Czy kiełbasy, które grillujemy na dworze smakują lepiej niż te, które jemy w domu? Czynników może być wiele. Zdjęcie: Javad Parsa, NTB
Istnieje wiele czynników, które wpływają na smak jedzenia. Wszystko, począwszy od koloru jedzenia, jego zapachu, kończąc na miejscu, w którym je spożywasz, ma coś do powiedzenia.
Jeśli jadłeś pewne danie wiele razy w krótkich odstępach czasu, może minąć więcej dni, zanim ponownie będziesz miał ochotę na to samo danie. Kubki smakowe na języku składają się ze specjalnych komórek. Umożliwiają one posmakowanie tego oraz stwierdzenie, czy coś jest słodkie, kwaśne, słone, gorzkie czy umami. Umami to smak przypominający rosół lub mięso. Kubki smakowe wysyłają sygnały do mózgu, co umożliwia nam postrzeganie smaków. Niektóre sygnały są również wysyłane do ciała migdałowatego, czyli części mózgu kontrolującej nasze emocje. Dlatego często mamy dobre samopoczucie, kiedy jemy. Zwłaszcza jeśli jest to coś, co naprawdę lubimy.
Czas i oczekiwania
Na przykład, jeśli zjesz potrawę bardzo szybko, jedzenie często będzie smakować mniej, niż wtedy, gdy poświęcisz dużo czasu na delektowanie się nim. Jeśli masz dużo czasu na jedzenie, wykorzystujesz wszystkie zmysły w trakcie jego spożywania. Oczekiwania, jakie masz wobec jedzenia, mogą również wpływać na jego smak. „Kiedy przebywasz na świeżym powietrzu w przytulnym otoczeniu, może również zaostrzyć Twój apetyt” – mówi Josefine Skaret. Badaczka z Nofima zajmuje się współoddziaływaniem zmysłów. Tam właśnie prowadzi panel degustacyjny, podczas którego ludzie smakują i wąchają jedzenie.
Jedzenie na łonie natury
Skaret twierdzi, że większość ludzi odbiera zapach lasu jako coś pozytywnego, coś, co może spowodować uczucie głodu. Na pieszych wycieczkach często potrzebujemy trochę dodatkowej energii. Wtedy jedzenie często smakuje lepiej niż w domu. „Nawet jeśli jesz w przytulnej restauracji z osobą, z którą lubisz przebywać, wpływa to na doznania smakowe” – mówi Skaret.
Smakuj oczami
Pierwszą rzeczą, którą robimy, jest „jedzenie oczami”. Nasi przodkowie przez długo czas przyglądali się jedzeniu, aby sprawdzić, czy mogą je zjeść, czy nie. Badania pokazują, że kolor żywności ma znaczenie. Na przykład często myślimy, że warzywa zielone i białe mają smak kwaśny i gorzki. Trochę jak smak niedojrzałych jagód lub owoców. W naturze zielone i białe jagody są często niedojrzałe i nawet mogą być trujące. Często myślimy, że rzeczy czerwone powinny smakować słodko. „W eksperymencie smakowym zabarwiliśmy sok jabłkowy na czerwono. Testerzy smaku początkowo myśleli, że są to czerwone jagody. Dopiero po spróbowaniu większej ilości soku zorientowali się, że to smak jabłka” - opowiada Skaret.
Kolor talerza, kolor ścian
Nie tylko barwa samego jedzenia wpływa na nasze zmysły. Kolor talerza także jest ważny. „Jeśli deser znajduje się na białym talerzu, wydaje się 10 procent słodszy, niż ten sam deser na ciemnym, kwadratowym talerzu” - twierdzi Skaret. Kolor ścian w restauracjach także wpływa na apetyt. Według Skaret, bordowe ściany mogą wzbudzić większy głód. „Siedząc w restauracji czujesz zapach jedzenia, co sprawia, że jesteś świadkiem przygotowania potrawy z pojedynczych składników. To także wpływa na przeżycia smakowe. Zarówno to, co wiesz o jedzeniu, jak i przyjemne doświadczenie, mogą mieć wpływ na smak” - podsumowuje Skaret.