Cięcia w pomocy dla osób z HIV w USA będą kosztować miliony istnień ludzkich – szef UNAids

Zdjęcie: AFP

Oznaczałoby to drastyczny zwrot w globalnej walce z wirusem HIV, w wyniku którego liczba zgonów spowodowanych tą chorobą spadła z ponad dwóch milionów w 2004 r. do 600 000 w 2023 r., czyli w ostatnim roku, dla którego dostępne są dane.

Dyrektor wykonawcza UNAids Winnie Byanyima powiedziała, że ​​decyzja rządu USA o wstrzymaniu pomocy zagranicznej – obejmującej również finansowanie programów dotyczących HIV – już teraz przynosi katastrofalne skutki.

Wezwała Stany Zjednoczone do natychmiastowego cofnięcia cięć budżetowych, ostrzegając, że kobiety i dziewczęta są nimi szczególnie dotknięte.

Prezydent USA Donald Trump ogłosił wstrzymanie pomocy zagranicznej na początkowy okres 90 dni w swoim pierwszym dniu urzędowania w styczniu, jako część przeglądu wydatków rządowych. 

Większość programów Agencji USA ds. Rozwoju Międzynarodowego (USAID) została od tego czasu zakończona.

Wiele programów leczenia i profilaktyki HIV, finansowanych przez Stany Zjednoczone, otrzymało nakazy wstrzymania prac, co doprowadziło do zamknięcia klinik dla matek i dzieci w Afryce oraz poważnych niedoborów ratujących życie leków antyretrowirusowych (ARV).

Pani Byanyima powiedziała, że ​​obawia się powrotu do lat 90., gdy leki na HIV były trudno dostępne w biedniejszych krajach, a liczba zakażeń i zgonów gwałtownie wzrosła.

Stany Zjednoczone od lat są największym sponsorem leczenia i profilaktyki zakażeń wirusem HIV, a pani Byanyima podziękowała Waszyngtonowi za jego hojność i humanitaryzm.

Uznała to za „uzasadnione, że USA chce z czasem ograniczyć swoje finansowanie”, ale „nagłe wycofanie wsparcia ratującego życie [miało] druzgocący wpływ” - stwierdziła Byanyima.

Nic nie wskazuje na to, by Waszyngton słuchał apeli o zmianę stanowiska.

Tradycyjni dawcy pomocy humanitarnej w Europie również planują cięcia finansowania, a UNAids – wspólna agencja ONZ ds. walki z wirusem HIV – nie otrzymała żadnych sygnałów, żeby inne kraje mogłyby zająć się luką pozostawioną przez USA.

Podczas poniedziałkowego przemówienia w Genewie, Byanyima opisała przypadek Juliany, młodej kobiety z Kenii żyjącej z HIV. 

Pracowała w finansowanym przez USA programie, który wspierał młode matki w dostępie do leczenia, aby zapewnić, że ich dzieci nie zachorują na tę chorobę.

Po zawieszeniu programu Juliana nie tylko straciła pracę, ale ponieważ nadal karmiła piersią swoje najmłodsze dziecko, obawiała się również utraty niezbędnego jej leczenia.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) poinformowała przedtem, że ​​ośmiu krajom (Nigeria, Kenia, Lesotho, Sudan Południowy, Burkina Faso, Mali, Haiti i Ukraina) wkrótce może zabraknąć leków na HIV po tym, jak Stany Zjednoczone wstrzymały finansowanie.

Szef WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus ostrzegł, że zakłócenia w programach walki z HIV „mogą zaprzepaścić 20 lat postępu”.

W lutym Treatment Action Campaign (TAC), wiodąca południowoafrykańska organizacja lobbingowa zajmująca się walką z AIDS, ostrzegła, że ​​w kraju może powrócić sytuacja, gdy pacjenci zakażeni wirusem HIV mieli trudności z dostępem do niezbędnych usług leczniczych.

„Nie możemy sobie pozwolić na śmierć, nie możemy pozwolić na powrót do lat, w których mieliśmy problemy z dostępem do usług, zwłaszcza w przypadku osób żyjących z leczeniem HIV” – powiedziała przewodnicząca TAC Sibongile Tshabalala.

Byanyima zaproponowała również porozumienie administracji Trumpa, oferując możliwość wprowadzenia na rynek nowego, opracowanego w USA leku antyretrowirusowego dla milionów ludzi.

Lenakapavir, produkowany przez amerykańską firmę Gilead, podawany jest w formie zastrzyku co sześć miesięcy. 

Agencja UNAids szacuje, że lek ten mógłby przynieść korzyści 10 milionom osób.

Byanyima dodała, że ​​zyski i miejsca pracy wynikające z takiej umowy byłyby niezwykle korzystne dla Stanów Zjednoczonych.

UNAids jest jedną z wielu agencji ONZ, którym grożą cięcia budżetowe.

Agencja ONZ ds. Uchodźców zasugerowała, że może być zmuszona do utraty 6 000 miejsc pracy, podczas gdy Unicef ostrzegł, że postęp w zmniejszaniu śmiertelności dzieci jest zagrożony.

Światowy Program Żywnościowy musiał zmniejszyć racje żywnościowe w regionach zagrożonych głodem.