Twórca zapachów Azzi Glasser twierdzi, że zapachy są skutecznym sposobem na ożywienie pocieszających wspomnień. Zdjęcie: Gianluca Pantaleo
Kimś, kto słynie z uchwycenia zapachu Bożego Narodzenia jest „Jo Malone”, perfumiarka i założycielka swojej drugiej marki zapachowej „Jo Loves”, powstałej w 2011 roku po sprzedaży swojej pierwszej marki „Jo Malone” firmie „Estée Lauder”.
Perfumiarka „Jo Malone” używa zapachów, aby uchwycić swoje ulubione wspomnienia. „Jo Loves”
„Zapach naprawdę ożywia okres świąteczny” - powiedziała Malone, której gama świątecznych zapachów opiera się na jej własnych wspomnieniach - takich jak Plum Pudding, inspirowany przepisem, który przygotowywała co roku od dzieciństwa - ale wciąż jest uniwersalnie znacząca i atrakcyjna.
„Zapach kominka w rześki zimowy poranek, słodka woń pieczonych kasztanów lub zapach prawdziwej sosny unoszącej się w powietrzu natychmiast wywołują uczucie znajomości i podekscytowania” - zauważyła Malone w wywiadzie dla CNN.
Dzięki nutom sosny, lawendy, bursztynu i kadzidła, „Christmas Trees” - bestseller „Jo Loves” - jest corocznie wznawiany wraz z innymi klasykami, ale do mieszanki dodawane są również nowe zapachy oparte na tradycyjnych aromatach.
„W tym roku wprowadziliśmy na rynek nowy zapach „Gingerbread”, który przywodzi mi na myśl świąteczny poranek, pieczenie z rodziną” - powiedział Malone.
„Spędzanie czasu z bliskimi to najbardziej wyjątkowa część moich Świąt. Dlatego zawsze staram się uchwycić moje ulubione świąteczne zapachy w postaci perfum, aby pamięć o nich pozostała na zawsze”.
Firma „Statista”, zajmująca się badaniem danych, przewiduje, że globalne przychody z zapachów wzrosną do ponad 64 miliardów dolarów do 2028 roku, przy czym zapachy prestiżowe są uważane za najbardziej dochodową część sektora.
Dlaczego zapachy są tak sugestywne
Tak jak nieprzyjemny zapach może skłonić do wzdrygnięcia się i ucieczki, tak piękny aromat zachęca do pozostania - czy to w sklepie, restauracji, czy w domu, co jest szczególnie istotne w okresie świątecznym.
Zapach ogniska jest szczególnie lubianym zapachem w sektorze zapachów do domu w okresie świątecznym. Zdjęcie: Tsuji/iStockphoto/Getty Images
„Zapachy świąteczne powinny być ciepłe i pocieszające bez poświęcania wyrafinowania i jakości” - mówi Azzi Glasser, projektantka perfum i założycielka „The Perfumer's Story”. Glasser jest współzałożycielką marki „Agent Provocateur” i projektowała zapachy na zamówienie dla gwiazd Hollywood.
Jednym z jej dzieł jest świeca „Smoked Wood”, mieszanka wetywerii, drzewa sandałowego, drzewa cedrowego i kadzidła inspirowana przytulnymi zimowymi wieczorami. „Zapachy... są trzewnym i skutecznym sposobem na ponowne przeżycie pocieszających wspomnień” - powiedziała.
Powodem, dla którego zapach jest tak sugestywny i może wyzwalać wspomnienia i emocje szybciej niż inne zmysły, może być to, że procesy te są anatomicznie bliskie.
„Kiedy komórki receptorowe w górnej części jamy nosowej wykrywają zapach, przekazują sygnały wzdłuż włókien nerwowych do opuszki węchowej, która przetwarza sygnały i przekazuje informacje o zapachu do obszaru mózgu zwanego układem limbicznym” - wyjaśnia Duncan Boak, dyrektor generalny i założyciel „Fifth Sense”, brytyjskiej organizacji charytatywnej dla osób dotkniętych zaburzeniami węchu i smaku.
„Układ ten składa się z zestawu struktur, w tym ciała migdałowatego, hipokampu i wzgórza, które odgrywają ważną rolę w kontrolowaniu naszego nastroju, pamięci, zachowania i emocji. Często uważa się, że jest to najbardziej prymitywna część mózgu”.
Nasz zmysł węchu jest najściślej powiązany z tak zwaną pamięcią epizodyczną, czyli długoterminową pamięcią wydarzeń z perspektywy pierwszej osoby.
Może to wyjaśniać, dlaczego określone zapachy mogą być tak emocjonalne. Nie chodzi o to, że nasze zmysły są wyostrzone przez ogólną świąteczną atmosferę - odurzający zapach trzaskającego ognia, grzanego wina i ciasta bakaliowego - ale o wspomnienia, które są wywoływane.
„Dla wielu osób jest to niezwykle ważny i emocjonalny czas, ponieważ Boże Narodzenie spędza się zwykle z tymi, których kocha się najbardziej i koncentruje się na docenianiu rzeczy, które są dla nas najważniejsze w życiu” - powiedziała Lisa Hipgrave, dyrektor IFRA UK (International Fragrance Association) i szefowa działu zapachów w Diem. „Zapachy mogą być emocjonalne. Ludzie często kojarzą zapach ze szczęściem i ciepłem, które towarzyszy okresowi świątecznemu.”