Shutterstock
Jak już wspomniano, częstsze spożywanie posiłków roślinnych jest lepsze dla naszego organizmu i środowiska. Preferencje kulturowe stanowią jednak istotną barierę w ograniczaniu spożycia mięsa - zwłaszcza w przypadku mężczyzn, którzy są niedostatecznie reprezentowani wśród wegan i wegetarian. Z badań wynika, że jedzenie produktów odzwierzęcych kojarzy się z męskością, a stereotypy dotyczące płci określają diety roślinne, jako przeznaczone tylko dla kobiet. Czy zatem możliwa jest zmiana wizerunku produktów pochodzenia roślinnego poprzez działania marketingowe oraz przekonanie mężczyzn do ich spożywania?
„Być może są mniej skłonni do spożywania wegańskiej żywności ze względu na potrzebę realizowania roli związanej z ich płcią” - powiedziała Alma Scholz, główna autorka nowego badania opublikowanego w Frontiers in Communication. „Jednakże, gdy wegańska żywność zostanie przedstawiona w męski sposób, wówczas mogą oni poczuć mniejszy opór i chętniej ją konsumować”.
Źródło problemu
Chociaż badania wykazały, że mniejsze porcje i zdrowsza żywność, która zawiera więcej warzyw, są często uważane za bardziej odpowiednie dla kobiet, bardziej obfite potrawy z większą ilością mięsa są w równym stopniu kojarzone z mężczyznami. Konsumpcja mięsa jest kulturowo związana z siłą i poczuciem męskości, a dania bezmięsne częściej uznawane za mniej korzystne dla panów. Ponadto kobiety zwykle wyrażają większą troskę o dobrostan zwierząt, co jest częstym powodem wyboru diety wegańskiej.
Sytuacja ta może się zmieniać - niedawne badanie wykazało, że dla mężczyzn wegetarianizm nie był uważany za nieodpowiedni, podczas gdy weganizm wciąż był - choć na ogół panowie są znacznie bardziej zaniepokojeni dokonywaniem wyborów konsumenckich, które wzmacniają ich tożsamość płciową niż panie, dlatego też konsumpcja mięsa przez panów nich nadal jest znacznie większa. Zmieniając prezentację produktu, można wpłynąć na to, czy jest on uważany za bardziej męski czy kobiecy, lecz zwykle ma to mniejszy wpływ na zachowanie konsumentów płci żeńskiej niż męskiej.
„Jako, że stereotypy związane z płcią obejmują również wybory żywieniowe, to mężczyźni mają większą skłonność do spożycia produktów w sposób zgodny z ich płcią, aby sterować społeczną opinią. Przeciwnie, mogliby być postrzegani za mniej silnych” - wyjaśniła Scholz, która przeprowadziła badania na Uniwersytecie w Würzburgu, a obecnie studiuje na Uniwersytecie w Sztokholmie.
Wprowadzenie roślinnego menu
Scholz i jej kolega dr Jan Lenhart z Uniwersytetu w Bambergu starali się zbadać, czy można zmienić zdanie mężczyzn na temat wegańskiej żywności poprzez zmianę marketingu i czy na mężczyzn o bardziej tradycyjnych poglądach na kwestie związane z ich własnym postrzeganiem będzie łatwiej wpłynąć za pomocą odpowiedniej promocji. Zrekrutowali uczestników przez Internet i dostarczyli im opisy kilku potraw. Zawierały one słowa konwencjonalnie kojarzone z daną potrawą lub typowo kojarzone z „męskimi” produktami spożywczymi. Naukowcy poprosili ich o ocenę dań i ich przydatności dla obu płci.
Ponadto badacze zmierzyli identyfikację uczestników płci męskiej z poszczególnymi przejawami męskości, jak również nastawienie wszystkich uczestników do weganizmu. Poprosili ich również o podanie ilości spożywanego mięsa i powodów, dla których zdecydowali się na taką dietę.
Początki zmian
Scholz i Lenhart odkryli, że kobiety w ich próbie częściej były wegankami i oceniały weganizm wyżej od przeciwnej płci. Najczęstszymi powodami wyboru weganizmu były względy etyczne i zdrowotne, a im więcej powodów ktoś podał, by ograniczyć spożycie mięsa, tym bardziej prawdopodobne było, że je ograniczy. Uczestnicy, którzy znali wegan, częściej mieli pozytywne nastawienie do dań bezmięsnych.
Preferowanie przez samych mężczyzn dań wegańskich nie zmieniło się wraz ze zmienionymi opisami dań, ale zmieniony opis zmienił ich postrzeganie: zostały uznane za mniej „babskie” i bardziej neutralne. Oceniając potrawy, mężczyźni, którzy w mniejszym stopniu identyfikowali się z tradycyjną maskulinizacją, byli pod większym wpływem zastosowanego marketingu, lecz naukowcy stwierdzili, że dotyczyło to głównie próby mężczyzn: zastosowanie bardziej zróżnicowanej metody mogłoby przynieść inne wyniki.
Naukowcy twierdzą jednak, że krótkoterminowa interwencja nie wystarczy, aby zmienić to, co znajduje się w karcie dań.
„Dzięki krótkiej interwencji, postrzeganie żywności wegańskiej jako odpowiedniej dla płci zostało przesunięte z dala od kobiecości i bliżej neutralnej pozycji” - powiedziała Scholz. „Nawet jeśli ta zmiana nie osiągnęła pełnego sukcesu, to długoterminowe zabiegi mogą mieć potencjał do jeszcze silniejszych przemian, skutkujących poprawą upodobań mężczyzn do dań wegańskich, dlatego warto je dalej badać”.