Zdjęcie: https://www.byrdie.com/protein-vs-moisture-for-hair-8714577
Białko i nawilżenie to dwa kluczowe składniki zdrowych włosów. Samo dostarczanie nawilżenia nie zapewni zdrowej sprężystości, której zwykle pragniemy, a zabieg keratynowy nie zapobiegnie częstemu łamaniu się włosów. Białko odpowiada za siłę i strukturę włosów, natomiast nawilżenie za porowatość i elastyczność. Włosy potrzebują równowagi obu tych elementów, aby mogły się rozwijać. Choć niektóre oznaki złej kondycji włosów — kruche końcówki, łamliwość, puszenie się — mogą wskazywać na konieczność zmiany pielęgnacji, nie zawsze wiadomo, od czego zacząć.
Podstawy struktury włosa
Każde pasmo włosów składa się z trzech warstw: warstwy zewnętrznej (kutikuli), środkowej (kory) oraz najgłębszej (rdzenia). Rdzeń zawiera komórki przechowujące DNA, natomiast dwie pozostałe warstwy odpowiadają za równowagę między białkiem a nawilżeniem. Kora stanowi główną część włosa i składa się głównie z białka. Wewnątrz kory znajdują się wiązania dwusiarczkowe, które utrzymują białko razem, nadając włosom siłę i odporność. „Te wiązania nadają również włosom ich naturalny kształt, decydując o tym, czy są proste, czy kręcone” — wyjaśnia Valery Joseph, założyciel marki Valery Joseph Haircare. Joseph opisuje wiązania dwusiarczkowe jako fundament włosów, który wymaga odpowiedniej ilości białka, aby zachować trwałość i strukturę włosa.
Kutikula, czyli warstwa zewnętrzna, odpowiada za przepuszczanie nawilżenia do wnętrza włosa i jego zatrzymywanie. Jeśli pozostaje zamknięta lub otwarta, wilgoć nie jest odpowiednio wchłaniana. Kutikula musi być wystarczająco mocna, aby otwierać się i zamykać, co pozwala na absorpcję i zatrzymanie nawilżenia. Ta zdolność do uszczelniania wilgoci utrzymuje kutikulę w zdrowym stanie i chroni włosy przed uszkodzeniami.
Oznaki niedoboru białka
Bez odpowiedniej ilości białka włosy tracą swoją siłę i strukturę. „Włosy pozbawione białka często wyglądają na słabe i bez życia” — mówi dr Isfahan Chambers-Harris, doktor nauk medycznych, trycholog i założycielka marki Alodia Hair Care. „Łatwo się łamią, są miękkie i papkowate, gdy są mokre, oraz tracą zdrowy blask, wyglądając matowo.”
Objawy niedoboru białka:
- Bezkształtna, pozbawiona życia struktura.
- Zwiększona łamliwość i rozdwojone końcówki.
- Brak elastyczności.
Najczęstsze przyczyny niedoboru białka:
Zdrowie i styl życia mają duży wpływ na zawartość białka we włosach. Według Josepha „czynniki takie jak ekspozycja na słońce, chlor i stylizacja na gorąco przyczyniają się do stopniowej utraty białka.” Istnieją także schorzenia, takie jak niedoczynność tarczycy czy zaburzenia hormonalne, które mogą „wpływać na zdolność organizmu do produkcji i utrzymania odpowiedniego poziomu białka potrzebnego dla zdrowych włosów”.
Czynniki osłabiające włosy:
- Zabiegi chemiczne (koloryzacja, rozjaśnianie, prostowanie chemiczne).
- Stylizacja na gorąco i nadmierna ekspozycja na ciepło.
- Uszkodzenia środowiskowe (promieniowanie UV, chlorowana woda).
- Agresywne składniki (siarczany).
- Zła dieta lub problemy zdrowotne.
Jak sprawdzić niedobór białka?
Aby dowiedzieć się, czy twoje włosy potrzebują białka, można przeprowadzić prosty test rozciągania:
- Zbierz kilka mokrych pasm włosów między kciukiem a palcem wskazującym.
- Delikatnie pociągnij w dół.
- Jeśli włosy lekko się rozciągają, zanim się złamią, są zdrowe. Jeśli natychmiast pękają, oznacza to, że są kruche i brakuje im białka.
Oznaki niedostatecznego nawilżenia
Gdy włosy są odwodnione, dzieje się tak dlatego, że zewnętrzna warstwa albo zamyka się zbyt mocno, albo jest zbyt otwarta. Jeśli wentyle kutikuli nie otwierają się i zamykają prawidłowo, struktura włosa ulega zmianie.
Objawy niedostatecznego nawilżenia:
- Szorstka tekstura.
- Matowy i pozbawiony blasku wygląd.
- Puszenie się i splątywanie.
Najczęstsze przyczyny niedostatecznego nawilżenia:
„Brak nawilżenia włosów często wynika z kilku czynników”, mówi Dr. Chambers-Harris. „[Mogą to być] suche powietrze i niska wilgotność, agresywne produkty do włosów blokujące nawilżenie, częste używanie narzędzi do stylizacji na gorąco, takich jak suszarki, prostownice czy lokówki, odwodnienie spowodowane niedostatecznym spożyciem wody oraz niektóre schorzenia.”
Czynniki powodujące niedobór nawilżenia:
- Nadmierne stosowanie narzędzi do stylizacji na gorąco.
- Zabiegi chemiczne.
- Czynniki środowiskowe (wilgotność powietrza, ekspozycja na słońce).
- Odwodnienie organizmu.
- Istniejące problemy zdrowotne.
Jak sprawdzić niedobór w nawilżeniu?
Nasza zdolność do zatrzymywania wilgoci określa porowatość włosów. Może być ona niska, średnia lub wysoka. Joseph podaje prosty test flotacyjny do wykrycia niedoboru wilgoci:
- Weź kilka czystych, rozczesanych włosów i wrzuć je do miski z wodą.
- Jeśli unoszą się na powierzchni, masz niskoporowate włosy.
- Jeśli opadają na dno, są wysokoporowate, co oznacza większą potrzebę nawilżenia.
Jak zachować równowagę białka i nawilżenia?
„Utrzymanie odpowiedniego balansu między białkiem a nawilżeniem jest kluczowe dla zdrowych, odpornych włosów” — podkreśla Dr. Chambers-Harris. „Białko wzmacnia strukturę włosa, a nawilżenie zapewnia miękkość i elastyczność. Żadne z nich nie jest ważniejsze od drugiego.” Wprowadzanie zrównoważonej pielęgnacji to proces indywidualny, ale eksperci mają kilka wskazówek:
- Stosuj odżywki zawierające zarówno nawilżenie, jak i niewielkie ilości białka.
- Większość rodzajów włosów korzysta z głębokiego nawilżenia raz w tygodniu oraz okazjonalnych kuracji białkowych co 3-6 tygodni.
Jak wybrać odpowiednie produkty do włosów
Wybór produktów do pielęgnacji włosów powinien zależeć od ich indywidualnych potrzeb. Stosowanie kosmetyków bogatych w proteiny lub nawilżających może pomóc, ale ich nadmiar może być równie szkodliwy. Jeśli Twoje włosy są zdrowe, nie ma potrzeby wprowadzania zmian. Poniżej eksperci podpowiadają, na jakie składniki warto zwrócić uwagę.
Składniki bogate w proteiny
Na rynku dostępnych jest wiele kuracji proteinowych dla włosów. Według dr Chambers-Harris, oto składniki, które warto uwzględnić w pielęgnacji, jeśli chcesz odbudować strukturę włosa i uzupełnić niedobory protein:
- Keratyna – stanowi około 90% struktury włosa. Aplikowanie jej na włosy pomaga uzupełnić ubytki, wzmacnia łodygę włosa, zmniejsza łamliwość i przywraca elastyczność.
- Hydrolizowane białko pszenicy – wzmacnia włosy, wiążąc się z ich naturalnymi proteinami. Wypełnia osłabione miejsca, poprawia zdolność zatrzymywania wilgoci, dodaje objętości i wygładza włosy.
- Hydrolizowane białko jedwabiu – pochodzi z jedwabników i zawiera aminokwasy (serycynę i fibroinę), które łączą się z keratyną włosa, odbudowując ochronną warstwę.
- Aminokwasy – wnikają do wnętrza włosa, odbudowując uszkodzoną strukturę białkową, co zwiększa jego odporność na przyszłe uszkodzenia.
- Kolagen – występuje w skórze i tkankach łącznych, w tym w skórze głowy. Stosowany na włosy wspomaga ich wzrost oraz tworzy ochronną warstwę wokół pasm, zwiększając ich wytrzymałość i elastyczność.
Składniki nawilżające
Jeśli Twoje włosy wymagają intensywnego nawilżenia, dr Chambers-Harris sugeruje poszukiwanie następujących składników w kosmetykach:
- Kwas hialuronowy – naturalnie występuje w skórze i tkankach łącznych. Posiada silne właściwości wiążące wodę – może zatrzymać do 1000 razy więcej wody niż wynosi jego masa, co czyni go doskonałym humektantem (substancją przyciągającą wilgoć z otoczenia do włosów).
- Aloes – bogaty w wodę, witaminy, minerały i enzymy, wspiera zdolność włosów do zatrzymywania wilgoci. Ponieważ składa się w około 98% z wody, działa jak naturalny nawilżacz, natychmiast przywracając włosom odpowiedni poziom nawodnienia.
- Gliceryna – naturalny humektant pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, który przyciąga wilgoć z powietrza i wiąże ją z włosami, pomagając utrzymać odpowiednie nawilżenie.
- Miód – kolejny naturalny humektant i emolient. Dzięki wysokiej zawartości cukrów wiąże wodę, podobnie jak gliceryna. Miód wygładza również łodygę włosa i zatrzymuje w niej wilgoć, co sprawia, że włosy stają się miękkie i lśniące.
Dobór produktów do typu włosów
Wybierając produkt nawilżający, warto kierować się nie tylko rodzajem włosów, ale także ich porowatością.
- Włosy o niskiej porowatości mogą mieć trudności z wchłanianiem wilgoci, dlatego najlepiej sprawdzą się lekkie kosmetyki nawilżające.
- Włosy wysokoporowate są zazwyczaj bardziej suche i podatne na puszenie się, dlatego Joseph zaleca stosowanie bogatszych formuł, takich jak olejki do włosów i odżywki bez spłukiwania.
W przypadku włosów z niedoborem protein Joseph poleca Valery Joseph Heal Shampoo i Heal Mask, które pomagają zachować wewnętrzną strukturę włosa i naprawić uszkodzenia. Linia kosmetyków Josepha zawiera autorski kompleks VJR5 Pro, który dostarcza keratynę i odbudowuje włosy, co czyni go świetnym wyborem dla włosów poddawanych zabiegom chemicznym.
Podsumowanie
Proteiny i nawilżenie muszą być w równowadze, aby włosy były mocne i elastyczne. Jeśli zauważysz oznaki niedoboru białka lub nawilżenia, wykonaj szybki test w domu, aby określić, czego potrzebują Twoje włosy, zanim zdecydujesz się na konkretną kurację. Warto pamiętać, że na kondycję włosów wpływa wiele czynników, dlatego kluczowe są:
- ograniczenie nadmiernej stylizacji na gorąco,
- regularne podcinanie końcówek,
- zdrowa dieta.
Dzięki tym działaniom można skutecznie zadbać o równowagę proteinowo-nawilżającą i poprawić ogólną kondycję włosów.