w prostych zadaniach tekstowych czy analizą danych, ale coraz bardziej wkracza również w obszar kreatywny. Artykuł ten skupi się na wpływie sztucznej inteligencji na dzisiejszą produkcję muzyczną. 

Historia rejestrowania i odtwarzania dźwięku sięga 1877 roku, kiedy Thomas Edison wynalazł fonograf. Od tego momentu technologia zaczęła rozwijać się w zawrotnym tempie. W XX wieku nastąpił rozwój technologii analogowych (taśmy magnetyczne, miksery oraz pierwsze studia nagraniowe), a w latach 80. pojawiła się cyfrowa rewolucja i wprowadziła na rynek pierwsze stacje robocze audio (DAW – Digital Audio Workstation), protokół MIDI oraz syntezatory, jak Yamaha DX7.  Z czasem produkcja muzyczna przestała być domeną wyłącznie profesjonalistów, ale także twórców w domowych warunkach. Dziś, oprócz wielu dostępnych narzędzi, na scenę wkroczyła sztuczna inteligencja. 

W jaki sposób AI pojawiło się na rynku muzycznym? Początkowo były to proste funkcje dostępne na platformach streamingowych, takich jak Spotify – wykorzystywane głównie do rekomendacji utworów czy układania spersonalizowanych playlist. 

Dziś jednak mówimy o znaczącym wpływie nowych technologii, obejmując nie tylko w zakres odbioru, lecz również tworzenie muzyki. Narzędzia takie jak AIVA czy Soundraw umożliwiają ,,skomponowanie” całego utworu w zaledwie kilka kliknięć. Wystarczy wybrać gatunek, a algorytm sam stworzy projekt lub wygeneruje progresję akordów w parę sekund. Takie rozwiązania bywają pomocne, szczególnie gdy brakuje weny czy początkowego pomysłu. Pojawia się jednak pytanie: gdzie przebiega granica między ludzką kreatywnością a szybkim, wygenerowanym automatycznie produktem, który z prawdziwą sztuką może mieć niewiele wspólnego?

Odpowiedź na to pytanie nie jest dziś jednoznaczna – wszystko zależy od tego, kto i w jaki sposób korzysta z dostępnych mu narzędzi. Potrzeba ekspresji poprzez twórczość to jedna z fundamentalnych cech człowieka, której nie da się pozbyć. Z drugiej strony jednak wygodne, szybkie (i często darmowe) rozwiązania zyskują przewagę nad procesem twórczym, który wymaga czasu, skupienia i pewnych umiejętności. 

Sztuczna inteligencja redefiniuje więc rolę producenta muzycznego. Może ułatwić pracę techniczną, przejmując po części powtarzalne czynności, ale jednocześnie prowokuje pytania o granice twórczości. W wielu przypadkach twórcy stają się bardziej edytorami niż kompozytorami w tradycyjnym sensie. 

Ważnym aspektem jest również kwestia autorstwa – skoro kompozycja została stworzona przez AI, to kogo powinniśmy uznać za autora? Owszem, człowiek nadzoruje cały proces i podejmuje kluczowe decyzje, jednak sam proces kreatywny odbywa się tylko poprzez użycie technologii. To wciąż temat zbyt nowy, aby móc stwierdzić, jakie rozwiązanie jest najlepsze, dlatego tym bardziej warto go uważnie śledzić. Twórcy powinni być świadomi kierunku, w jakim zmierza rozwój sztucznej inteligencji w muzyce i trzymać rękę na pulsie – także z myślą o własnych prawach i tożsamości artystycznej.

Czy wpływ sztucznej inteligencji to powód do obaw? Być może. Nie wiemy, w jakim kierunku rozwinie się technologia i jakie podejście do tego tematu będą mieli twórcy. Jedno jest jednak pewne - sztuka zawsze była elastyczna i zmieniała się wraz z rozwojem technologicznym. Być może AI to nie koniec kreatywności, a po prostu jej przemiana. Wierzę, że mimo wszystko potrzeba tworzenia zawsze będzie obecna jako nieodłączny element ludzkiej natury.