Zdjęcie: Bettmann/getty images
Oto, co warto wiedzieć o strzelaniu stawami.
Czy twoje kolana lekko skrzypią lub ciągle łapiesz się na tym, że „strzelasz” swoimi
kostkami w palcach? Stawy naturalnie wydają dźwięki, ale jaki jest powód?
Przyglądamy się najczęstszym przyczynom trzaskania w stawach i jego wpływie na
nasze zdrowie. Obalamy kilka mitów i podajemy wskazówki, jak zadbać o sprawność stawów.
Czym jest strzelanie stawów?
Wielu z nas doświadczyło „pstrykania” stawów (w medycynie znanego jako
krepitacja). Czasami podczas poruszania stawami, ścięgnami i więzadłami mogą
pojawić się odgłosy trzaskania, klikania, a nawet chrzęszczenia.
Najczęstsze przyczyny trzaskania w stawach
W naszych stawach znajduje się maź stawowa, która chroni kości przed tarciem.
Płyn ten zawiera m.in. tlen, azot i dwutlenek węgla – pstrykający dźwięk, który
słyszymy, to często pękające pęcherzyki gazu znajdujących się w mazi stawowej.
Trzaski mogą pochodzić też od ruchu tkanek miękkich, na przykład, gdy ścięgno
przemieszcza się i wraca na swoje miejsce.
Czy strzelanie stawami jest szkodliwe?
Nie ma silnych dowodów na to, że trzaskanie stawów samo w sobie jest
niebezpieczne, choć potrzeba więcej badań, by w pełni to potwierdzić.
Jeśli jednak trzaskanie pojawia się często i towarzyszy mu ból, obrzęk lub inne
objawy, może to być znakiem zapalenia stawów lub innego schorzenia. W takiej
sytuacji warto udać się do lekarza. Gdy odczuwasz potrzebę „strzelenia” stawem, by
złagodzić ból, również skonsultuj się ze specjalistą.
Mity i błędne przekonania
Mit 1: Strzelanie palcami powoduje artretyzm
Nie ma jednoznacznych dowodów no to, że nawykowe strzelanie palcami jest
szkodliwe. Niektóre z przeprowadzonych badań sugerują, że częste pstrykanie nie
prowadzi do artretyzmu, inne wykazują, że może negatywnie wpływać na siłę uścisku
lub powodować obrzęki dłoni.
Mit 2: Strzelanie uszkadza chrząstkę
Już ustaliliśmy, że umiarkowane „strzelanie” stawami przez osoby zdrowe zazwyczaj
nie jest szkodliwe, jednak pojawiający się przy nim ból lub obrzęk mogą być oznaką
poważnego schorzenia.
Zmiany związane z wiekiem
Wraz z wiekiem starzeją się i zużywają również tkanki wokół stawów. Może to
prowadzić do choroby zwyrodnieniowej stawów (artrozy), w wyniku której chrząstka
ochronna ulega zniszczeniu, powodując ból, sztywność i obrzęk. Mogą też
powstawać wyrośla kostne, a skóra w ich okolicach może się zaczerwienić.
Dokładne przyczyny powstawania choroby zwyrodnieniowej stawów nie sią znane,
jednak istnieją czynniki, które mogą podwyższyć ryzyko jej rozwoju:
- Urazy stawów – szczególnie niezaleczone po wypadku lub operacji
- Wiek – ryzyko rośnie z wiekiem
- Historia rodzinna – osteoporoza może występować w twojej rodzinie
- Otyłość – nadmierna masa ciała obciąża stawy
- Płeć – artroza jest częściej spotykana u kobiet niż u mężczyzn
Nie da się całkowicie zapobiec artrozie, ale można zminimalizować ryzyko jej
wystąpienia przez zdrowy styl życia i unikanie urazów.
Jak dbać o zdrowie kości i stawów?
Dbanie o kości i stawy jest istotne na każdym etapie życia. Jest kilka nawyków, które
możesz zaadoptować, aby wspomóc swoje ciało.
Zdrowa i zbilansowana dieta jest kluczem do dostarczania organizmowi wszystkich
witamin i minerałów potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania. Pamiętaj, aby
włączyć do diety dużą ilość warzyw, owoców, białka i błonnika. Staraj się unikać
wysoko przetworzonej żywności oraz produktów z wysoką zawartością cukru i tłuszczu.
Zastępowanie zdrowej diety suplementami nie jest dobrym pomysłem, jednak warto
je stosować, aby wspomóc swój organizm.
Regularna aktywność fizyczna umożliwia utrzymywanie kości i mięśni w dobrym
stanie. National Health Service (brytyjski system opieki zdrowotnej) zaleca trening
siłowy dwa razy w tygodniu i 150 minut umiarkowanej aktywności fizycznej lub 75
minut intensywnej tygodniowo. Jeżeli masz istniejące problemy ze stawami lub już od
długiego czasu nie ćwiczysz, skonsultuj się z lekarzem przed przystąpieniem do
nowego planu treningowego. Pamiętaj o odpowiednim obuwiu, które zamortyzuje
obciążenie stawów masą ciała.
Utrzymanie zdrowej masy ciała jest tak samo istotne. Nadwaga może prowadzić do
dodatkowego obciążenia stawów (szczególnie kolan i bioder), a niedowaga może
zwiększyć łamliwość kości.
Często zadawane pytania
Dlaczego moje stawy często „strzelają”?
Dźwięk strzelania jest zwykle wynikiem pęcherzyków gazów uchodzących z mazi
stawowej, przesuwających się tkanek i kości lub ścięgien wracających na swoje
miejsce przy ruchu stawów. Jeżeli pstrykanie w stawach występuje wraz z innym
objawem, jak bólem, koniecznie powiadom o tym swojego lekarza.
Czy powinienem się martwić klikaniem w stawach?
Klikające stawy są bardzo powszechne. Zwykle dźwięki klikania i pękania są
nieszkodliwe i nie wymagają leczenia. Jeśli jednak towarzyszą im ból, obrzęki lub
inne objawy, warto skonsultować się z lekarzem.