Zdjęcie: Getty Images
„Glikacja” - ten naukowy termin stał się coraz bardziej popularny w branży kosmetycznej. Niektóre marki używają nawet wyrażenia „przeciw glikacji”, aby opisać swoje najnowsze formuły, które mają rewolucyjnie usuwać oznaki starzenia. Jednak mechanizm ten nie jest nowym zjawiskiem biologicznym, gdyż jego odkrycie sięga 1912 roku, dzięki francuskiemu chemikowi Louisowi Camille Maillardowi. Dopiero w latach 80. XX wieku jego rola w starzeniu skóry została udowodniona. „Glikacja to proces, podczas którego cząsteczki cukru we krwi wiążą się z lipidami i białkami organizmu, zwłaszcza z włóknami kolagenu i elastyny”, wyjaśnia doktor Marina Alexandre, dermatolog i konsultantka naukowa SkinCeuticals. „To prowadzi do powstawania zaawansowanych produktów końcowych glikacji, zwanych również AGE. Z kolei te AGE mogą wyzwalać powstawanie wolnych rodników i mikrozapalenia”, kontynuuje doktor Julia Weise, lekarz, badacz i kierownik działu wsparcia kategorii biologicznej w Beiersdorf AG Research & Development.
Zmarszczki, cera matowa i utrata jędrności skóry
W prostych słowach, cukier osłabia istotne filary młodości skóry. „Włókna kolagenu są jak napięte liny, odpowiedzialne za sprężystość i strukturę skóry, podczas gdy włókna elastyny nadają jej elastyczność. Proces glikacji atakujący oba rodzaje włókien zmniejsza elastyczność skóry i sprawia, że staje się ona sztywniejsza”, wyjaśnia Dr. Weise, podkreślając, że utrata jędrności nie jest jedynym objawem starzenia się skóry. „Glikacja jest jedną z głównych przyczyn powstawania zmarszczek”, dodaje, „a także powoduje przygaszenie cery, nadając jej bardziej żółtawy odcień z powodu żółto-brązowej barwy AGE”.
Skumulowane skutki
Jednakże, zmarszczki nie pojawiają się po jednym deserze czy tygodniu spożywania słodyczy. „Na początku, proces glikacji niekoniecznie wpływa na starzenie się skóry, efekty są niewidoczne natychmiastowo. Jednak z czasem problem się pogłębia, i staje się coraz bardziej widoczny na skórze”, tłumaczy doktor Marina Alexandre, podkreślając, że „jest to proces skumulowany. Cukier przywiera do włókien w ciągu czasu, aż do momentu, gdy stają się one całkowicie „karmelizowane” i przestają pełnić swoją funkcję”. Już od dwudziestu lat żadne pokolenie nie unika tego zjawiska. Glikacja kolagenu zaczyna się już w wieku 20-30 lat i narasta średnio o około 3,7% rocznie, osiągając wzrost o 30 do 50% u osób w wieku 80 lat (1). „To typowe zjawisko starzenia się skóry u ludzi, ale z wiekiem regulacja poziomu glukozy staje się mniej efektywna, tak jak wiele innych procesów starzenia”, zauważa specjalistka.
Dobre praktyki zapobiegawcze
Jak nietrudno się domyślić, ostatnie badania wykazują związek między wysokim spożyciem cukru a objawami glikacji. „Im więcej spożywamy szybkich węglowodanów, tym wyższy poziom glukozy we krwi, co zwiększa znaczenie zjawiska glikacji”, potwierdza dermatolog. Czy zatem należy całkowicie zrezygnować z przyjemności dla pięknego starzenia się? „Pomysł, że moglibyśmy całkowicie wyeliminować cukry z naszej diety, jest prawdopodobnie nierealistyczny”, przyznaje dr Julia Weise, zanim dodaje: „Jednakże jedno jest pewne: im mniej spożywamy glukozy, fruktozy (cukru owocowego), laktozy (cukru mlecznego) lub typowego sacharozy (cukru przemysłowego), tym bardziej sprzyjamy naszej skórze”. Aby zapobiec temu zjawisku, doktor Alexandre proponuje: „po pierwsze, kontrolowanie diety poprzez przyjęcie reżimu niezbyt bogatego w szybkie cukry. Staraj się spożywać je umiarkowanie, aby uniknąć znaczących skoków poziomu glukozy we krwi, ale raczej utrzymać stabilny poziom glukozy. To w każdym razie jest korzystne dla zdrowia" - zaznacza dermatolog, który proponuje również przyjęcie diety bogatej w przeciwutleniacze. Osoby lubiące słodycze mogą być spokojne: nie tylko na talerzu można działać. W naszej łazience również niektóre etapy naszej rutyny pielęgnacyjnej mogą pomóc ograniczyć i zapobiec szkodom. „Na przykład: poprzez włączenie pielęgnacji opartej na aktywnych składnikach przeciwstarzeniowych i przeciwutleniających, które mogą spowolnić proces glikacji i przynajmniej częściowo zapobiec przyłączaniu się glukozy do włókien kolagenu i elastyny" - radzi Marina Alexandre. Właśnie dlatego coraz więcej marek rozwija terapie „przeciw-glikacyjne", od Clarins po Biologique Recherche, Institut Esthederm czy Patyka.
Efekty nieodwracalne
Jednak obie ekspertki są zgodne: niemożliwe jest naprawienie wcześniejszych szkód. „Nie możemy usunąć AGE, gdy już są w skórze, co oznacza, że gdy proces glikacji jest zakończony, nie jest on odwracalny” - mówi Dr. Weise. Jedyną nadzieją jest przyczynienie się do jego spowolnienia. Wreszcie, nie ma sensu wykluczać cukru z diety w walce ze znakami starzenia, jeśli przez resztę czasu kumulujemy złe nawyki. „Jeśli glikacja jest jednym z głównych procesów starzenia skóry, nie należy zapominać, że nie jest on jedynym. Inne czynniki również odgrywają rolę, takie jak ekspozycja na promieniowanie UV słoneczne, palenie papierosów, spowolnienie syntezy kwasu hialuronowego i kolagenu, itp”. - przypomina dr Marina Alexandre.