Michihiro Kawamura/The Yomiuri Shimbun/AP
Naukowcy z Met Office w Wielkiej Brytanii i Osaka Metropolitan University w Japonii twierdzą, że kryzys klimatyczny i ocieplenie miast przyspieszyły okres kwitnięcia o 11 dni.
W 2021 roku szczyt kwitnienięcia wiśni w historycznym centralnym mieście Kioto przypadł na 26 marca – najwcześniejszy pełny okres kwitnienia od 1200 lat. W tym roku kwiaty wiśni nabrały koloru 1 kwietnia. Naukowcy, którzy 20 maja opublikowali swoje odkrycia w czasopiśmie Environmental Research Letters, stwierdzili, że bardzo wczesne kwitnienie wiśni jest obecnie bardziej powszechne. Tendencja do wcześniejszych szczytowych kwitnień zbiega się z rosnącymi temperaturami. Naukowcy zaobserwowali, że średnie marcowe temperatury w centrum Kioto wzrosły o kilka stopni od czasów przedindustrialnych, pod wpływem zarówno zmian klimatu, jak i ocieplenia miejskiego.
Jednym z powodów jest zwiększona urbanizacja. Miasta są zwykle cieplejsze niż otaczające je obszary wiejskie, ponieważ budynki i drogi pochłaniają ciepło słoneczne bardziej niż naturalne krajobrazy – zjawisko znane jako efekt wyspy ciepła.
Ale naukowcy twierdzą, że większym powodem jest kryzys klimatyczny, w którym spalanie paliw kopalnych spowodowało wzrost temperatur w regionie i na świecie. Jeśli emisje gazów cieplarnianych powodujących ocieplenie planety utrzymają się na obecnym poziomie, do końca stulecia kwiaty wiśni w Kioto mogą zacząć pojawiać się jeszcze wcześniej – wynika z badania.
„Nasze badania pokazują, że nie tylko zmiany klimatu wywołane przez człowieka i ocieplenie miast już wpłynęły na daty kwitnienia wiśni w Kioto, ale szacuje się, że bardzo wczesne daty kwitnienia, takie jak w 2021 r., są obecnie 15 razy bardziej prawdopodobne i oczekuje się, że nastąpi to co najmniej raz na sto lat” – powiedział główny autor i klimatolog z Met Office, dr Nikos Christidis.
Wcześniejsze kwitnienie wiśni ma szersze konsekwencje dla gospodarki i ekologii Japonii i jest symptomem większego kryzysu klimatycznego zagrażającego ekosystemom na całym świecie
„Wiosenne kwitnienie wiśni jest wydarzeniem o znaczeniu kulturowym w Japonii” – powiedział współautor Yasuyuki Aono z Osaka Metropolitan University. Wiosenne festiwale towarzyszące zakwitom są ważnym elementem lokalnej gospodarki, więc możliwość przewidzenia czasu rozkwitu może mieć kluczowe znaczenie.
Zarówno miejscowi, jak i turyści często urządzają pikniki pod wiśniowymi drzewami, a firmy czasami oferują specjalne zestawy posiłków lub produkty w ciągu tygodnia.
Dlaczego wczesne kwiaty wiśni mają znaczenie
Ale to nie tylko kwestia turystów starających się złapać szczyt kwitnienia, zanim opadną wszystkie płatki – może to mieć trwały wpływ na całe ekosystemy i zagrozić przetrwaniu wielu gatunków.
Badanie wykazało, że wpływ rosnących temperatur na kalendarz przyrody ma wpływ na rolnictwo i praktyki gospodarowania gruntami w kraju.
Wpływa również na rośliny, owady i zwierzęta, które w dużym stopniu polegają na sobie nawzajem w swoim rozwoju i cyklach życiowych. Zmiana tego cyklu może zapoczątkować reakcję łańcuchową, powodując szkody w ekosystemach. Na przykład rośliny wyczuwają temperaturę wokół siebie i jeśli jest wystarczająco ciepło przez stały okres, zaczynają kwitnąć, a ich liście zaczynają się pojawiać. Podobnie wyższa temperatura może powodować szybszy wzrost owadów i innych zwierząt.
Różne rośliny i owady mogą reagować na wzrost temperatury w różnym tempie, przez co ich cykle życiowe nie są zsynchronizowane. Podczas gdy kiedyś mierzono ich wzrost jednocześnie każdej wiosny, teraz kwiaty mogą kwitnąć, zanim owady będą gotowe i odwrotnie – co oznacza, że może nie być wystarczającej ilości pożywienia dla owadów lub roślin.